परिसमाप्तं कर्म सहापरब्रह्मविषयविज्ञानेन । सैषा कर्मणो ज्ञानसहितस्य परा गतिरुक्थविज्ञानद्वारेणोपसंहृता । एतत्सत्यं ब्रह्म प्राणाख्यम् । एष एको देवः । एतस्यैव प्राणस्य सर्वे देवा विभूतयः । एतस्य प्राणस्यात्मभावं गच्छन् देवता अप्येति इत्युक्तम् । सोऽयं देवताप्ययलक्षणः परः पुरुषार्थः । एष मोक्षः । स चायं यथोक्तेन ज्ञानकर्मसमुच्चयेन साधनेन प्राप्तव्यो नातः परमस्तीत्येके प्रतिपन्नाः । तान्निराचिकीर्षुरुत्तरं केवलात्मज्ञानविधानार्थम् ‘आत्मा वा इदम्’ इत्याद्याह ।
(ச.பா) (அ - கை) அபரபிரஹ்ம விஷய விக்ஞானத்தோடு கர்மமார்க்கமானது ஒரு முடிவிற்கு கொண்டு வரப்பட்டது. ஞானத்துடன் கூடிய கர்மாவினாலேயே முற்கூறப்பட்ட விஷய விக்ஞானத்தின் வாயிலாக மேல் நிலை ஏற்படுகிறது என்று கூறி கர்ம விஷயங்களை உபசம்ஹாரம் செய்தார். “एतत्सत्यं ब्रह्म प्राणाख्यम्” பிராணன் என்ற இந்த பிரஹ்மமே சத்தியமானது, “एष एको देवः” இவன் ஒருவனே தேவன். “एतस्यैव प्राणस्य सर्वे देवा विभूतयः” இந்த பிராணனுடைய விபூதியே இந்த எல்லா தேவர்களும், “एतस्य प्राणस्यात्मभावं गच्छन्देवता अप्येति” இந்தப் பிராணனுடைய ஆத்ம பாவத்தை அடைவதே புருஷார்த்தம் என்று தேவதைகளும் முயற்சிக்கின்றனர். அந்தப்பிராண தேவதையின் சொரூபத்தை அடையும் லக்ஷணமானதே பரமபுருஷார்த்தம். இதுவே மோக்ஷம். இந்த மோக்ஷத்தை கூறப்பட்ட முறையோடு ஞான, கர்மாக்களை இணைத்து செய்யும் சாதனத்தால் அடையத்தக்கது ஆகும். எனவே இதற்கு மேல் ஒன்றும் இல்லை என்று சிலர் தீர்மானம் செய்தனர். அதை நிராகரிப்பதற்காகவும், கேவல ஆத்ம ஞானத்தை நிரூபிப்பதற்காகவும் ஆத்மா வா இதம் (आत्मा वा इदम्) என்று இந்த உபநிஷத்தைத் தொடங்குகிறார்.
कथं पुनरकर्मसम्बन्धिकेवलात्मविज्ञानविधानार्थ उत्तरो ग्रन्थ इति गम्यते ?
(ச.பா) (பூர்வ) கர்ம சம்பந்தம் இல்லாமல் கேவல ஆத்மஞானத்தை விளக்குவதற்காகவே மேல் கிரந்தம் ஆரம்பிக்கப்படுகிறது என்று எவ்வாறு கூறப்படுகிறது?
(ச.பா) (சித்தாந்தீ) வேறு அர்த்தத்தை நாம் அந்தக்கிரந்தங்களில் இருந்து புரிந்து கொள்ளாததால், அது ஆத்ம ஞானத்தை விதிப்பதற்காகவே என்று கொண்டோம். மேலும் முற்கூறப்பட்ட அக்னி முதலான தேவதைகளுக்கு பசி, தாகம், உண்ணுதல் என்ற தோஷங்களோடு கூடியிருப்பதால் அவைகளுக்கு சம்சாரித்துவம் உண்டு என்று விளக்கப் போகிறார். அந்த பசி, தாகம் இவைகளுடன் அக்னி யாதி தேவதைகள் உள்ளனர் என்று மந்திரம் கூறப்போகிறது. பசி, தாகம் இவைகளுடன் கூடியயாவும் சம்சாரமேயாகும். பரப்பிரஹ்மத்திற்கு அவையேதும் கிடையாது என்று சுருதி கூறுகிறது.
भवत्वेवं केवलात्मज्ञानं मोक्षसाधनम् , न त्वत्राकर्म्येवाधिक्रियते ; विशेषाश्रवणात् । अकर्मिण आश्रम्यन्तरस्येहाश्रवणात् । कर्म च बृहतीसहस्रलक्षणं प्रस्तुत्य अनन्तरमेवात्मज्ञानं प्रारभ्यते । तस्मात्कर्म्येवाधिक्रियते ।
(ச.பா) (பூர்வ) அவ்வாறே இருக்கட்டும், கேவல ஆத்ம ஞானமே மோக்ஷத்திற்கு சாதனம் என்பது இல்லை. இங்கு கர்மாக்கள் அற்றவனைப் பற்றியே கூறப்படுகிறது. அதைப்பற்றி விசேஷமாக எதுவும் கூறப்படவில்லை. அகர்மி (अकर्मि) அதாவது கர்மாக்கள் அற்றவன் என்று ஒரு ஆச்சிரமம் இருப்பதாக நாம் கேட்டது கிடையாது. கர்மாவோவெனில் மிகப்பெரியது. ஆயிரம் லக்ஷணங்களோடு கூடியது. அதைப்பற்றி நன்கு விளக்கிய பின்னரே ஆத்மக் ஞானத்தைப்பற்றி கூறத் தொடங்கப்படுகிறது. ஆதலால் இவைகள் யாவும் கர்ம மார்க்கத்தை அனுசரித்தவனுக்காகவே கூறப்பட்டது ஆகும்.
(ச.பா) மேலும் கர்ம அசம்பந்தியான ஆத்மவிக்ஞானத்தை முன்னதைபோல் இருதியில் உபசம்ஹாரம் செய்யவும் இல்லை. எவ்வாறு எனில் கர்ம சம்பந்தியான புருஷனுக்கு சூரியாத்ம ஸ்வரூபமாய் ஸ்தாவரஜங்கமாதி சமஸ்த பிராணிகளுக்கும் ஆத்மத்தன்மை கூறப்பட்டது. பிராஹ்மணத்தாலும், மந்திரத்தாலும் “सूर्य आत्मा” சூரியனே ஆத்மா என்பவைகளால் கூறப்பட்டது. அவ்வாறே“एष ब्रह्मैष इन्द्रः” இந்த பிரஹ்மாவே இந்த இந்திரன் என்று தொடங்கி எல்லாப்பிராணிகளின் ஆத்மத்துவம் என்று கூறப்பட்டது. “यच्च स्थावरं सर्व तत्प्रज्ञानेत्रम्” இந்த ஸ்தாவரங்கள் எவைகள் உண்டோ அவைகள் யாவும் அந்தப்பிரக்ஞையைக் கண்ணாகக் கொண்டது என்று உபசம்ஹாரம் செய்யப்போகிறார்.
तथा च संहितोपनिषत् —
‘एतं ह्येव बह्वृचा महत्युक्थे मीमांसन्ते’ (ऐ. आ. ३ । २ । ३ । १२) इत्यादिना कर्मसम्बन्धित्वमुक्त्वा ‘सर्वेषु भूतेष्वेतमेव ब्रह्मेत्याचक्षते’ इत्युपसंहरति । तथा तस्यैव ‘योऽयमशरीरः प्रज्ञात्मा’ इत्युक्तस्य ‘यश्चासावादित्य एकमेव तदिति विद्यात्’ इत्येकत्वमुक्तम् । इहापि
‘कोऽयमात्मा’ (ऐ. उ. ३ । १ । १) इत्युपक्रम्य प्रज्ञात्मत्वमेव
‘प्रज्ञानं ब्रह्म’ (ऐ. उ. ३ । १ । ३) इति दर्शयिष्यति । तस्मान्नाकर्मसम्बन्ध्यात्मज्ञानम् ।
(ச.பா) அவ்வாறே ரிக் சம்ஹிதையின் உபநிஷத்தில் “एतं ह्येव बह्वृच महत्युक्थे मीमांसन्ते” இந்தப் பிராணாத்ம ஸ்வரூபத்தையே பஹ்வ்ருசா எனப்படும் ரிக் வேதத்தால் மஹத்தைப்பற்றி விசாரணை செய்யப்படுகிறது என்பவைகளால் கர்ம சம்பந்தித் தன்மையைக் கூறிவிட்டு “सर्वेषु भूतेष्वेतमेव ब्रह्मेत्याचक्षते” எல்லா பூதங்களிலும் இதையே பிரஹ்மம் என்று கூறுகின்றனர் என்று உபசம்ஹாரம் செய்கிறார். எனவே எவன் ஒருவன் சரீரமற்றவனாயும், பிரக்ஞையே ஆத்மா என்று கூறப்பட்டானோ அவனுக்கே அந்த இவனே சூரியனிலும் இருக்கிறான். அங்கும், இங்கும் இருப்பது ஒன்றே என்று அறிவாயாக என்று ஏகத்துவத்தை கூறுகிறார். “योऽयमशरीरः प्रज्ञात्मा” இந்த சரீரம் அற்றவனான பிரக்ஞா ரூபமானவனே ஆத்மா என்றும் “यश्चासावादित्य एकमेव तदिनि विद्यात्” எந்த இவன் பிரக்ஞா ரூபமாய் இருக்கிறானோ அவனே சூரியனிலும் விளங்குகிறான் அதை ஒன்று என்று அறிவாயாக) இங்கும் “कोऽयमात्मा” அந்த ஆத்மா என்பவன் யார்? அல்லது இந்த ஆத்மா யார்? என்று தொடங்கி பிரக்ஞாத்மத்துவத்தையே “प्रज्ञानं ब्रह्म” பிரக்ஞானமே பிரஹ்மம் என்று காண்பிக்கப்போகிறார். ஆதலால் ஆத்மக்ஞானம் கர்ம சம்பந்தமில்லாததாக இல்லை. (கர்ம சம்பந்தமுடையது என்பதாம்)
पुनरुक्त्यानर्थक्यमिति चेत् — ‘प्राणो वा अहमस्म्यृषे’ इत्यादिब्राह्मणेन ‘सूर्य आत्मा’ इति च मन्त्रेण निर्धारितस्यात्मनः ‘आत्मा वा इदम्’ इत्यादिब्राह्मणेन
‘कोऽयमात्मा’ (ऐ. उ. ३ । १ । १) इति प्रश्नपूर्वकं पुनर्निर्धारणं पुनरुक्तमनर्थकमिति चेत् , न ; तस्यैव धर्मान्तरविशेषनिर्धारणार्थत्वान्न पुनरुक्ततादोषः ।
(ச.பா) இதை (புனருக்தி) என்று கூறுவோம். அது எவ்வாறு எனில் “प्राणो वा अहमस्म्यृषे” ஹே! மஹரிஷியே! நான் பிராணனாய் இருக்கிறேன் என்பன போன்ற பிராஹ்மண வாக்கியத்தாலும், “सूर्य आत्मा” சூரியன் ஆத்மா என்ற மந்திரங்களாலும், நிர்தாரணம் செய்யப்பட்ட ஆத்மாவிற்கே “आत्मा वा इदम्” இந்த ஆத்மா என்பன போன்ற பிராஹ்மண வாக்கியங்களால் இந்த ஆத்மா யார் என்று கேள்வி பூர்வகமாய் அதை மறுபடி நிர்தாரணம் செய்தல் புனருக்தியாகி அது பொருள் அற்றதாக ஆகிவிடாதோ எனில், அது அவ்வாறு அல்ல, அந்த ஆத்மாவிற்கே வேறு தர்மங்களை விசேஷமாக நிர்தாரணம் செய்வதற்காக முற்கூறப்பட்ட வாக்கியங்கள் வந்தமையால் இப்பொழுது “आत्मा वा इदम्” என்று கூறத்தொடங்குவது புனருக்தி தோஷத்தைக் கொண்டதாக ஆகாது.
कथम् ? तस्यैव कर्मसम्बन्धिनो जगत्सृष्टिस्थितिसंहारादिधर्मविशेषनिर्धारणार्थत्वात् केवलोपास्त्यर्थत्वाद्वा ; अथवा, आत्मेत्यादिः परो ग्रन्थसन्दर्भः आत्मनः कर्मिणः कर्मणोऽन्यत्रोपासनाप्राप्तौ कर्मप्रस्तावेऽविहितत्वाद्वा केवलोऽप्यात्मोपास्य इत्येवमर्थः । भेदाभेदोपास्यत्वाच्च ‘एक एवात्मा’ कर्मविषये भेददृष्टिभाक् । स एवाकर्मकाले अभेदेनाप्युपास्य इत्येवमपुनरुक्तता ॥
(ச.பா) அது எவ்வாறு? எனில் அந்த கர்ம சம்பந்தியான ஆத்மாவிற்கே ஜகத்தின் சிருஷ்ட்டி ஸ்திதி ஸம்ஹாரம் போன்ற தர்ம விசேஷங்களை நிர்தாரணம் செய்யும் முறையில் அந்த வாக்கியங்கள் கூறப்பட்டன. அல்லது அதைக்கேவலம் உபாசிக்கத்தகுந்தது என்பதற்காகவும் கூறப்பட்டிருக்கலாம். அல்லது ஆத்மாவைப் பற்றி மற்றொரு நூ லை தொடங்குவதால் ஆத்மாவிற்கு கர்மித்துவமும், அந்தக் கர்மித்துவத்தைப் பெற்றமையால் அந்த கர்மாக்களைச் செய்யும் காலத்தைத் தவிர அதை உபாசனை செய்யக்கூடிய தன்மை ஏற்படாமையாலும், அது கர்மாக்கள் இல்லாத இடத்திலும், அதை கேவலம் உபாசிக்கத்தகுந்தது என்பதை கூறும் பொருளிலும், அவ்வாக்கியங்கள் வந்தவையாகும். பேதா பேதங்களுடன் கூட அந்த ஒரே ஆத்மாவே உபாசிக்கத்தக்கது. அந்தக் கர்மாக்களே வேறுபடும். அந்த கர்மாக்களே திருஷ்டிக்கு விஷயமானது. அந்த ஆத்மா இவ்வாறு இருப்பினும் கர்மாக்களை செய்யும் காலங்களில் அது எவ்வித பேதமும் அற்றது என்று உபாசிக்கத்தகுந்தது என்றபொருளில் கூறப்பட்டது என்றும் இவ்வாறு பலவாறாக அதற்கு புனர்ருக்தி தோஷம் ஏற்படுவது இல்லை.
(ச.பா) “विद्यां चाविद्यां च यस्तद्वेदोभय ँसह। अविद्यया मृत्युं तीर्त्वा विद्ययामृतमश्नुते” எந்த ஒரு சாதகன் ஒரே சமயத்தில் வித்தையையும், அவித்தையையும் அறிந்து அவித்தையினால் மிருத்யுவைக் கடந்து வித்யையால் அம்ருதத்துவத்தை அடைகிறான் என்றும், “कुर्वन्नवेह कर्माणि जिजीविषेच्छत ँसमाः” இங்கு வேதோக்தமான கர்மங்களை செய்துக்கொண்டே நூ று ஆண்டுகள் வாழ விரும்புதல் வேண்டும். அல்லது நீ இங்கு நூ று ஆண்டுகள் வாழவிரும்புவாயேயானால் அதுவரையிலும் கர்மாக்களை செய்து கொண்டே இருப்பாயாக, என்றும் ஈசாவாஸ்யத்தில் கூறப்பட்டுள்ளது. மனிதர்களுக்கு நூ று வருஷங்களுக்கு மேல் ஆயுள் கிடையாது. எதனால் கர்மத்தை விட்டு ஆத்மாவை உபாசிக்க முடியாது போனால் கர்மாக்களையாவது செய்து கொண்டு இரு. அந்த கர்ம ஸ்வரூபமாய் ஆத்மாவை உபாசிப்பாயாக என்று கூறப்பட்டதோ. மேலும் காண்பிக்கப்பட்டுள்ளது சுருதியில் “तावन्ति पुरुषायुषोऽनां सहस्राणि भवन्ति” ஆயிரம் பகல்கள் புருஷனின் ஆயுள்காலம் ஆகும். இங்கு ஆயிரம் பகல்கள் என்பது நூ று வருஷங்களைக் குறிக்கும் என்றும் கூறப்பட்டுள்ளது. இந்த நூ று வயது காலமும் கர்மாக்களினாலேயே வியாபிக்கப்பட்டதாய் இருக்கும். அதைக் காண்பிக்கும் மந்திரமே “कुर्वन्नेवेह कर्माणि” இங்கு கர்மாக்களை செய்து கொண்டே, என்பன போன்ற வாக்கியங்கள் ஆகும். அவ்வாறே “यावज्जीवमग्निहोत्रं जुहोति” உயிர் உள்ள வரையில் அக்னி ஹோத்திரம் செய்கிறான். “यावज्जीवं दर्शपूर्णमासाभ्यां यजेत” உயிர் உள்ளவரை தர்ச பூர்ணமாச யாகங்களைச் செய்தல் வேண்டும் என்பவைகளாலும் “तं यज्ञपात्रैर्दहन्ति” அந்த அக்னி ஹோத்திரியை யக்ஞபாத்திரங்களுடன் கூடவே சம்ஸ்காரம் செய்கின்றனர் என்பவைகளாலும், மூன்று ரிணங்களைப் பற்றி கூறும் சுருதிகளாலும் புருஷன், ஆத்மாவை அறிந்துகொள்ள வேண்டும் என்று உணர்த்தப்பட்டதாக ஆயிற்று.
(ऋणत्रयम्- தேவரிணம், ரிஷிரிணம், பித்ருரிணம்)
(பிரஹ்மச்சரியத்துடன் வேதாத்தியயனம் செய்வதால் ரிஷிரிணமும், கிரஹஸ்தனாகி யாகங்கள் செய்வதால் தேவரிணமும், பிரஜைகளை அடைவதால் பித்ருரிணமும் தீரும்.) அங்கு பரிவிராஜகர்களுடைய முறையை நிர்ணயிக்கும் சாஸ்திரம் மேல் எழுந்து “व्युत्थायाथ भिक्षाचर्यं चरन्ति” இந்த ஈஷணைகளை எல்லாம் விட்டு, எல்லாவற்றையும் துறந்து பிக்ஷை எடுத்துக்கொண்டு சஞ்சரிக்கின்றனர் என்று ஆத்மக்ஞானத்தைத் துதிக்கக் கூடிய அர்த்தவாதமாம். இங்கு கூறப்பட்டதா?
न, परमार्थात्मविज्ञाने फलादर्शने क्रियानुपपत्तेः — यदुक्तं कर्मिण एव चात्मज्ञानं कर्मसम्बन्धि चेत्यादि, तन्न ; परं ह्याप्तकामं सर्वसंसारदोषवर्जितं ब्रह्माहमस्मीत्यात्मत्वेन विज्ञाने, कृतेन कर्तव्येन वा प्रयोजनमात्मनोऽपश्यतः फलादर्शने क्रिया नोपपद्यते ।
(ச.பா)அவ்வாறு அல்ல; ஏன் எனில் பரமார்த்த விக்ஞானத்திற்கு எப்பலமும் இல்லாததால் அதற்கு எந்த செயலும் பொருந்தாது. இதுவே கூறப்பட்டுள்ளது. “கர்மாக்களை அனுசரிக்கும் கர்மடர்களுக்கு ஆத்மக்ஞானமும் கர்மாக்களை அனுசரித்து ஏற்படும் ஞானமும் கூறப்பட்டு உள்ளது என்பன போன்ற வாக்கியங்கள் உள்ளனவே எனில் அது சரியானது அல்ல. ஆப்தகாமனாய் எல்லா சம்சார தோஷங்களும் நீங்கி நானே அந்த பிரஹ்மமாய் இருக்கிறேன் என்ற விக்ஞானம் வந்தபொழுது இதுவரை செய்த கர்மாக்களாலோ, இனிசெய்ய வேண்டிய கர்மாக்களாலோ எவ்வித பிரயோஜனத்தையும் ஆத்ம சம்பந்தமாக அறியாதவனுக்கு எந்த பலத்தையும் அபேக்ஷித்த எந்தக் கிரியையும் ஏற்படுவது இல்லை.
फलादर्शनेऽपि नियुक्तत्वात्करोतीति चेत् , न ; नियोगाविषयात्मदर्शनात् । इष्टयोगमनिष्टवियोगं वात्मनः प्रयोजनं पश्यंस्तदुपायार्थी यो भवति, स नियोगस्य विषयो दृष्टो लोके, न तु तद्विपरीतनियोगाविषयब्रह्मात्मत्वदर्शी ।
(ச.பா) பலம் காணாது போனாலும் அந்தக் கர்மாக்களில் அவன் ஈடுபடுத்தப்பட்டு உள்ளதால் அவைகளை செய்கிறான் என்று கூறுவாயேயானால் அதுவும் சரியல்ல. இவ்வாறு ஈடுபடுத்தப்படும் கிரியாவிஷயத்தால் ஆத்மதரிசனத்திற்கு பிரயோஜனமும் அநிஷ்ட்டத்தை நீக்குவதும் உள்ள ஆத்மாவிற்கு ஏற்படும் பிரயோஜனத்தைக் கண்டு அந்த இரண்டு பலன்களையும் அல்லது உபாயங்களையும் எவன் எதிர்பாக்கிறானோ அவனே அந்த ஈடுபடுத்தப்படுவதற்கு விஷயமாகிறானே அன்றி அதற்கு மாறுபட்ட பிரஹ்மாத்ம தர்சி அந்த கர்மாக்களில் ஈடுபடுவது இல்லை.
ब्रह्मात्मत्वदर्श्यपि संश्चेन्नियुज्येत, नियोगाविषयोऽपि सन्न कश्चिन्न नियुक्त इति सर्वं कर्म सर्वेण सर्वदा कर्तव्यं प्राप्नोति । तच्चानिष्टम् । न च स नियोक्तुं शक्यते केनचित् । आम्नायस्यापि तत्प्रभवत्वात् । न हि स्वविज्ञानोत्थेन वचसा स्वयं नियुज्यते । नापि बहुवित्स्वामी अविवेकिना भृत्येन ।
(ச.பா) பிரஹ்மாத்மத்துவ தரிசியாய் இருப்பினும் கூட அவன் அந்தக்கர்மாக்களுடன் ஈடுபடுத்தி இணைக்கப்படுகிறான் என்றால் அப்பொழுது எவனுமே கர்மாக்களில் ஈடுபடாதவனாக இருக்கவும் முடியாது
आम्नायस्य नित्यत्वे सति स्वातन्त्र्यात्सर्वान्प्रति नियोक्तृत्वसामर्थ्यमिति चेत् , न ; उक्तदोषात् । तथापि सर्वेण सर्वदा सर्वमविशिष्टं कर्म कर्तव्यमित्युक्तो दोषोऽप्यपरिहार्य एव ।
(ச.பா)அந்நிலையில் எல்லாக்கர்மாக்களும் எல்லோராலும் எப்பொழுதும் செய்யத்தக்கதாக ஆகும். என்றநிலையே ஏற்படும். அது நமக்கு இஷ்டடமானது அல்ல. மேலும் யாராலும் அவனை எதோடும் இணைப்பதற்கு எவராலும் முடியாது. வேதங்கள் கூட அந்த அந்தக் கர்மாக்களுக்கு ஏற்றவனையே அவை அவைகளுடன் இணைக்கிறதே அன்றி தன்னுடைய சுவச்சந்தமான விக்ஞானத்தால் எழுந்த வார்த்தைகளால் தான் நேரிடையாக இணைப்பது இல்லை. இது எது போல் எனில் அறிவாளியான எஜமானனை அவிவிவேகியான வேலைக்காரன் ஏவுவதை எங்கும் கண்டது இல்லை சுருதிகளுக்கு நித்தியத்துவம் இருப்பினும் சுவதந்திரமாய் எல்லோரையும் நியமனம் செய்வதற்கு அதற்கு சாமர்த்தியம் உண்டு என்று கூறினாலும் அதுவும் சரியல்ல. இதுவும் முற்கூறிய தோஷத்தை கொண்டதே ஆகும். அவ்வாறு இருப்பினும் எல்லோராலும் எப்பொழுதும் எல்லாக் கர்மாக்களும் மிச்சமில்லாமல் பூர்ணமாக செய்யத்தக்கது என்று ஆகிவிடும் என்று முன் கூறப்பட்ட தோஷமானது நீக்க முடியாததேயாகும்.
तदपि शास्त्रेणैव विधीयत इति चेत् — यथा कर्मकर्तव्यता शास्त्रेण कृता, तथा तदप्यात्मज्ञानं तस्यैव कर्मिणः शास्त्रेण विधीयत इति चेत् , न ; विरुद्धार्थबोधकत्वानुपपत्तेः । न ह्येकस्मिन्कृताकृतसम्बन्धित्वं तद्विपरीतत्वं च बोधयितुं शक्यम् । शीतोष्णत्वमिवाग्नेः ।
(अनुवादः) அதுவும் சாஸ்திரத்தாலேயே விதிக்கப் பட்டுள்ளது என்று கூறுவாயேயானால்--- - --எவ்வாறு கர்மாக்கள் செய்யத்தக்கவை என்று சாஸ்திரங்களால் நியமனம் செய்யப்பட்டுள்ளதோ அவ்வாறே இந்த ஆத்மக்ஞானமும் அந்த கர்ம மார்க்கத்தை அனுசரிப்பவனுக்கே சாஸ்திரங்களால் விதிக்கப்பட்டுள்ளன என்று கூறுவாயேயானால் அதுவும் சரியானது அல்ல. அப்பொழுது முரண்பாடான பொருளை போதிக்கும் தன்மை சாஸ்திரங்களுக்கு ஏற்படும். அதுவும் நமக்கு சம்மதம் ஆகாது. ஒரே பொருளை செய்யாதே என்றும் செய் என்றும் அதற்கு விபரீதமாகவும், போதிப்பதற்கு முடியாது. அக்னிக்கு சீதமும், உஷ்ணமும் ஒரே சமயத்தில் ஏற்படுவது இல்லை.
न चेष्टयोगचिकीर्षा आत्मनोऽनिष्टवियोगचिकीर्षा च शास्त्रकृता, सर्वप्राणिनां तद्दर्शनात् । शास्त्रकृतं चेत् , तदुभयं गोपालादीनां न दृश्येत, अशास्त्रज्ञत्वात्तेषाम् । यद्धि स्वतोऽप्राप्तम् , तच्छास्त्रेण बोधयितव्यम् । तच्चेत्कृतकर्तव्यताविरोध्यात्मज्ञानं शास्त्रेण कृतम् , कथं तद्विरुद्धां कर्तव्यतां पुनरुत्पादयेत् शीततामिवाग्नौ, तम इव च भानौ ?
(अनुवादः) சாஸ்திரங்கள் ஒவ்வொருவருக்கும் இஷ்ட்டமான பொருளை அடைவதற்கும், அநிஷ்ட்டத்தை நீக்குவதற்கும் விரும்பியே எல்லாபிராணிகளுக்கும் பொதுவாக சாஸ்திரம் செய்யப்பட்டுள்ளது என்று கூறுவாயேயானால் இந்த இரண்டுமே பசுவை மேய்க்கும் இடையர்களுக்கு சாஸ்திரக்ஞானமோ திருஷ்ட்டஞானமோ ஏற்படுவது இல்லை, பூர்வபக்ஷியான நீ கூறும் முறையை அனுசரித்தால் கோபாலனுக்கும், இவ்விரண்டும் ஏற்படவேண்டும். எது சுவயமாக அறியப்படவில்லையோ அதை சாஸ்திரத்தால் அறியப்படவேண்டும். அதுயாதெனில் செய்தது செய்யத்தக்கது இவை இரண்டிற்கும் விரோதமின்றி ஆத்மக்ஞானமானது சாஸ்திரங்களால் விளக்கப்பட்டு உள்ளது. சாஸ்திரத்தால் இது செய்யப்பட்டு உள்ளது எனில் அதற்கு விரோதமான செய்யத்தக்கதை போதித்ததாக ஆகும். அது எவ்வாறு எனில் அக்னியில் குளிர்ச்சியையும், சூரியனில் இருளையும் உண்டுபண்ணுவது போல.
(अनुवादः) சாஸ்திரம் அவ்வாறு போதிக்கவில்லை எனில் அது சரியல்ல. “स म आत्मेति विद्यात्” “प्रज्ञानं ब्रह्म” சாஸ்திரம் அது உன்னுடைய ஆத்மாவென்று அறிவாயாக. பிரக்ஞானமே பிரஹ்மம் என்று இங்கு முடிவுரைக்குக் கொண்டுவருகிறது. “तदात्मानमेवावेत्” “तत्त्वमसि” அந்த ஆத்மாவை அறிவாயாக. அதுவாகவே நீ இருக்கிறாய் என்ற வாக்கியங்கள் ஆத்மபரமானவை, இந்தவாக்கியங்கள் பிரஹ்மக்ஞானம் உண்டானவனுக்கு எந்த பாதகமும் விளையாததால் அவனைக்குறித்து கூறியது அல்ல. ஆத்மக்ஞானம் உண்டாகாது பிராந்திநிலையில் உள்ளவனுக்காகவே இவை கூறப்பட்டுள்ளன என்பது இல்லை.
(अनुवादः) ஈஷணா திரயங்களை விடுவதாலும், வித்வானுக்கு கர்மாக்களை விடுவதாலும் பிரயோஜனம் இன்மை ஒரே மாதிரியானதே என்றால் “नाकृतेनेह कश्चन” இவ்வுலகில் எந்த ஓருவனும் கர்மாக்கள் செய்யாமல் எந்தப்பயனையும் அடைவது இல்லை, என்று ஸ்மிருதிகள் கூறுகின்றன. மேலும் சிலர் கூறுவர் பிரஹ்மத்தை உணர்ந்து யாவற்றையும் துறந்து செல்லவே வேண்டும் என்று கூறும் இடத்தும் எந்த பிரயோஜனமும் இல்லை என்ற சமான தோஷமே ஏற்படுகிறது என்று கூறுவாயேயானால் அது சரியல்ல. இங்கு வியுக்தானம் என்பது எல்லாவற்றையும் உதரிவிட்டு செல்லுதல் ஆகும். அந்த வியுக்தானத்திற்கு எச்செயலும் செய்யாமை என்பதே ஏற்படும். பிரயோஜனத்தின் பாவம் அதாவது பிரயோஜனத்தால் ஏற்படும் பாவம் அவித்தியா நிமித்தத்தால் உண்டானதே அன்றி வஸ்துதர்மம் ஆகாது. எல்லா பிராணிகளிடத்தும் அதைக் காண்கிறோம். பிரயோஜனத்தில் ஏற்பட்ட ஆசையால் பிரேணை செய்யப்பட்டவனே வாக்கு, மனம், உடல் இவைகளால் பிரவிர்த்திக்கிறான் என்று கண்டுள்ளோம். “सोऽकामत जाया मे स्यात्”அவன் விரும்பினான் எனக்கு மனைவி உண்டாகட்டும் என்று என்பன போன்ற வாக்கியங்களால் மகன், செல்வம், என்ற தனக்கு உடன்பட்ட பாங்க்த லக்ஷணமான பொருள்களையே விரும்புகிறான். “उभे ह्येते एषणे एव” சாத்திய சாதன லக்ஷணமான இவ்விரண்டுமே ஈ ஷணைகளோ ஆகும், என்று ரிக்வேத பிராஹ்மணத்தில் நிச்சயம் செய்யப்பட்டு உள்ளது.
अविद्याकामदोषनिमित्ताया वाङ्मनःकायप्रवृत्तेः पाङ्क्तलक्षणाया विदुषोऽविद्यादिदोषाभावादनुपपत्तेः क्रियाभावमात्रं व्युत्थानम् , न तु यागादिवदनुष्ठेयरूपं भावात्मकम् । तच्च विद्यावत्पुरुषधर्म इति न प्रयोजनमन्वेष्टव्यम् । न हि तमसि प्रवृत्तस्य उदित आलोके यद्गर्तपङ्ककण्टकाद्यपतनम् , तत्किम्प्रयोजनमिति प्रश्नार्हम् ।
அந்த சாத்திய சாதனங்கள் யாவை எனில் அவித்தையால் உண்டான விருப்பம் எனப்படும் தோஷத்தை நிமித்தமாகக்கொண்டு வாக்கு, மனது, உடல் இவைகளுடைய பிரவிர்த்தியால் பாங்க்தம் என்று கூறப்பட்ட ஐந்து விஷயங்களும் வேண்டப்பட்டதாக ஆகின்றன.
(अनुवादः) வித்வானுக்கோ அவித்தையால் ஏற்படும் தோஷம் இன்மையால் அவருக்கு செயலின் இன்மையே வியுக்தானம் என்ற எழுச்சி யாகும் அது யாகம் முதலானவைகள் போல் அனுஷ்ட்டேயரூபமாயோ பாவாத்மகமாயோ இருப்பது அல்ல. அது வித்தையைப்போல் புருஷதர்மமும் அல்ல. அதற்கு ஏதாவது பலன் கூறவேண்டும் என்றால் அதை எங்காவது தேடித்தான் கணடுபிடிக்க வேண்டும். இருளில் நுழைந்தவனுக்கு பிரகாசம் வந்தபொழுது அங்கு இருக்கும் குழி, சேறு, முள் இவைகளில் விழாமை என்பது எவ்வகைப் பிரயோஜனத்தைச் சேர்ந்தது என்ற கேள்வி எழும்.
व्युत्थानं तर्ह्यर्थप्राप्तत्वान्न चोदनार्थ इति । गार्हस्थ्ये चेत्परं ब्रह्मविज्ञानं जातम् , तत्रैवास्त्वकुर्वत आसनं न ततोऽन्यत्र गमनमिति चेत् , न ; कामप्रयुक्तत्वाद्गार्हस्थ्यस्य ।
‘एतावान्वै कामः’ (बृ. उ. १ । ४ । १७) ‘उभे ह्येते एषणे एव’ (बृ. उ. ३ । ५ । १) (बृ. उ. ४ । ४ । २२) इत्यवधारणात् कामनिमित्तपुत्रवित्तादिसम्बन्धनियमाभावमात्रम् ; न हि ततोऽन्यत्र गमनं व्युत्थानमुच्यते । अतो न गार्हस्थ्य एवाकुर्वत आसनमुत्पन्नविद्यस्य । एतेन गुरुशुश्रूषातपसोरप्यप्रतिपत्तिर्विदुषः सिद्धा ।
(अनुवादः) அவ்வாறு எழுச்சி பெற்றவனுக்கு அந்த எழுச்சியை அடைந்தமையால் எந்த தூண்டுதலும் அவனுக்கு இல்லை கிரஹஸ்த தர்மத்திலோவெனில் அந்தப்பரப்பிரஹ்மத்தைப் பற்றிய விக்ஞானம் உண்டாகுமேயானால் அவன் அங்கேயே எச்செயலையும் செய்யாமல் நிலையாய் இருக்கட்டுமே, அதைவிட்டு ஏன் மற்றொரு இடத்திற்குச் செல்ல வேண்டும் என்று கூறுவாயேயானால் அதுவும் சரியல்ல. கிரஹஸ்த்த தர்மமானது ஒருவித விருப்பத்தோடு பிரயோகிக்கப்பட்டது ஆகும். அதாவது அங்கு சில விருப்பங்களைக் கொண்டே கிரஹஸ்த்தாஸ்ரமத்தில் பிரவிர்த்திக்கின்றான். “एतावान्वै कामः” इति “उभे ह्येते एषणे एव”. அவனுடைய காமனை இவ்வளவே இந்த இரண்டும் ஈஷ்ணைகளே என்று சுருதி முதலிலேயே நிச்சயம் செய்து உள்ளது. விருப்பத்தை நிமித்தமாகக் கொண்டு உண்டான மகன், செல்வம், என்பவைகளின் சம்பந்தத்தோடு நியமமாய் இல்லாமல் உள்ளதே வியுக்தானம், அதுவன்றி வெளியில் எங்கோ செல்வது வியுக்த்தானம் என்ற எழுச்சியாகாது, ஆகையால் வித்தையினுடைய உத்பத்தி ஏற்பட்ட கிரஹஸ்தனுக்கு ஆசனம் முதலானவைகளைக் கொடுத்து உபசரிக்கவேண்டும் என்று கூறவில்லை. இதனால் வித்வான்களுக்கு குரு சிஷ்ருஷை தவம் இவைகளில் பிரதிப்பத்தி கொள்ளவேண்டும் என்று சித்தம் ஆயிற்று.
अत्र केचिद्गृहस्था भिक्षाटनादिभयात्परिभवाच्च त्रस्यमानाः सूक्ष्मदृष्टितां दर्शयन्त उत्तरमाहुः । भिक्षोरपि भिक्षाटनादिनियमदर्शनाद्देहधारणमात्रार्थिनो गृहस्थस्यापि साध्यसाधनैषणोभयविनिर्मुक्तस्य देहमात्रधारणार्थमशनाच्छादनमात्रमुपजीवतो गृह एवास्त्वासनमिति ;
(अनुवादः) (ச.பா) இங்கு சில கிரஹஸ்தர்கள் பிக்ஷகை்குச் செல்லுதல் என்ற பயத்தாலும், அதனால் ஏற்படும் சில அவமானங்களாலும் பயந்தவர்களாகி சூக்ஷமதிருஷ்ட்டியின் தன்மையை காண்பிப்பவர்களாகி இவ்வாறு பதில் கூறுகின்றனர். பிக்ஷுவுக்குக்கூட பிக்ஷாடணம் முதலிய நியமங்கள் காணப்படாததால் தேஹத்தை தரிப்பதற்கு மாத்திரம் விரும்பும் கிரஹஸ்தனுக்குக்கூட அதாவது சாத்தியம் சாதனம் என்ற இரு ஈ.க்ஷணைகளில் இருந்தும் விடுபட்ட கிரஹஸ்தனுக்கு தேஹத்தை தரிப்பதின் பொருட்டான உணவு, உடை, இவைகள் மாத்திரமே அபேக்ஷிக்கும் கிரஹஸ்தனுக்கு கிரஹமே ஆசனமாக இருக்கட்டும் என்று. (கூறுவர்)
न, स्वगृहविशेषपरिग्रहनियमस्य कामप्रयुक्तत्वादित्युक्तोत्तरमेतत् । स्वगृहविशेषपरिग्रहाभावे च शरीरधारणमात्रप्रयुक्ताशनाच्छादनार्थिनः स्वपरिग्रहविशेषभावेऽर्थाद्भिक्षुकत्वमेव ।
(ச.பா) தன்னுடைய வீட்டை விசேஷமாக எடுத்துக்கொள்ளாது போனாலும் அங்கு அவனுடைய விசேஷமான காமனையுடன் கூட அங்கு பிரவிர்த்தி ஏற்படுகிறது என்பது இல்லை என்று முன்பே பதில் கூறிவிட்டோம், தன்னுடைய கிரஹத்தை விசேஷமாக ஏற்றுக்கொள்ளாத நிலையில் சரீரத்தை மாத்திரம் தரிப்பதற்கான உவ்வு, உடை இவைகளை விரும்பும் கிரஹஸ்தனுக்கு தன்னுடைய பரிக்கிரஹம் என்றபாவனை இல்லாத நிலையில் அவனுக்கும் சொல்லாமலேயே பிக்ஷுகத்துவமே ஏற்படுகிறது.
शरीरधारणार्थायां भिक्षाटनादिप्रवृत्तौ यथा नियमो भिक्षोः शौचादौ च, तथा गृहिणोऽपि विदुषोऽकामिनोऽस्तु नित्यकर्मसु नियमेन प्रवृत्तिर्यावज्जीवादिश्रुतिनियुक्तत्वात्प्रत्यवायपरिहारायेति । एतन्नियोगाविषयत्वेन विदुषः प्रत्युक्तमशक्यनियोज्यत्वाच्चेति ।
(ச.பா) சரீரதாரணத்தை விரும்பும் பிக்ஷவுக்கு பிக்ஷாடணம் முதலிய பிரவிர்த்திகளில் எவ்வாறு ஒரு கட்டுப்பாடு பிக்ஷுவுக்கும் சௌக்ஷம் முதலானவைகளில் உள்ளதோ, அவ்வாறே கிரஹஸ்தனாயும், வித்வானாயும், காமம் அற்றவனாயும், உள்ள கிரஹஸ்தனுக்கும் நித்திய கர்மங்களில் “यावज्जीवं” என்ற சுருதி வாக்கியங்களால் நியமனம் செய்யப்பட்டுள்ள வாக்கியங்களுக்கு ஏற்ப நித்திய கர்மாக்களில் பிரவிர்த்தியானது ஏற்படட்டும். இதனால் ஏற்படும் பிரத்தியவாயமும் நிராகரிக்கப்பட்டது ஆகும். இதனால் இந்த கட்டுப்பாட்டிற்கு வித்வானும் விஷயமாய் இருப்பதால் அவனுக்கு இந்த கட்டுப்பாடுகள் இல்லை என்று கூறமுடியாது.
यावज्जीवादिनित्यचोदनानर्थक्यमिति चेत् ?
(ச.பா) (பூர்வ) “यावज्जीवं” முதலிய சுருதி வாக்கியங்கள் நித்தியம் தூண்டுகின்றன என்பதால் அதற்கு பொருளே இல்லை என்று கூறுவாயேயானால்?
न ; अविद्वद्विषयत्वेनार्थवत्त्वात् । यत्तु भिक्षोः शरीरधारणमात्रप्रवृत्तस्य प्रवृत्तेर्नियतत्वम् , तत्प्रवृत्तेर्न प्रयोजकम् । आचमनप्रवृत्तस्य पिपासापगमवन्नान्यप्रयोजनार्थत्वमवगम्यते । न चाग्निहोत्रादीनां तद्वदर्थप्राप्तप्रवृत्तिनियतत्वोपपत्तिः ।
(ச.பா) (சித்தாந்தீ) அது அவ்வாறு அல்ல. அந்த சுருதி அவித்வான்களுடைய விஷயத்தில் பொருள் உள்ளதாக உள்ளது. மேலும் சரீரதாரணத்தில் மாத்திரம் பிரவிர்த்தித்துள்ள பிக்ஷுவிற்கு அந்த பிரவிர்த்தி ஒரு நியமத்துடன் கூடியதாகவும் உள்ளது என்பது இல்லை. அதனால் அப்பிரவிர்த்தி எந்த பிரயோஜனத்துடன் கூடியதும் அன்று. இந்தப்பிரவிர்த்தி ஆசமனம் செய்ய பிரவிர்த்தவனுக்கு தாகம் அடங்குவது போல் மற்றொரு பிரயோஜனமானது எந்தப்பொருளாலும் புரிந்து கொள்ளப்படுவதும் இல்லை. அக்னிஹோத்திரம் முதலானவைகளுக்கு முற்கூறியது போல் ஏதோ ஓரு பிரயோஜனம் ஏதிர்பாராமல் நியமமாய் கிடைக்கிறது என்பதும் இல்லை.
अर्थप्राप्तप्रवृत्तिनियमोऽपि प्रयोजनाभावेऽनुपपन्न एवेति चेत् ?
(ச.பா) (பூர்வ) வேறு பொருளால் ஏற்பட்ட பிரவிர்த்திநியமம் கூட பிரயோஜனம் இல்லாதபொழுது அதுவும் பொருத்தமற்றதே என்று கூறுவாயேயானால் அதுவும் சரியல்ல.
न ; तन्नियमस्य पूर्वप्रवृत्तिसिद्धत्वात्तदतिक्रमे यत्नगौरवादर्थप्राप्तस्य व्युत्थानस्य पुनर्वचनाद्विदुषो मुमुक्षोः कर्तव्यत्वोपपत्तिः । अविदुषापि मुमुक्षुणा पारिव्राज्यं कर्तव्यमेव ; तथा च
‘शान्तो दान्तः’ (बृ. उ. ४ । ४ । २३) इत्यादिवचनं प्रमाणम् । शमदमादीनां चात्मदर्शनसाधनानामन्याश्रमेष्वनुपपत्तेः ।
‘अत्याश्रमिभ्यः परमं पवित्रं प्रोवाच सम्यगृषिसङ्घजुष्टम्’ (श्वे. उ. ६ । २१) इति च श्वेताश्वतरे विज्ञायते ।
‘न कर्मणा न प्रजया धनेन त्यागेनैके अमृतत्वमानशुः’ (कैवल्य २) इति च कैवल्यश्रुतिः । ‘ज्ञात्वा नैष्कर्म्यमाचरेत्’ इति च स्मृतेः । ‘ब्रह्माश्रमपदे वसेत्’ इति च ब्रह्मचर्यादिविद्यासाधनानां च साकल्येनात्याश्रमिषूपपत्तेर्गार्हस्थ्येऽसम्भवात् । न च असम्पन्नं साधनं कस्यचिदर्थस्य साधनायालम् । यद्विज्ञानोपयोगीनि च गार्हस्थ्याश्रमकर्माणि, तेषां परमफलमुपसंहृतं देवताप्ययलक्षणं संसारविषयमेव । यदि कर्मिण एव परमात्मविज्ञानमभविष्यत् , संसारविषयस्यैव फलस्योपसंहारो नोपापत्स्यत ।
(ச.பா) (சித்தாந்தீ) ஏன்எனில் அதை நியமனம் செய்யக்கூடிய வாக்கியமும் பிரவிர்த்தியும் முன்பே சித்தியாய் விட்டதால் அதை செய்யாது விடும்பொழுது அதை செய்வதற்கான முயற்சியின் அதிகமும் அதனால் ஏற்பட்ட வியுக்தானமும் மறுபடியும் கூறப்படுவதால் முற்கூறப்பட்ட செயல்கள் வித்வானாலும் செய்யத்தக்கவையே என்று கூறப்பட்டது பொருத்தமாகும். அவித்துவானாய் இருப்பினும் முமூக்ஷுவாய் இருப்பவரால் பரிவிராஜகத்தன்மை ஏற்கத்தக்கதே. எனவேதான் “शान्तो दान्तः” புலன் அடக்கத்தோடும், மன ஒடுக்கத்தோடும் என்று கூறப்பட்டது. இத்தகைய வாக்கியங்களே இதற்குப் பிரமாணமாகும். ஆத்ம தரிசனத்திற்கு சாதனங்களான சமம், தமம் முதலியவைகள், வேறு ஆசிரமத்தில் பொருந்தாது. ஸ்வேதாஸ்வதர உபநிஷத்தில் “अत्याश्रमिभ्यः परमं पवित्रं प्रोवाच सम्यगृषिसङ्घजुष्टम्” மந்திர சமூகத்தாலும், ஞானிகளின் சமூகத்தாலும் சூழப்பட்டுள்ள நிலையில் மகரிஷி அத்யாசிரிமிகளைக் குறித்து இந்த பவித்திரமான வாக்கியத்தைக் கூறினார் என்று விளக்கப்பட்டுள்ளது. கைவல்லிய உபநிஷத்திலும் “न कर्मणा न प्रजया धनेन त्यागेनैके अमृतत्वमानशु” கர்மாக்களினாலோ, பிரஜைகளாலோ, தனத்தாலோ, அம்ருதத்துவத்தை அடையமுடியாது. தியாகத்தால் மாத்திரமே அம்ருதத்துவத்தை அடைந்தனர் என்று கூறுகிறது. அவ்வாறே ஸ்மிருதி வாக்கியங்களும் “ज्ञात्वा नैष्कर्म्यमाचरेत्” பிரஹமத்தை அறிந்து கர்மபலத்தியாக ரூபமான காரியங்களை செய்தல் வேண்டும் என்று கூறுகின்றன. அவையே “ब्रह्माश्रमपदे वसेत्” பிரஹ்மத்தை அடைவதற்கு சாதனமான ஆஸ்ரமத்தில் வசிக்கவேண்டும் என்றும் கூறுகின்றன. பிரஹ்மசரியம் முதலான வித்தைக்கு சாதனமான எல்லாசாதனங்களும் ஓன்றுகூடி அத்தியாஸ்ரமிகளுக்கு ஒத்தவைகளாய் கூறப்பட்டுள்ளன. இவைகள் கிரஹஸ்த தர்மத்திற்கு பொருந்தாதவையாகும். பொருந்தாத சாதனம் எந்தக்காரியத்திற்கும் அதை சாதிப்பதற்கான சக்திபடைத்ததாக ஆகாது. எவை விக்ஞானத்திற்கு பயன்படுபவையாயும், கிரஹஸ்தாஸ்ரமத்திற்கு ஒத்ததாயும் உள்ளதோ அந்தக் கர்மாக்கள் மாத்திரம் பலத்துடன் கூடியவையாக கூறப்பட்டிருக்கின்றன. அவைகள் தேவதா தன்மையை அடையும் லக்ஷணத்தோடு கூடிய பலன்களாகும். எனவே அவைகளும் சம்சார விஷயமே. கர்ம மார்க்கத்தை அனுசரிப்பவர்களுக்கே பரமாத்ம வித்தை ஏற்படுமேயானால் சம்சார விஷயமான பலத்திற்கு உபசம்ஹாரம் ஏற்படாது. அது யாவருக்கும் இஷ்டமில்லை.
अङ्गफलं तदिति चेत् ; न, तद्विरोध्यात्मवस्तुविषयत्वादात्मविद्यायाः । निराकृतसर्वनामरूपकर्मपरमार्थात्मवस्तुविषयमात्मज्ञानममृतत्वसाधनम् । गुणफलसम्बन्धे हि निराकृतसर्वविशेषात्मवस्तुविषयत्वं ज्ञानस्य न प्राप्नोति ; तच्चानिष्टम् ,
‘यत्र त्वस्य सर्वमात्मैवाभूत्’ (बृ. उ. २ । ४ । १४) इत्यधिकृत्य क्रियाकारकफलादिसर्वव्यवहारनिराकरणाद्विदुषः ; तद्विपरीतस्याविदुषः
‘यत्र हि द्वैतमिव भवति’ (बृ. उ. २ । ४ । १४) इत्युक्त्वा क्रियाकारकफलरूपस्य संसारस्य दर्शितत्वाच्च वाजसनेयिब्राह्मणे । तथेहापि देवताप्ययं संसारविषयं यत्फलमशनायादिमद्वस्त्वात्मकं तदुपसंहृत्य केवलं सर्वात्मकवस्तुविषयं ज्ञानममृतत्वाय वक्ष्यामीति प्रवर्तते ।
(ச.பா) அந்தவிஷயம் அங்க பலமாகட்டுமே என்று கூறினால் அதுவும் சரியல்ல. ஆத்மவித்தைக்கு சம்சாரத்திற்கு விருத்தமான ஆத்ம வஸ்துவே விஷயம் என்று நிர்ணயித்து கூறப்பட்டுள்ளது. எல்லா நாமரூப கர்மாக்களையும் நிராகரித்து ஆத்மவஸ்து பரமாய் உள்ள ஆத்மவிஷயமே ஞானாமிருதத்தின் சாதனம் ஆகும். குணபலசம்பந்தத்துடன் கூடியிருக்குமேயானால் எல்லாவற்றையும் நிராகரித்ததும் சர்வவிசேஷமாகியும் உள்ள ஆத்ம வஸ்து விக்ஞானத்திற்கு விஷயமாக ஆகாது. அது நமக்கு இஷ்ட்டம் அல்ல. “यत्र त्वस्य सर्वमात्मैवाभूत्” எங்கு இதனுடையவே சர்வாத்மபாவனையை அடைந்ததோ என்று கூறத்தொடங்கி வித்வான்களுக்கு செயல், அதன் காரகம் அதனால் ஏற்படும் பலம் என்ற சர்வவியவகாரங்களும் நிராகரணம் செய்யப்பட்டு உள்ளது. இதற்கு மாறுபட்ட அவித்வான்களுக்கோ துவைதமே ஏற்படுகிறது என்று கூறி செயல், அதன் காரகம், அதனால் ஏற்படும் பலம். இவைகளைக் கொண்ட சம்சாரமே வாஜசனேயம் என்ற ஈசாவாஸ்யத்தில் காண்பிக்கப்பட்டு உள்ளது. அவ்வாறே இங்கும் தேவதையாக ஆனால் கூட அது சம்சார விஷயமே. அதனுடைய பலம் சாப்பிடுதல், தாகம் என்ற விஷயத்தோடு கூடினதாயும் அதனுடைய பலன் சம்சாரம் என்றும் உபசம்ஹாரம் செய்து சுத்தமான சர்வாத்மகமான ஆத்மவஸ்து விஷயமான ஞானத்தை அமிருதத்துவத்தை அடைவதின் பொருட்டு தொடங்குகிறேன் என்று உபநிஷத்து பிரவிர்த்திக்கிறது.
(ச.பா) முக்கடன்கள் என்பது அவித்வான்களுக்கே. அதுவே அவர்களுக்கு மனுஷ்ய லோகம், பிதுர்லோகம், தேவலோகம் இவைகளை அடைவதற்கு காரணமாக ஆகிறது. இந்த முக்கடன்கள் வித்வான்களுக்கு இல்லை. “सोऽयं मनुष्यलोकः पुत्रेणैव” இத்தகைய உபாசகன் மகனாலேயே மனுஷ்ய லோகத்தை ஜெயித்தவனாக ஆகிறான், என்பன போன்ற சுருதிவாக்கியங்களால் மூன்று லோகங்களையும் ஜெயிப்பதற்கான சாதனங்கள், நியமனம் செய்யப்பட்டுள்ளன. ஆத்மலோகத்தை விரும்பும் வித்வான்களுக்கு அந்த ரிணப் பிரதிபந்தங்களுடைய இல்லாமையை. “किं प्रजया करिष्यामः” நாம் பிரஜைகளால் என்ன செய்யப்போகிறோம் என்பன போன்ற சுருதி வாக்கியங்கள் விளக்குகின்றன. அவ்வாறே “एतद्ध स्म वै तद्विद्वांस्ा आहुर्ऋ षयः कावषेया” காவஷேயர் என்ற மகரிஷிகள் இதைக்காட்டிலும் எங்களால் அடையத்தகுந்தது ஒன்றும் இல்லை. எனவே எங்களுக்கு அத்தியயனம், யாகம், புத்திரர்களை அடைதல் என்பவைகளால் எப்பயனும் இல்லை. மேலும் “एतद्ध स्म वै तत्पूर्वे विद्वांसोऽग्निहोत्रं न जुहवाञ्चक्रुः” இதனாலேயே நம்முன்னோர் களாயும். வித்வான்களாயும் உள்ள மகரிஷிகள் அக்னிஹோத்திரம் முதலானவைகளை செய்யவில்லை என்று கௌஷீதகர்களும் விளக்கியுள்ளனர்.
अविदुषस्तर्हि ऋणानपाकरणे पारिव्राज्यानुपपत्तिरिति चेत् ?
(ச.பா) (பூர்வ) மேலும் அவித்வான்களுக்கு அந்த மூன்று கடன்களையும் நீக்காத வரையில் பரிவிராஜகத்துவம் என்பது ஏற்படுவது இல்லை என்று கூறுவாயேயானால்
(ச.பா) அதுவும் சரியன்று. (காருகஸ்த்திய) கிரஹஸ்தாஸ்ரமத்தை அடைவதற்கு முன்பேயே அவனுக்கு ரிணித்துவம் என்ற கடன்பட்ட தன்மை ஏற்படாததால், அந்த அதிகாரத்தை அவன் அடையாததால் அவன் எக்கடனும் அற்றவனாய் என்று கூறத்தொடங்கினால் அதுவும் பொருத்தமாக ஆகாது. ஏன்எனில் எல்லோருக்கும் கடன் இல்லாமை ஏற்பட்டு விடும். கிரஹஸ்தாஸ்ரமத்தை அடைந்து இருக்கும் போதிலும் அவனுக்காகவே வரப்போகும் சுருதி விளக்கியுள்ளது. “गृहाद्वनी भूत्वा प्रव्रजेद्यदि वेतरथा ब्रह्मचर्यादेव प्रवजेद्गृहाद्वा वनाद्वा” கிரஹஸ்தாஸ்ரமத்திலிருந்து வானபிரஸ்தாஸ்ரமத்தை அடைந்து அதனின்று பரிவிராஜாஸ்ரமத்தை அடைய வேண்டும் என்றும். பிரஹ்மத்தை அறிய வேண்டும் என்ற நிலை வந்த உடனேயே பிரஹ்ம சரியத்தினின்றே பரிவிராஜகத்துவத்தை, அதாவது சந்நியாசத்தை மேற்கொள்ள வேண்டும் என்றும், அவ்வாறு இல்லையெனில் கிரஹஸ்தாஸ்ரமத்தில் இருந்தோ வானபிரஸ்தாஸ்ரமத்தில் இருந்தோ, எந்நிலையில் முமூக்ஷுத்துவம் என்ற தூண்டுதல் ஏற்படுகிறதோ அப்பொழுதே சந்நியாசத்தை மேற்கொள்ள வேண்டும் என்று ஆத்மதரிசனத்திற்கு உபாயமான சாதனமாய் பாரிவிராஜம் என்ற சந்நியாசம் விரும்பப்படுகிறது. (पावत्जीवम्) முதலான சுருதிவாக்கியங்கள் அவித்வான்களாயும், முமூக்ஷுத்தன்மை பெறாதவர்கள் விஷயத்தில் கிருதார்த்தமானவை. சாந்தோக்கிய உபநிஷத்திலும் சிலருக்கு பன்னிரண்டு நாட்கள் அக்னிஹோத்திரம் செய்தபின் அதை தியாகம் செய்யவேண்டும் என்று கூறப்பட்டுள்ளதை அறிகிறோம்.
यत्त्वनधिकृतानां पारिव्राज्यमिति, तन्न ; तेषां पृथगेव ‘उत्सन्नाग्निरनग्निको वा’ इत्यादिश्रवणात् ; सर्वस्मृतिषु च अविशेषेण आश्रमविकल्पः प्रसिद्धः, समुच्चयश्च ।
(ச.பா) எது இதில் அதிகாரமற்றவர்களுக்கே பாரிவிராஜ்யகம் என்ற சந்நியாசம் கூறப்பட்டுள்ளது என்று கூறுவோமேயானால் அதுவும் சரியல்ல. அவர்களுக்கு அக்னியை விட்டவராய் இருந்தாலும், அக்னியை ஸ்வீகரித்துக்கொள்ளாதவராக இருந்தாலும் அவர்களுக்கு தனியாக விஷயங்களும், கட்டளைகளும், கூறப்பட்டுள்ளன என்பது எல்லா ஸ்மிருதிகளிலும் விளக்கப்பட்டுள்ளது. அங்கே ஆசிரமவிகல்பங்களும் பொதுவாக கூறப்பட்டுள்ளது என்பது மிகவும் பிரசித்தம்.
यत्तु विदुषोऽर्थप्राप्तं व्युत्थानमित्यशास्त्रार्थत्वे, गृहे वने वा तिष्ठतो न विशेष इति, तदसत् । व्युत्थानस्यैवार्थप्राप्तत्वान्नान्यत्रावस्थानं स्यात् । अन्यत्रावस्थानस्य कामकर्मप्रयुक्तत्वं ह्यवोचाम ; तदभावमात्रं व्युत्थानमिति च ।
(ச.பா) மேலும் வித்வான்களுக்கு பொருளால் கொள்ளத்தக்க வியுக்தானம் என்ற எழுச்சி அசாஸ்திரியமாய் உள்ளதாலேயே கிரஹத்தில் இருப்பினும், வனத்தில் இருப்பினும் அவர்களுக்கு எந்த விசேஷமும் இல்லை என்று கூறுவதும் தப்பாகும். அந்த எழுச்சியே பொருளாக உள்ளதால் வேறு இடத்தில் வசித்தல் என்பது ஏற்படாது. இதைத்தவிர வேறு இடத்தில் வசிப்பவனுக்கு அவன் செயல்கள் காம கர்மங்களை உத்தேசித்து ஏற்பட்டது என்று தெளிவாக விளக்கியுள்ளார். அந்த காம கர்மங்களில் பற்றின்மையே வியுக்தானம் என்ற எழுச்சியாகும்.
यथाकामित्वं तु विदुषोऽत्यन्तमप्राप्तम् , अत्यन्तमूढविषयत्वेनावगमात् । तथा शास्त्रचोदितमपि कर्मात्मविदोऽप्राप्तं गुरुभारतयावगम्यते ; किमुत अत्यन्ताविवेकनिमित्तं यथाकामित्वम् ? न ह्युन्मादतिमिरदृष्ट्युपलब्धं वस्तु तदपगमेऽपि तथैव स्यात् , उन्मादतिमिरदृष्टिनिमित्तत्वादेव तस्य । तस्मादात्मविदो व्युत्थानव्यतिरेकेण न यथाकामित्वम् , न चान्यत्कर्तव्यमित्येतत्सिद्धम् ।
(ச.பா) எவ்வாறு காமித்துவம் என்பது வித்வான்களுக்கு அத்தியந்தமாக அப்பிராப்தம் என்று கூறப்பட்டதோ அவ்வாறே அந்தக்காமித்துவம் என்பது அத்தியந்த மூடவிஷயமானது என்பது அறியப்படுகிறது. அவ்வாறே சாஸ்திரங்களால் தூண்டப்பட்டவைகளாய் இருப்பினும் அந்த கர்மாக்கள் ஆத்மவித்துகளுக்கு அப்பிராப்தமாகவே கருதப்படுகிறது. அவை அவர்களுக்கு பெரிய சுமையாக அறியப்படுகிறது. இவைகள் மிக அவிவேகிகளின் பொருட்டு காமித்துவம் போல் கூறப்பட்டவைகளாகும் சித்தபிரமை, தலைசுற்றல் இவைகளால் ஏற்பட்ட கண்திரையில் அறியப்பட்ட வஸ்து அது மறைந்த போதிலும் கூட எப்பலனும் ஏற்படுவது இல்லை. ஏன்எனில் பித்தம், விழித்திரை இவைகளிள் தோஷத்தால் இவை ஏற்பட்டது, தோஷத்தால் உண்டானவை தோன்றினாலும் மறைந்தாலும் எந்தப்பயனும் இல்லை. எனவே ஆத்மவித்துகளுக்கு வியுக்தானத்தைத்தவிர காமிகளுக்கு ஏற்படுவது போல் எந்த செயலும் கர்த்தவ்யமாய் ஏற்படுவது இல்லை என்று சித்தம் ஆயிற்று.
(ச.பா) மேலும் எவர்கள் “विद्यां चाविद्यां च यस्तद्वेदोभयँसह” எந்த ஒரு சாதகர் வித்தையையும், அவித்தையும் ஒரே சமயத்தில் அறிகிறாரோ என்று கூறிய இடத்தில் வித்தையை உடைய வித்வானுக்கு வித்தையுடன் கூடவே அவித்தையும் இருக்கிறது என்பது அர்த்தம் அல்ல. அவ்வாறு எனில் ஒரு புருஷனிடத்தில் ஒரே சமயத்தில் அவை சம்பந்தத்தை அடையட்டும் என்று கூறுவது எப்படி?. எவ்வாறு கிளிஞ்சலில் ரஜதக்ஞானமும், சுக்திக்ஞானமும் ஏற்படுகிறதோ அவ்வாறு எனில் அதுவும் சரியன்று, இதை காடகத்தில் விளக்குகிறார். எவ்வாறு எனில் “दूरमेते विपरिते विषूची अविद्या या च विद्येति ज्ञाता” வித்தை, அவித்தை இரண்டும் வெகுதூரமாக வேறுபட்டவை. இது விஷுச்சி என்ற வயிற்றுப்போக்குப்போல் தூரவிளக்கத்தக்கது. அவித்தை வித்தை அறியப்பட்டபொழுது அவித்தை எட்டவிலகிவிடும் என்று காடகத்தில் விளக்கப்பட்டுள்ளது. எனவே வித்தை ஏற்பட்ட பொழுது அங்கு அவித்தைக்கு சிறிதளவு சம்பந்தம் கூட கிடையாது.
(ச.பா) மேலும் “तपसा ब्रह्म विजिज्ञासव” தவத்தால் பிரஹ்மத்தை அறிந்துகொள்ள முயல்வாயாக என்பன போன்றசுருதி வாக்கியங்களாலும் விளக்கப்பட்டுள்ளது. தவம் முதலான வித்தையின் உற்பத்திக்கு சாதனங்களும், குரு உபாசனைமுதலான கர்மாக்களும், அவித்தியாத்மகங்களானதால் அவை அவித்தை என்று கூறப்படுகிறது. அவைகளால் வித்யோத்பத்தியை அடைந்து மிருத்யுவையும், காமனைகளையும் கடந்தவனாகிறான். எனவே நிஷ்காமனாயும், ஈ.ஷணாதிரியங்களை விட்டவனாயும் உள்ள சாதகனே பிரஹ்மவித்தையால் அம்ருதத்துவத்தை அடைகிறான் என்று கூறப்பட்டுள்ளது. இதேபொருளை ஈ.சாவாஸியத்தில் காண்பிப்பவராக கூறுகிறார் “अविद्या मृत्युं तीर्त्वा विद्ययाऽमृतमश्नुते” அவித்தை எனப்படும் முற்கூறப்பட்ட தவம், குருசிஷ்ருஷை இவைகளால் மிருத்யுவைக்கடந்து, வித்தையால் அம்ருதத்துவத்தை அடைகிறான் என்று கூறப்பட்டுள்ளது.
यत्तु पुरुषायुः सर्वं कर्मणैव व्याप्तम् ,
‘कुर्वन्नेवेह कर्माणि जिजीविषेच्छतं समाः’ (ई. उ. २) इति, तदविद्वद्विषयत्वेन परिहृतम् , इतरथा असम्भवात् । यत्तु वक्ष्यमाणमपि पूर्वोक्ततुल्यत्वात्कर्मणा अविरुद्धमात्मज्ञानमिति, तत्सविशेषनिर्विशेषात्मविषयतया प्रत्युक्तम् ; उत्तरत्र व्याख्याने च दर्शयिष्यामः । अतः केवलनिष्क्रियब्रह्मात्मैकत्वविद्याप्रदर्शनार्थमुत्तरो ग्रन्थ आरभ्यते ॥
(ச.பா) எந்த ஒரு புருஷனுடைய, ஆயுள்காலம் முழுவதும் கர்மாக்களினாலே வியாபிக்கப்பட்டுள்ளதோ அதையே “कुर्वन्नेवेह कर्माणि जिजीविषेच्छतँसमाः” நூ று ஆண்டுகாலம் வாழ விரும்புவாயேயானால் கர்மாக்களை செய்து கொண்டே இருப்பாயாக என்று அதை அவித்துவானுடைய விஷயமாக கூறி நீக்கியுள்ளார். அதை வேறு வழியாக சமன்வயப்படுத்த முடியாது. மேலும் கூறப்போகும் விஷயமும் முற்கூறிய விஷயத்திற்கு சமானமானதால் கர்மாக்களுடன் விருத்தமற்றது ஆத்மக்ஞானம். அது சவிசேஷ, நிர்விசேஷமானது என்பதை விளக்குவதற்காகவே மேல் கிரந்தத்தைத் தொடங்குகிறார். அந்த இடங்களில் வியாக்கியானம் செய்யும்பொழுது நன்கு விளக்கிக் காண்பிப்போம். எனவே சுத்தமாயும் எச்செயலும் அற்றதாயும் உள்ள பிரஹ்மத்தின் ஏகாத்துமத்வத்தை விளக்கும் வித்தையை காண்பிப்பதற்காக மேலே நூ ல் ஆரமபிக்கப்படுகிறது.
आत्मा वा इदमेक एवाग्र आसीत् । नान्यत्किञ्चन मिषत् । स ईक्षत लोकान्नु सृजा इति ॥ १ ॥
आत्मेति । आत्मा आप्नोतेरत्तेरततेर्वा परः सर्वज्ञः सर्वशक्तिरशनायादिसर्वसंसारधर्मवर्जितो नित्यत्यशुद्धबुद्धमुक्तस्वभावोऽजोऽजरोऽमरोऽमृतोऽभयोऽद्वयो वै । इदं यदुक्तं नामरूपकर्मभेदभिन्नं जगत् आत्मैव एकः अग्रे जगतः सृष्टेः प्राक् आसीत् ।
(ச.பா) ஆத்மா என்று. ஆத்மா என்ற சொல்லுக்கு எல்லாவற்றையும் அடைகிறான், எல்லாவற்றையும் தானே உண்கிறான் என்பதாலும், எல்லாவற்றிற்கும் மேல்பட்டவனாயும், சர்வக்ஞனாயும், எல்லா சக்தியும் படைத்தவனாயும், பசி, தாகம், போன்ற எல்லா சம்சார தர்மங்களும் அற்றவனாயும், எப்பொழுதும் உள்ளவனாயும் பரம சுத்தனாயும், முக்தனாயும் இவைகளையே தன் சுபாவமாக கொண்டவனாயும், பிறப்பற்றவனாயும், முதுமை அற்றவனாயும், மரணதர்மம் அற்றவனாயும், பயமற்றவனாயும், தனக்கு இரண்டாவது அற்றவனாயும் உள்ள பரமாத்மா என்று பொருள் கொள்ளப்படுகிறது. இந்த ஆத்மாவே நாம, ரூப கர்மங்களில் இருந்து வேறுபட்டதாயும், ஜகதாத்மஸ்வரூபமாயும், நாம் காணும் இந்த படைப்பிற்கு முன்பு ஒன்றாகவே இருந்தது.
किं नेदानीं स एवैकः ?
(ச.பா) (பூர்வ) அந்த ஆத்மா இப்பொழுது ஒன்றாக இல்லையா?
न ।
(ச.பா) (சித்தாந்தீ) எனில் அவ்வாறு அல்ல.
कथं तर्हि आसीदित्युच्यते ?
(ச.பா) (பூர்வ) அவ்வாறு அல்ல எனில் எது ஒன்றாக இருந்தது என்று கூறுவானேன்?
यद्यपीदानीं स एवैकः, तथाप्यस्ति विशेषः । प्रागुत्पत्तेः अव्याकृतनामरूपभेदमात्मभूतमात्मैकशब्दप्रत्ययगोचरं जगत् इदानीं व्याकृतनामरूपभेदत्वादनेकशब्दप्रत्ययगोचरमात्मैकशब्दप्रत्ययगोचरं चेति विशेषः ।
(ச.பா) (சித்தாந்தீ) இப்பொழுது அவன் ஒருவனாகவே இருந்தாலும் அதில் ஒரு விசேஷம் உள்ளது இந்த ஜகத் உற்பத்திக்கு முதலில் அவ்யாகிருதமாய் நாம, ரூப பேதங்கள் அற்றதாய் ஆத்மா என்ற ஒரே சப்தத்துடன் ஒரே ஆத்மா (ஒன்றே ஆத்மா என்ற சப்தத்திற்கு கோசரமாகும் விஷயமாய் இருந்தது) இப்பொழுது ஜகத் முதலானவைகள் வியாகிருதத்துவத்தை அடைந்து அதனால் அநேக பேதத்தை அடைந்து அநேக பிரத்யய கோசரமாய் உள்ள இந்த ஆத்மா ஒன்று என்ற சப்தத்திற்கு கோசரமாய் (விஷயமாய்) இருந்தது என்பது விசே ஷம்.
यथा सलिलात्पृथक् फेननामरूपव्याकरणात्प्राक्सलिलैकशब्दप्रत्ययगोचरमेव फेनम् , यदा सलिलात्पृथङ् नामरूपभेदेन व्याकृतं भवति, तदा सलिलं फेनं चेति अनेकशब्दप्रत्ययभाक् सलिलमेवेति चैकशब्दप्रत्ययभाक्च फेनं भवति, तद्वत् ।
(ச.பா) எவ்வாறு எனில் தண்ணீரைக் காட்டிலும் நுரை என்ற நாமரூபமான வியாவ்ருதியை அடைவதற்கு முன்னிலையில் தண்ணீர் என்ற ஒரு சப்தத்திற்கு கோசரமாய் இருக்கும் தன்மையையே நுரை பெற்று இருந்தது. எப்பொழுது தண்ணீரைக் காட்டிலும் (நுரையானது) தனியான நாமரூப பேதத்தால் வியாகிருதம் ஆகிறதோ அப்பொழுது தண்ணீர் நுரை என்பன போன்ற அநேக சப்தங்களில் பிரத்தியயத்திற்கு விஷயமாக அந்தத் தண்ணீரே ஆகிறது. ஒரே சப்தத்திற்கு கோசரமான தண்ணீர் எப்படி நுரை ஆகிறதோ அதுபோல்.
न अन्यत्किञ्चन न किञ्चिदपि मिषत् निमिषद्व्यापारवदितरद्वा । यथा साङ्ख्यानामनात्मपक्षपाति स्वतन्त्रं प्रधानम् , यथा च काणादानामणवः, न तद्वदिहान्यदात्मनः किञ्चिदपि वस्तु विद्यते । किं तर्हि ? आत्मैवैक आसीदित्यभिप्रायः ।
(ச.பா) அதைக் காட்டிலும் வேறு எந்த ஒருசிறு விஷயம் கூட வியாபாரத்துடன் அல்லது செயலுடன் இருக்கவில்லை. சாங்கியர்களின் ஆத்மபக்ஷபாதியான சுவதந்திரமான பிரதானம் உள்ளதோ அது போலோ,, காணாதர்களின் ஆத்மாவைக் காட்டிலும் அணுக்கள் வேறுபட்டதாக உள்ளதோ அதுபோலே ஆத்மாவைக் காட்டிலும் எந்த ஒரு வஸ்துவும் இருக்கவில்லை. அவ்வாறு எனில் என்னதான் இருந்தது எனில் ஆத்மா ஒன்றே இருந்தது என்பது அபிப்ராயம்.
सः सर्वज्ञस्वाभाव्यात् आत्मा एक एव सन् ईक्षत । ननु प्रागुत्पत्तेरकार्यकरणत्वात्कथमीक्षितवान् ? नायं दोषः, सर्वज्ञस्वाभाव्यात् । तथा च मन्त्रवर्णः —
‘अपाणिपादो जवनो ग्रहीता’ (श्वे. उ. ३ । २९) इत्यादिः । केनाभिप्रायेणेत्याह — लोकान् अम्भःप्रभृतीन्प्राणिकर्मफलोपभोगस्थानभूतान् नु सृजै सृजेऽहम् इति ॥
(ச.பா) அந்த ஆத்மாவானவன் சர்வக்ஞ சுபாவமாய் உள்ளதால் அவன் ஒருவனாகவே இருந்துக்கொண்டு இந்த லோகங்களை படைப்பேன் என்று பார்த்தான்.இங்கு ஒரு சம்சயம். உற்பத்தியின் முன்நிலையில் அகாரிய, காரணமாய் உள்ளதால் எவ்வாறு பார்த்தான் என்றால், இது தோஷமாகாது. ஏன்எனில் அவன் சர்வக்ஞ சுபாவத்தைப் பெற்றமையால். அவ்வாறே மந்திரம் கூறுகிறது. “अपाणिपादो जवनो ग्रहीता” கால், கைகள் அற்றவன், ஆனால் எதையும் வேகமாகப் பிடிப்பவன் என்பன போன்ற மந்திரங்கள் உள்ளன. இந்த மந்திரங்கள் என்ன அபிப்ராயத்தில் கூறப்பட்டன என்று கூறுகிறார். பிராணிகளின் கர்ம, பல ஸ்தான பூதமான தண்ணீர் முதலான லோகங்களை படைப்பேன் என்று பார்த்தார்.
एवमीक्षित्वा आलोच्य
(ச.பா) (அ.கை) இவ்வாறு பார்த்து அதாவது ஆலோசித்து
स इमांल्लोकानसृजत । अम्भो मरीचीर्मरमापोऽदोऽम्भः परेण दिवं द्यौः प्रतिष्ठान्तरिक्षं मरीचयः । पृथिवी मरो या अधस्तात्ता आपः ॥ २ ॥
सः आत्मा इमान् लोकान् असृजत सृष्टवान् । यथेह बुद्धिमांस्तक्षादिः एवंप्रकारान्प्रासादादीन्सृजे इतीक्षित्वा ईक्षानन्तरं प्रासादादीन्सृजति, तद्वत् ।
(ச.பா) (இவ்வாறு பார்த்து ஆலோசித்த) அந்த ஆத்மா இந்த லோகங்களைப் படைத்தார். எவ்வாறு இந்த லோகத்தில் தற்போது புத்திமானான தச்சர், கொத்தர், முதலானவர்கள் இந்த இடத்தில் இத்தகைய உப்பரிகையை (மாளிகை) முதலில் ஆலோசித்து பின்பு திட்டமிட்டு, அவைகளைப் படைக்கிறார்களோ, அதுபோல் படைத்தார் என்பது பொருள்.
ननु सोपादानस्तक्षादिः प्रासादादीन्सृजतीति युक्तम् ; निरुपादानस्त्वात्मा कथं लोकान्सृजतीति ?
(ச.பா) (சங்கை) மேலும் தச்சர், கொத்தர் முதலானவர்கள் உபாதான காரணங்களுடன் கூடியவர்கள். அவர்கள் வீடு, மாடி, உப்பரிகை இவைகளைப் படைக்கிறார்கள் என்பது பொருத்தம். எந்த உபாதான காரணமும் அற்ற ஆத்மா எவ்வாறு உலகங்களைப் படைக்கும் எனில்?
नैष दोषः । सलिलफेनस्थानीये आत्मभूते नामरूपे अव्याकृते आत्मैकशब्दवाच्ये व्याकृतफेनस्थानीयस्य जगतः उपादानभूते सम्भवतः । तस्मादात्मभूतनामरूपोपादानभूतः सन् सर्वज्ञो जगन्निर्मिमीते इत्यविरुद्धम् ।
(ச.பா) (ஸமாதானம்) இது தோஷமாகாது,. அவ்யாகிருத சொரூபத்தில் தண்ணீருடன் நுரையின் ஸ்தானத்தில் இருந்த நாம, ரூபங்கள் ஆத்ம பூதமாய், ஆத்மசப்தத்தால் சொல்லத்தக்கவையாய் இருந்தன. அதுபோல் வ்யாகிருத நிலையில் நுரையின் ஸ்தானத்தில் இருக்கும் ஜகத்திற்கு உபாதானமாய் ஆயின. அதனால் ஆத்ம பூதமான நாம ரூபங்களுக்கு உபாதான காரணமாகி எல்லாவற்றையும் அறிந்தவனாய் இந்த ஜகத்தைப் படைத்தான் என்பதும் விருத்தம் ஆகாது.
अथवा, विज्ञानवान्यथा मायावी निरुपादानः आत्मानमेव आत्मान्तरत्वेन आकाशेन गच्छन्तमिव निर्मिमीते, तथा सर्वज्ञो देवः सर्वशक्तिर्महामायः आत्मानमेव आत्मान्तरत्वेन जगद्रूपेण निर्मिमीते इति युक्ततरम् । एवं च सति कार्यकारणोभयासद्वाद्यादिपक्षाश्च न प्रसज्जन्ते, सुनिराकृताश्च भवन्ति ।
(ச.பா) அல்லது எவ்வாறு விக்ஞானத்தோடு கூடினவனாயும், உபாதான காரணமற்றவனாயும், உள்ள மாயாவி தன்னிலேயே மற்றொருவனை தன்போல் படைத்துக்கொண்டு அவன் ஆகாசத்தில், நடப்பது போலும், படைத்துக் காட்டுகிறானோ அவ்வாறே சர்வக்ஞனாயும், சர்வசக்திமானாயும் உள்ள ஆத்மதேவன் மஹாமாயமான ஜகத்ரூபமான மற்றொரு ஆத்மாவை ஆத்மா போல் படைக்கிறான் என்பதும் மிகவும் பொருத்தமானதாகும். இவ்வாறு இருக்கும் நிலையில் காரிய, காரணம் என்ற இரண்டு பக்ஷங்களும் இல்லாத நிலையில் இதுவும் அசத்தாகும் என்பது பொருந்தாது. ஏன்எனில் இந்த பக்ஷங்கள்யாவும் முன்பே நிராகரிக்கப்பட்டன. (அந்த அசத்துகளை வைத்து இந்த சத்தை நிரூபித்தார். இந்த சத்தை வைத்து இந்த அசத்துகளை அன்றே நிராகரித்துவிட்டார்)
कान् लोकानसृजतेत्याह — अम्भो मरीचीर्मरमापः इति । आकाशादिक्रमेण अण्डमुत्पाद्य अम्भःप्रभृतीन् लोकानसृजत । तत्र अम्भःप्रभृतीन्स्वयमेव व्याचष्टे श्रुतिः ।
(ச.பா) எந்த எந்த லோகங்களைப் படைத்தார்? अम्भो मरीचीर्मरमाप என்ற இந்த லோகங்களைப் படைத்தார். ஆகாசம் முதலான கிரமத்துடன் கூடிய அண்டங்களைப் படைத்து தண்ணீர் முதலான லோகங்களைப் படைத்தார். இங்கு தண்ணீர் முதலான லோகங்கள் என்ற வார்த்தைக்கு சுருதியே விளக்கம் கூறுகிறது.
अदः तत् अम्भःशब्दवाच्यो लोकः, परेण दिवं द्युलोकात्परेण परस्तात् , सोऽम्भःशब्दवाच्यः, अम्भोभरणात् । द्यौः प्रतिष्ठा आश्रयः तस्याम्भसो लोकस्य । द्युलोकादधस्तात् अन्तरिक्षं यत् , तत् मरीचयः । एकोऽपि अनेकस्थानभेदत्वाद्बहुवचनभाक् — मरीचय इति ; मरीचिभिर्वा रश्मिभिः सम्बन्धात् । पृथिवी मरः — म्रियन्ते अस्मिन् भूतानीति । याः अधस्तात् पृथिव्याः, ताः आपः उच्यन्ते, आप्नोतेः, लोकाः । यद्यपि पञ्चभूतात्मकत्वं लोकानाम् , तथापि अब्बाहुल्यात् अब्नामभिरेव अम्भो मरीचीर्मरमापः इत्युच्यन्ते ॥
(ச.பா) கீழே உள்ளவைகள் தண்ணீர் என்ற சப்தத்திற்கு வாச்சியமான லோகங்கள் ஆகும். “परः” என்ற சப்தத்தால் தேவலோகம் என்று பொருள் கொள்ளப்படுகிறது. கீழே உள்ள தண்ணீர் என்ற சப்தத்திற்கு வாச்சியமாக உள்ள லோகங்களைக் காட்டிலும் மேல் நிலையில் உள்ளது. மேலும் அந்த “द्यलोकं” என்ற தேவலோகம், தண்ணீர் என்ற சப்தத்தால் கூறப்பட்ட லோகங்களுக்கு ஆசிரியமானது. தேவலோகத்திற்கும் இந்த கீழ் உள்ள லோகங்களுக்கும் இடையில் உள்ள அந்தரிக்ஷம் என்ற லோகம் “परिचयः” (மரீச்சய:) என்று கூறப்பட்டன. அவன் ஒருவனாய் இருப்பினும், அனேக ஸ்தானங்களை வகிக்கும்பொழுது அந்த பேதங்களை அடைகிறான் என்பதால் பன்மையில் மரீச்சய: என்று கூறப்பட்டது. அவை கிரணங்களுடன் சம்பந்தப்பட்டுள்ளதாலும் பிரிதிவியையும், “मरः” என்று சுருதி கூறுகிறது. ஏன்எனில் இதில் பூதங்கள் மரணம் அடைவதால் “मरः” என்று ஆயிற்று. இதற்குக் கீழ் உள்ள வோகம் “आपः” தண்ணீர் என்று கூறப்படுகிறது. இதில் எல்லாம் அடையப்படுவதால் அவ்வாறு கூறப்பட்டது. லோகங்கள் பஞ்ச பூதாத்மகமாய் இருப்பினும் கூட தண்ணீர் மிகுந்து உள்ளதால் அவைகள் தண்ணீர் என்றும் கிரணங்கள் என்றும் மரம் என்றும் (आप) ஆபஹ என்றும் தண்ணீரின் பலதரப்பட்ட பெயர்களால் கூறப்படுகின்றன.
सर्वप्राणिकर्मफलोपादानाधिष्ठानभूतांश्चतुरो लोकान्सृष्ट्वा
(ச.பா) (அ.கை) எல்லா பிராணிகளின் கர்மபல அதிஷ்டான பூதமான நான்கு லோகங்களையும் படைத்து -
स ईक्षतेमे नु लोका लोकपालान्नु सृजा इति । सोऽद्भ्य एव पुरुषं समुद्धृत्यामूर्छयत् ॥ ३ ॥
सः ईश्वरः पुनरेव ईक्षत — इमे नु तु अम्भःप्रभृतयः मया सृष्टा लोकाः परिपालयितृवर्जिता विनश्येयुः ; तस्मादेषां रक्षणार्थं लोकपालान् लोकानां पालयितॄन् नु सृजै सृजेऽहम् इति ।
(ச.பா) அதன்பின் அந்த ஈசுவரனானவன் இவ்வாறு எண்ணினான். இந்த பிருதிவி முதலான என்னால் படைக்கப்பட்ட இந்த லோகங்கள் அதை பரிபாலிப்பவர்கள் இல்லாது போனால் நாசத்தை அடைந்துவிடும். ஆகையால் இவைகளைக் காப்பதின் பொருட்டு இவைகளைப் பரிபாலிக்கும் பாலகர்களை நான் படைப்பேன் என்று எண்ணினார்.
एवमीक्षित्वा सः अद्भ्य एव अप्प्रधानेभ्य एव पञ्चभूतेभ्यः, येभ्योऽम्भःप्रभृतीन्सृष्टवान् , तेभ्य एवेत्यर्थः, पुरुषं पुरुषाकारं शिरःपाण्यादिमन्तं समुद्धृत्य अद्भ्यः समुपादाय, मृत्पिण्डमिव कुलालः पृथिव्याः, अमूर्छयत् मूर्छितवान् , सम्पिण्डितवान्स्वावयवसंयोजनेनेत्यर्थः ॥
(ச.பா) இவ்வாறு எண்ணி அந்த ஈசுவரனானவன் பிருதிவி முதலான தண்ணீரைப் பிரதானமாகக் கொண்ட எந்த லோகங்களைப் படைத்தாரோ அவைகளில் இருந்தே புருஷாகாரத்தை உடைய தலை, கை, கால் இவைகளுடன் கூடிய ரூபத்தை மண்ணிலிருந்து குயவன் மண்பிண்டத்தை உருட்டி எடுப்பது போல் எடுத்து அந்தப் பிண்டத்தை அவயங்களுடன் கூடியதாகச் செய்தார் என்பது பொருள்.
तमभ्यतपत्तस्याभितप्तस्य मुखं निरभिद्यत यथाण्डं मुखाद्वाग्वाचोऽग्निर्नासिके निरभिद्येतां नासिकाभ्यां प्राणः प्राणाद्वायुरक्षिणी निरभिद्येतामक्षिभ्यां चक्षुश्चक्षुष आदित्यः कर्णौ निरभिद्येतां कर्णाभ्यां श्रोत्रं श्रोत्राद्दिशस्त्वङ् निरभिद्यत त्वचो लोमानि लोमभ्य ओषधिवनस्पतयो हृदयं निरभिद्यत हृदयान्मनो मनसश्चन्द्रमा नाभिर्निरभिद्यत नाभ्या अपानोऽपानान्मृत्युः शिश्नं निरभिद्यत शिश्नाद्रेतो रेतस आपः ॥ ४ ॥ इति प्रथमः खण्डः ॥
तं पिण्डं पुरुषविधमुद्दिश्य अभ्यतपत् , तदभिध्यानं सङ्कल्पं कृतवानित्यर्थः,
‘यस्य ज्ञानमयं तपः’ (मु. उ. १ । १ । ९) इत्यादिश्रुतेः । तस्य अभितप्तस्य ईश्वरसङ्कल्पेन तपसाभितप्तस्य पिण्डस्य मुखं निरभिद्यत मुखाकारं सुषिरमजायत ; यथा पक्षिणः अण्डं निर्भिद्यते एवम् । तस्माच्च निर्भिण्णात् मुखात् वाक् करणमिन्द्रियं निरवर्तत ; तदधिष्ठाता अग्निः, ततो वाचः, लोकपालः । तथा नासिके निरभिद्येताम् । नासिकाभ्यां प्राणः, प्राणाद्वायुः ; इति सर्वत्राधिष्ठानं करणं देवता च — त्रयं क्रमेण निर्भिण्णमिति । अक्षिणी, कर्णौ, त्वक् , हृदयमन्तःकरणाधिष्ठानम् , मनः अन्तःकरणम् ; नाभिः सर्वप्राणबन्धनस्थानम् । अपानसंयुक्तत्वात् अपान इति पाय्विन्द्रियमुच्यते ; तस्मात् तस्याधिष्ठात्री देवता मृत्युः । यथा अन्यत्र, तथा शिश्नं निरभिद्यत प्रजननेन्द्रियस्थानम् । इन्द्रियं रेतः रेतोविसर्गार्थत्वात्सह रेतसोच्यते । रेतस आपः इति ॥
(ச.பா) இத்தகைய பிண்டத்தை புருஷவிதமாக ஆகவேண்டும் என்று உத்தேசித்து தவம் செய்தார். இங்கு தவம் என்பது அது அவ்வாறு இருக்கவேண்டும் என்று தியானித்து சங்கல்பம் செய்தார் என்பது பொருள். “यस्य ज्ञानमयं तपः” எவனுக்கு ஞானமே தவமோ என்று சுருதிகள் கூறும். இவ்வாறு ஈஸ்வரனின் சங்கல்பமாகிற தவத்தால் தியானிக்கப்பட்ட பிண்டத்திற்கு முகம்(வாய்) உண்டாயிற்று. அதாவது வாய் போன்ற ஒரு பள்ளமான துவாரம் உண்டாயிற்று. எவ்வாறு பக்ஷிகளின் முட்டை வெடிக்குமோ அதுபோல், இவ்வாறு உண்டான வாயிலிருந்து வாக்கரணமான இந்திரியமும் அதற்கு அதிஷ்ட்டாதாவான அக்னியும், அதிலிருந்து வாக்கும், லோகபாலனும் உண்டாயினர். அவ்வாறே இரு மூக்குகளும் உண்டாயின. அந்த மூக்குகளில் இருந்து பிராணனும் பிராணன்களிலிருந்து வாயுவும் உண்டாயின. இவ்வாறு எல்லா இடத்திலும் அதிஷ்ட்டானம், கரணம், அந்த தேவதை என்ற மூன்றும் கிரமமாக தோன்றின. இருகண்கள், இருகாதுகள், தோல் ஹ்ருதயம், அந்தக்கரணமான அதிஷ்ட்டானம், மனம் என்ற அதிஷ்ட்டானம், தொப்புள் என்ற சர்வ பிராணன்களையும் பந்தனம் செய்யும் ஸ்தானம்யாவும் தோன்றின. எனவேதான் அபானத்துடன் கூடியதால் அபானத்தை வெளியேற்றும் ஸ்தானம் பாயு என்ற இந்திரியமாகக் கூறப்படுகிறது. அதற்கு அதிஷ்ட்டான தேவதை மிருத்யுவாகும். எவ்வாறு மற்றஇடங்கள் தோன்றினவோ அவ்வாறே ஜனனேந்திரியமும் அதிலிருந்து வெளிப்படும் வீரிய இந்திரிய ஸ்தானமும் உண்டாயின. வீரியம் வெளிப்படுவதால் அது ரேதஸ் என்று கூறப்பட்டது.
इति प्रथमखण्डभाष्यम् ॥
स ईक्षतेमे नु लोकाश्च लोकपालाश्चान्नमेभ्यः सृजा इति ॥ १ ॥
सः एवमीश्वरः ईक्षत । कथम् ? इमे नु लोकाश्च लोकपालाश्च मया सृष्टाः, अशनायापिपासाभ्यां च संयोजिताः । अतो नैषां स्थितिरन्नमन्तरेण । तस्मात् अन्नम् एभ्यः लोकपालेभ्यः सृजै सृजे इति ।
(ச.பா) அந்த ஈஸ்வரனானவர் இவ்வாறு எண்ணினார். என்னால் படைக்கப்பட்ட இந்த லோகங்களும், லோகபாலர்களும் பசி, தாகத்துடனும் இணைக்கப்பட்டுவிட்டனர். இவர்கள் எவ்வாறு ஜீவிப்பர் பசி, தாகங்களுடன் இணைக்கப்பட்டதால் அன்னம் இன்றி இவர்களால் நிலைபெறும் தன்மை முடியாததாகும். எனவே இந்த லோக பாலர்களின் பொருட்டு அன்னத்தைப் படைப்பேன் என்று எண்ணினார்.
एवं हि लोके ईश्वराणामनुग्रहे निग्रहे च स्वातन्त्र्यं दृष्टं स्वेषु । तद्वन्महेश्वरस्यापि सर्वेश्वरत्वात्सर्वान्प्रति निग्रहे अनुग्रहे च स्वातन्त्र्यमेव ॥
(ச.பா) இவ்வாறே அன்றோ உலகில் ஈஸ்வரர்களுக்கு நிக்கிரக அனுக்ரஹங்களில் சுதந்திரத்தன்மை காணப்படுகிறது. அதுபோலவே மஹேஸ்வரனுக்கும் அவன் சர்வேஸ்வரன் ஆனதினால் அவனுக்கு எல்லோரையும் நிக்கிரஹிக்கவும், அனுக்கிரஹிக்கவும் ஸ்வாதந்திரியம் இருக்கிறது.
सोऽपोऽभ्यतपत्ताभ्योऽभितप्ताभ्यो मूर्तिरजायत । या वै सा मूर्तिरजायतान्नं वै तत् ॥ २ ॥
सः ईश्वरः अन्नं सिसृक्षुः ता एव पूर्वोक्ता अपः उद्दिश्य अभ्यतपत् । ताभ्यः अभितप्ताभ्यः उपादानभूताभ्यः मूर्तिः घनरूपं धारणसमर्थं चराचरलक्षणम् अजायत उत्पन्नम् । अन्नं वै तत् मूर्तिरूपं या वै सा मूर्तिरजायत ॥
(ச.பா) அந்த ஈஸ்வரனானவர் இவைகளுக்கு அன்னம் படைக்க விரும்பி முற்கூறப்பட்ட அப் (अप्) திரவியத்தையே அடைந்தார். அவ்வாறு தியானித்து அடையப்பட்டதும் உபாதானமாயும் உள்ள ’அப்’ திரவியத்திலிருந்து ஒரு உருவத்தை தரிக்கும் சாமர்த்தியத்தோடு கூடியதும் ஒரு உருவத்தை உடையதும் சராசர லக்ஷணமாய் உள்ள அன்னங்கள் உண்டாயின. எதனால் அந்த மூர்த்தத்தை அடைந்ததோ அதனால் கை கால்களுடன் கூடியதாயும், வேறு இடங்களில் நெல் முதலியவைகள் போன்று ஒரு உருவத்தைப் பெற்றவையாயும் அந்த அன்னங்கள் ஆயின.
तदेनदभिसृष्टं पराङत्यजिघांसत्तद्वाचाजिघृक्षत्तन्नाशक्नोद्वाचा ग्रहीतुम् । स यद्धैनद्वाचाग्रहैष्यदभिव्याहृत्य हैवान्नमत्रप्स्यत् ॥ ३ ॥
तदेनत् अन्नं लोकलोकपालान्नार्थ्यभिमुखे सृष्टं सत् , यथा मूषकादिर्मार्जारादिगोचरे सन् , मम मृत्युरन्नाद इति मत्वा परागञ्चतीति पराङ् पराक्सत् अत्तॄन् अतीत्य अजिघांसत् अतिगन्तुमैच्छत् , पलायितुं प्रारभतेत्यर्थः ।
(ச.பா) லோகம், லோகபாலர்கள் இவர்கள் எதிரிலேயே அவர்களுக்கான அன்னம் சிருஷ்ட்டிக்கப்பட்டது. அது எவ்வாறு எனில் எலி முதலானவை பூனை முதலானவைகளுக்கு எதிரிலேயே படைக்கப்ட்டது. அவ்வாறு படைக்கப்பட்ட அன்னங்கள் என்னை சாப்பிடக்கூடிய இந்த அன்னாதங்கள் (சாப்பிடக்கூடியவை) எநக்கு மிருத்யு என்று எண்ணி திரும்பிப் பார்க்காது அந்த அன்னாதங்களைத் தாண்டி ஓடலாயின.
तमन्नाभिप्रायं मत्वा स लोकलोकपालसङ्घातकार्यकरणलक्षणः पिण्डः प्रथमजत्वादन्यांश्चान्नादानपश्यन् , तत् अन्नं वाचा वदनव्यापारेण अजिघृक्षत् ग्रहीतुमैच्छत् । तत् अन्नं नाशक्नोत् न समर्थोऽभवत् वाचा वदनक्रियया ग्रहीतुम् उपादातुम् । सः प्रथमजः शरीरी यत् यदि ह एनत् वाचा अग्रहैष्यत् गृहीतवान्स्यात् अन्नम् , सर्वोऽपि लोकः तत्कार्यभूतत्वात् अभिव्याहृत्य हैव अन्नम् अत्रप्स्यत् तृप्तोऽभविष्यत् । न चैतदस्ति । अतो नाशक्नोद्वाचा ग्रहीतुमित्यवगच्छामः पूर्वजोऽपि ।
(ச.பா) அந்த அன்னத்தின் அபிப்ராயத்தை அறிந்த லோகம், லோகபாலர்கள் என்ற சங்காதமாய் காரிய, காரண லக்ஷணத்தோடு விளங்கும் அந்த விராட்ரூபமான பிண்டம் தான் முதல் தோன்றல் ஆதலால் மற்ற அன்னாதங்களை பார்த்தது. அந்த அன்னத்தை வாக் இந்திரியத்தின் பேசுதல் என்ற வியாபாரத்தால் பற்றுவதற்கு முயன்றது. அவ்வாறு பற்றுவதற்கு இயலாததாக ஆயிற்று. அதாவது பேச்சால் உணவைப் பற்ற முடியவில்லை. அந்த முதல் தோன்றலான (விராட்ரூபமான) சரீரி இந்த உணவை வாக் இந்திரிய வியாபாரமான பேச்சால் பற்றி இருப்பானேயானால் அது அதை அனுசரித்து எல்லா லோகமும் அதன் காரியரூபமாய் விளங்குவதால் அன்னம் என்று சொல்லியே, அவ்வாறு சொல்லுவதாலேயே உண்டது போன்ற திருப்தியை அடைந்தவனாக ஆவான். அவ்வாறு ஆவது இல்லை. எனவே உணவை வாக் இந்திரிய வியாபாரத்தால் கிரஹிக்க முடியாது என்பதைப் புரிந்து கொள்கிறோம். விராட் சொரூபத்திற்கும் இதேநிலைதான்.
समानमुत्तरम् ।
(ச.பா) (அ.கை) மேலே வருகின்றதும் இதற்குச் சமானமாயுள்ளது.
तत्प्राणेनाजिघृक्षत्तन्नाशक्नोत्प्राणेन ग्रहीतुम् । स यद्धैनत्प्राणेनाग्रहैष्यदभिप्राण्य हैवान्नमत्रप्स्यत् ॥ ४ ॥
तच्चक्षुषाजिघृक्षत्तन्नाशक्नोच्चक्षुषा ग्रहीतुम् । स यद्धैनच्चक्षुषाग्रहैष्यद्दृष्ट्वा हैवान्नमत्रप्स्यत् ॥ ५ ॥
तच्छ्रोत्रेणाजिघृक्षत्तन्नाशक्नोच्छ्रोत्रेण ग्रहीतुम् । स यद्धैनच्छ्रोत्रेणाग्रहैष्यच्छ्रुत्वा हैवान्नमत्रप्स्यत् ॥ ६ ॥
तत्त्वचाजिघृक्षत्तन्नाशक्नोत्त्वचा ग्रहीतुम् । स यद्धैनत्त्वचाग्रहैष्यत्स्पृष्ट्वा हैवान्नमत्रप्स्यत् ॥ ७ ॥
तन्मनसाजिघृक्षत्तन्नाशक्नोन्मनसा ग्रहीतुम् । स यद्धैनन्मनसाग्रहैष्यद्ध्यात्वा हैवान्नमत्रप्स्यत् ॥ ८ ॥
तच्छिश्नेनाजिघृक्षत्तन्नाशक्नोच्छिश्नेन ग्रहीतुम् । स यद्धैनच्छिश्नेनाग्रहैष्यद्विसृज्य हैवान्नमत्रप्स्यत् ॥ ९ ॥
तदपानेनाजिघृक्षत्तदावयत् । सैषोऽन्नस्य ग्रहो यद्वायुरन्नायुर्वा एष यद्वायुः ॥ १० ॥
तत्प्राणेन तच्चक्षुषा तच्छ्रोत्रेण तत्त्वचा तन्मनसा तच्छिश्नेन तेन तेन करणव्यापारेण अन्नं ग्रहीतुमशक्नुवन्पश्चात् अपानेन वायुना मुखच्छिद्रेण तत् अन्नम् अजिघृक्षत् , तदावयत् तदन्नमेवं जग्राह अशितवान् । तेन स एषः अपानवायुः अन्नस्य ग्रहः अन्नग्राहक इत्येतत् । यद्वायुः यो वायुरन्नायुः अन्नबन्धनोऽन्नजीवनो वै प्रसिद्धः, स एष यो वायुः ॥
(ச.பா) அதை பிராணனாலும் சக்ஷுஸாலும், காதாலும், துவக் இந்திரியத்தாலும், மனதாலும், ஜனனேந்திரியத்தாலும், அதாவது அந்த, அந்த கரண வியாபாரத்தால் அன்னத்தை கிரஹிக்கமுடியாததாகி பின் அபான வாயுவால் முகத்துவாரத்தின் வழியாக அன்னத்தை உள்ளே இழுத்தது., இவ்வாறு அன்னத்தை சாப்பிட்டான். அதனாலேயே இந்த அபான வாயு அன்னகிராஹகம் (அன்னத்தை இழுப்பது என்று கூறப்பட்டது). எந்த வாயு அன்னத்திற்கு ஆயுள் என்றும் அன்னத்தைக் கட்டும் கயிறு என்றும், அன்னத்தால் ஜீவிப்பது என்றும், லோகத்தில் பிரசித்தமாக உள்ளது.
स ईक्षत कथं न्विदं मदृते स्यादिति स ईक्षत कतरेण प्रपद्या इति स ईक्षत यदि वाचाभिव्याहृतं यदि प्राणेनाभिप्राणितं यदि चक्षुषा दृष्टं यदि श्रोत्रेण श्रुतं यदि त्वचा स्पृष्टं यदि मनसा ध्यातं यद्यपानेनाभ्यपानितं यदि शिश्नेन विसृष्टमथ कोऽहमिति ॥ ११ ॥
सः एवं लोकलोकपालसङ्घातस्थितिम् अन्ननिमित्तां कृत्वा पुरपौरतत्पालयितृस्थितिसमां स्वामीव ईक्षत — कथं नु केन प्रकारेण नु इति वितर्कयन् , इदं मत् ऋते मामन्तरेण पुरस्वामिनम् ; यदिदं कार्यकरणसङ्घातकार्यं वक्ष्यमाणं कथं नु खलु मामन्तरेण स्यात् परार्थं सत् । यदि वाचाभिव्याहृतमित्यादि केवलमेव वाग्व्यवहरणादि, तन्निरर्थकं न कथञ्चन भवेत् बलिस्तुत्यादिवत् । पौरबन्द्यादिभिः प्रयुज्यमानं स्वाम्यर्थं सत्स्वामिनमन्तरेण असत्येव स्वामिनि, तद्वत् ।
(ச.பா) (இவ்வாறு போகம் முதலானவைகளின் காரண பூதமான லோகங்களையும், அந்த போகங்களுக்கு இருப்பிடமான சமஷ்டி, வியஷ்டி, சரீரத்தினுடையவும், போக உபகரணங்களான வாக் முதலானவைகளை சமஷ்டி சரீரத்தில் லோக பாலத் தன்மையோடும், வியஷ்ட்டி சரீரத்தில் கரணங்களின் அதிஷ்ட்டானத் தன்மையோடும், நிலைபெறச் செய்தார். இவ்வாறு இருக்கின்ற தேவதைகளை போகத்தில் பிரேரணை செய்வதற்காக பசி தாகங்களைப் படைத்தார். அதனால் தூண்டப்பட்டு கரணங்களில் இருக்கும் அதிஷ்ட்டான தேவதைகள் சப்தாதி விஷயங்களை கிரஹிக்கும் லக்ஷணங்களோடு கூடினவைகளாயும், அந்த போகங்கள் அபான விருத்தியோடு கூடி பிராண நிஷ்ட்டமாகி அன்னபானங்களை கிரஹிக்கும் லக்ஷணங்களோடு கூடினவைகளாக ஆயின. அந்த போகங்களோடு கூடிய ஆத்மாவிற்கு சம்சாரித்துவம் சித்திப்பதின் பொருட்டு இதுவரை சிருஷ்ட்டியைப் பற்றி கூறி இனிமேல் சம்சாரியான போக்தாவை எடுத்துக்காட்ட விரும்பி சிருஷ்ட்டாவான ஈஸ்வரனுடைய விசாரத்தை மேலே தொடங்குகிறார்.) இவ்வாறு அந்த ஈஸ்வரன் லோகம், லோக பாலர்கள் என்ற சங்காத ரூபமான சமஷ்டி, வியஷ்டிகளைப் படைத்து, அவைகளுடைய இருக்கை அன்ன பானங்களை நிமித்தமாக கொண்டதாகச் செய்து, பட்டணம், அதில் வாழும் மக்கள், அதைப் பரிபாலிப்பவர்கள் என்பன போன்று முற்கூறப்பட்டவைகளைச் செய்து எஜமானனைப் போல் தான் மறுபடியும் பார்த்தார். எவ்வாறு பார்த்தார் எனில் இவை எல்லாம் அதாவது இந்த பட்டண ரூபமானயாவும், பட்டனத்தின் தலைவனான ராஜாவைப் போல் நான் இன்றி எவ்வாறு இருக்கும். வாக்கால் சொல்லாகிற வியாபாரத்தால் கூறப்படுமேயானால் அது பொருள் அற்றதாக ஆகும். அது ஒருபோதும் பொருள் அற்றதாக ஆகக்கூடாது. யாசகர்கள் துதிப்பது போல் இது பொருள் அற்றதாக ஆகக்கூடாது. அது எவ்வாறு எனில் பட்டணத்தில் உள்ள துதிப்பவர்களால் ஸ்வாமியின் பொருட்டு துதிக்கப்படும் துதி சுவாமி இருந்தாலேயே பலன் உள்ளதாக ஆகும். ஸ்வாமி இல்லாவிடில் அது பலன் அற்றதாக ஆகிவிடும்.
तस्मान्मया परेण स्वामिना अधिष्ठात्रा कृताकृतफलसाक्षिभूतेन भोक्त्रा भवितव्यं पुरस्येव राज्ञा । यदि नामैतत्संहतकार्यस्य परार्थत्वम् , परार्थिनं मां चेतनं त्रातारमन्तरेण भवेत् , पुरपौरकार्यमिव तत्स्वामिनम् । अथ कोऽहं किंस्वरूपः कस्य वा स्वामी ?
(ச.பா) எனவே எல்லாவற்றிற்கும் பரமாயும் அதிஷ்ட்டாவாயும், ஸ்வாமியாயும், கிருதாகிருத பலன்களுக்கு சாக்ஷி பூதமாயும், அவ்வாறு சாக்ஷி பூதமாய் போக்தாவாக என்னால் இருக்கத்தக்கது ஆகும். எவ்வாறு எனில் பட்டணத்திற்கு அரசன் போல், இவ்வாறு இருப்பின் இம்மாதிரி சமஷ்டி, வியஷ்டிகளில் சம்ஹத காரியங்களுக்கு பரார்த்தத்துவம் ஏற்படும் பொழுது, பரார்த்தியான (பரமார்த்தமான) சேதனா ரூபமான என்னையன்றி அவை நடைபெறா. ராஜா இருந்தாலே பட்டணம், அதில் வாழும் மக்கள் இவர்களின் காரியங்கள் நடைபெறும். ஆகவே நான் யார்? என்ன சொரூபமானவன்? எதற்கு நான் சுவாமி?
यद्यहं कार्यकरणसङ्घातमनुप्रविश्य वागाद्यभिव्याहृतादिफलं नोपलभेय राजेव पुरमाविश्याधिकृतपुरुषकृताकृतादिलक्षणम् , न कश्चिन्माम् अयं सन् एवंरूपश्च इत्यधिगच्छेद्विचारयेत् । विपर्यये तु, योऽयं वागाद्यभिव्याहृतादीदमिति वेद, स सन् वेदनरूपश्च इत्यधिगन्तव्योऽहं स्याम् , यदर्थमिदं संहतानां वागादीनामभिव्याहृतादि । यथा स्तम्भकुड्यादीनां प्रासादादिसंहतानां स्वावयवैरसंहतपरार्थत्वम् , तद्वदिति ।
(ச.பா) நான் காரிய கரணங்களின் சேர்க்கையான இதில் பிரவேசித்து வாக், முதலானவைகளால் சொல்லப்படும், பலனை அடையாமல் போவேனேயானால் அதாவது பட்டணத்தில் பிரவேசித்த ராஜா அங்கு அதிகாரத்தில் உள்ள புருஷர்களை பார்க்காமல் இருப்பானேயானால் அவரை யாரும் புரிந்துகொள்ள மாட்டார்கள். எனவே இதில் நான் புகுந்து, நான் யார் என்ற விசாரம் செய்யும்படி செய்வேன். அதற்காகவே வாக் முதலான சங்காதங்கள் யாவும் உண்டுபண்ணப்பட்டன. அது எவ்வாறு எனில் மாளிகை, நிலைபெற அது மாளிகையாகவே விளங்க தூண், சுவர், திண்ணை இவைகள்யாவும், பரமார்த்தமாய் விளங்குகிறதோ அதுபோல் இந்த வாக் முதலான கரண வியாபாரங்களும் இருக்கும்.
एवमीक्षित्वा अतः कतरेण प्रपद्या इति । प्रपदं च मूर्धा च अस्य सङ्घातस्य प्रवेशमार्गौ ; अनयोः कतरेण मार्गेणेदं कार्यकरणसङ्घातलक्षणं पुरं प्रपद्यै प्रपद्ये इति ॥
(ச.பா) இவ்வாறு (ஆலோசித்து) எந்த மார்க்கத்தால் இதனுள் நுழைவேன் என்று ஆலோசித்தார். கால்நுனியும் உச்சியும் இச்சங்காதத்திற்கு இரண்டு மார்க்கங்கள். இக்கார்ய கரண சங்காதமாகிய பட்டனத்தினுள் இவ்விரண்டு மார்க்கங்களில் எந்த வழியில் புகுதல் வேண்டும் என்று (ஆலோசிக்கலானார்)
एवमीक्षित्वा न तावन्मद्भृत्यस्य प्राणस्य मम सर्वार्थाधिकृतस्य प्रवेशमार्गेण प्रपदाभ्यामधः प्रपद्ये । किं तर्हि, पारिशेष्यादस्य मूर्धानं विदार्य प्रपद्ये इति लोक इव ईक्षितकारी --
(ச.பா) (அ.கை) இவ்வாறு பார்த்து நினைத்து ஆலோசித்து என்னுடைய வேலையாளான பிராணணுக்கு நான் இன்றி எந்த இயக்கமும் ஏற்படாது. ஆதலால் நான் ஒரு பிரவேச மார்க்கத்தால் பிரவேசிக்கிறேன். இதனால் என்ன ஏற்பட்டது எனில் மூர்த்தாவை (உச்சந்தலையை பிளந்து கொண்டு) நுழைவேன் என்ற உலக இயல் போல ஆலோசித்து
स एतमेव सीमानं विदार्यैतया द्वारा प्रापद्यत । सैषा विदृतिर्नाम द्वास्तदेतन्नान्दनम् । तस्य त्रय आवसथास्त्रयः स्वप्ना अयमावसथोऽयमावसथोऽयमावसथ इति ॥ १२ ॥
य स्रष्टेश्वरः, स एतमेव मूर्धसीमानं केशविभागावसानं विदार्य च्छिद्रं कृत्वा एतया द्वारा मार्गेण इमं कार्यकारणसङ्घातं प्रापद्यत प्रविवेश । सेयं हि प्रसिद्धा द्वाः, मूर्ध्नि तैलादिधारणकाले अन्तस्तद्रसादिसंवेदनात् । सैषा विदृतिः विदारितत्वाद्विदृतिर्नाम प्रसिद्धा द्वाः ।
(ச.பா) எல்லாவற்றையும் படைத்தவனான ஈஸ்வரன் இவ்வாறு தீர்மானித்து மூர்த்தாவில் கேசங்களின் விபாகம் செய்யப்பட்ட இடத்தில் அந்த பிரிவின் முடிவில் (வகுடின் முடிவில்) பிளந்துகொண்டு அங்கு ஒரு துவாரத்தை உண்டு பண்ணிக்கொண்டு அந்த மார்க்கத்தால் காரிய, கரணங்களின் சேர்க்கையான இந்த லோகத்தில் பிரவேசித்தார். அந்த துவாரமானது மிக பிரசித்தமானது. அது எவ்வாறு எனில் உச்சந்தலையில் எண்ணெய் முதலானவைகளை தேய்க்கும் பொழுது அதனுடைய ரசத்தை உணருவதால் அது மிகவும் பிரசித்தமானது. அது பிளந்துகொண்டு ஈஸ்வரன் உள்ளே நுழைந்ததால் வித்ருதி என்ற பிரசித்தமான வாயிலாகும்.
इतराणि तु श्रोत्रादिद्वाराणि भृत्यादिस्थानीयसाधारणमार्गत्वान्न समृद्धीनि नानन्दहेतूनि । इदं तु द्वारं परमेश्वरस्यैव केवलस्येति । तदेतत् नान्दनं नन्दनमेव । नान्दनमिति दैर्घ्यं छान्दसम् । नन्दत्यनेन द्वारेण गत्वा परस्मिन्ब्रह्मणीति ।
(ச.பா) மற்றவைகளான காது முதலிய துவாரங்கள் வேலைக்காரனின் நிலையில் இருக்கும் சாதாரணமானவர்களின் மார்க்கமானதால் அவைகள் சிறப்புப் பெற்றவையும் அல்ல. ஆனந்தத்திற்கு காரணமானவையும் அல்ல. இந்த விதாரியம் என்ற வாயில் கேவலம் பரமேஸ்வரனுக்கு மாத்திரமே ஏறப்பட்டது. அத்தகைய இந்த வாயில் சந்தோஷத்தைத் தருவது ஆனந்தம் என்ற நெடில் வேதத்திற்குப் பொருந்தும். இந்த துவாரத்தால் வெளிக்கிளம்பி மறுபடியும் பரப்பிரஹ்மத்தில் லயிப்பதால் இது ஆனந்தம் என்று கூறப்பட்டது.
तस्यैवं सृष्ट्वा प्रविष्टस्यानेन जीवेनात्मना राज्ञ इव पुरम् , त्रय आवसथाः — जागरितकाले इन्द्रियस्थानं दक्षिणं चक्षुः, स्वप्नकाले अन्तर्मनः, सुषुप्तिकाले हृदयाकाश इत्येते ; वक्ष्यमाणा वा त्रय आवसथाः — पितृशरीरं मातृगर्भाशयः स्वं च शरीरमिति ।
(ச.பா) இவ்வாறு படைத்து அதனுள் ஜீவாத்ம பாவத்தோடு பட்டணத்தில் அரசன் நுழைந்தது போல் நுழைந்த ஈஸ்வரனுக்கு மூன்று நிலைபெறும் ஸ்தானங்கள் உண்டு. ஜாக்ரத் காலத்தில் இந்திரியஸ்தானமான வலது கண் இருப்பிடம் ஆகும். ஸ்வப்பன காலத்தில் உள்மனம் இருப்பிடமாகும். சுழுப்தி காலத்தில் ஹிருதயாகாசம் இருப்பிடம் ஆகும் என்றே, அல்லது கூறப்போகும் மூன்று ஸ்தானங்களோ அந்த ஈஸ்வரனின் இருப்பிடங்கள். தந்தையின் சரீரம், மாதாவின் கர்பாசயம், தன்னுடைய சரீரம் என்றும் மூன்று ஸ்தானங்கள் கொள்ளலாம்.
त्रयः स्वप्ना जाग्रत्स्वप्नसुषुप्त्याख्याः । ननु जागरितं प्रबोधरूपत्वान्न स्वप्नः । नैवम् ; स्वप्न एव । कथम् ? परमार्थस्वात्मप्रबोधाभावात् स्वप्नवदसद्वस्तुदर्शनाच्च । अयमेव आवसथश्चक्षुर्दक्षिणं प्रथमः । मनोऽन्तरं द्वितीयः । हृदयाकाशस्तृतीयः । अयमावसथः इत्युक्तानुकीर्तनमेव । तेषु ह्ययमावसथेषु पर्यायेणात्मभावेन वर्तमानोऽविद्यया दीर्घकालं गाढं प्रसुप्तः स्वाभाविक्या, न प्रबुध्यतेऽनेकशतसहस्रानर्थसंनिपादजदुःखमुद्गराभिघातानुभवैरपि ॥
(ச.பா) ஜாக்ரத், சொப்பனம், சுழுத்தி என்ற மூன்று நிலைகளையும், மூன்று இருப்பிடங்களாகவும் கூறலாம். மேலும் ஜாக்ரத் என்பது பிரபோத ரூபமானதால் அது ஸ்வப்னமாகாது எனில் அது அவ்வாறு அல்ல. அதுவும் சொப்பனமே. எவ்வாறு எனில் உண்மையான பரமார்த்த சொரூபமான தன்னுடைய ஆத்மப் பிரபோதம் இல்லாமையும், சொப்பனம் போல் இதிலும் அசத் வஸ்து தர்சனமும் ஏற்படுவதால் இதுவும் சொப்பனமே. இந்த மூன்று வாஸஸ்தானங்களில் வலது கண் முதலானது. உள்மனம் இரண்டாவது ஆகும். ஹிருதயாகாசம் மூன்றாவது. இவைகளை வாசஸ்தானங்கள் என்று கூறுவதாலேயே இந்த வாஸஸ்தானங்களில் மாறி, மாறி ஆத்ம பாவத்துடன் இருந்த போதிலும், அவித்தையால் நீண்டகாலம் ஸ்வாபாவிகமான அவித்தையால் ஆழ்ந்து உறங்குகிறான். அநேக கோடி அனர்த்தங்களின் சேர்க்கையினால் ஏற்படும் துக்கானுபவங்களாகிய சம்மட்டியால் அடிக்கப்பெற்ற அனுபவங்களாலும் கூட அவன் விழித்துக்கொள்வதில்லை.
स जातो भूतान्यभिव्यैख्यत्किमिहान्यं वावदिषदिति । स एतमेव पुरुषं ब्रह्म ततममपश्यदिदमदर्शमिती३ ॥ १३ ॥
स जातः शरीरे प्रविष्टो जीवात्मना भूतानि अभिव्यैख्यत् व्याकरोत् । स कदाचित्परमकारुणिकेन आचार्येणात्मज्ञानप्रबोधकृच्छब्दिकायां वेदान्तमहाभेर्यां तत्कर्णमूले ताड्यमानायाम् , एतमेव सृष्ट्यादिकर्तृत्वेन प्रकृतं पुरुषं पुरि शयानमात्मानं ब्रह्म बृहत् ततमं तकारेणैकेन लुप्तेन तततमं व्याप्ततमं परिपूर्णमाकाशवत् प्रत्यबुध्यत अपश्यत् । कथम् ? इदं ब्रह्म मम आत्मनः स्वरूपमदर्शं दृष्टवानस्मि । अहो इति । विचारणार्था प्लुतिः पूर्वम् ॥
(ச.பா) இவ்வாறு சரீரத்தில் ஜீவாத்ம பாவத்துடன் நுழைந்த ஈஸ்வரன் அந்த பூதங்களைப் பகுத்து அறிந்தார். இவ்வாறு சரீரத்தில் ஜீவாத்ம பாவத்தை அடைந்தவற்கு ஏதோ ஒரு சமயத்தில் பரமகாருண்யகரான ஆச்சாரியரால் ஆத்மஞான பிரபோதத்தை ஏற்படுத்தும் வேதாந்த மஹாவாக்கியம் எனப்படும் பெரும் முரசு கொண்டு அவன் காதின் பக்கத்தில் அறைந்த பொழுது (சப்தம் செய்த பொழுது)சிருஷ்டி முதலானவைகளுக்கு கர்த்தாவாய் இப்பொழுது பிரகிருதத்தில் இந்த பட்டணத்தில் வாழும் தன்னை எங்கும் வியாபித்தவனாயும், எதிலும், எங்கும், எப்பொழுதும் நிறைந்ததாயும் ஆகாசம் போல் பரிபூரணமானவனாயும் தன்னை உணர்ந்தார். இங்கு வந்துள்ள ”த” காரம் ப்லுதம் என்ற மிக தீர்க ஸ்வரமாகும். அது பிரஹ்மத்தினுடைய மிகப்பெரும் தன்மையை விளக்குவதற்காக வந்தது. எவ்வாறு அறிந்தார்? இந்த பிரஹ்மமே என் ஆத்மஸ்வரூபம். இதா நான் அறிந்து, பார்த்து, உணர்ந்து இதில் உறைந்தவனாய் இருக்கிறேன். இங்கு அஹோ என்ற சொல் அவருடைய விசாரத்தை விளக்குவதற்கு வந்த ஆச்சரியத்தைக் குறிக்கும் ப்லுதம் என்ற தீர்க்க ஸ்வரம் ஆகும்.
तस्मादिदन्द्रो नामेदन्द्रो ह वै नाम तमिदन्द्रं सन्तमिन्द्र इत्याचक्षते परोक्षेण । परोक्षप्रिया इव हि देवाः परोक्षप्रिया इव हि देवाः ॥ १४ ॥ इति तृतीयः खण्डः ॥
यस्मादिदमित्येव यत्साक्षादपरोक्षाद्ब्रह्म सर्वान्तरमपश्यत् न परोक्षेण,
(ச.பா) (அ.கை) எதனால் இவ்வாறு பிரஹ்மத்தை சாக்ஷாத்தாகவும், அபரோக்ஷமாயும், எங்கும் வியாபித்ததாயும், சர்வாந்தரமாயும், அபரோக்ஷமாய் பார்த்தாரோ.
तस्मात् इदं पश्यतीति इदन्द्रो नाम परमात्मा । इदन्द्रो ह वै नाम प्रसिद्धो लोके ईश्वरः । तम् एवम् इदन्द्रं सन्तम् इन्द्र इति परोक्षेण परोक्षाभिधानेन आचक्षते ब्रह्मविदः संव्यवहारार्थं पूज्यतमत्वात्प्रत्यक्षनामग्रहणभयात् । तथा हि परोक्षप्रियाः परोक्षनामग्रहणप्रिया इव एव हि यस्मात् देवाः । किमुत सर्वदेवानामपि देवो महेश्वरः । द्विर्वचनं प्रकृताध्यायपरिसमाप्त्यर्थम् ॥
(ச.பா) அதனாலேயே இதைப் பார்க்கிறான் என்று “इदन्द्रं परमात्मा” என்று சொல்லப்பட்டது. “इदन्द्र” என்பது லோகத்தில் ஈஸ்வரன் என்ற பொருளில் பிரசித்தமானது. இவ்வாறு எங்கும் வியாபித்திருக்கக்கூடிய பிரஹ்மத்தை வியவகாரத்தின் பொருட்டு பிரஹ்ம வித்துக்கள் பரோக்ஷமாய் கூறுகின்றனர். மேலும் பிரஹ்ம்மம் மிகவும் மரியாதைக்கு உரியதும் ஆனதால் அதை பிரத்யக்ஷமாய் பெயர் சொல்லுவதற்கு சுருதியே பயந்து இவ்வாறு கூறலாயிற்று. அது எவ்வாறு எனில் தேவர்கள் எதிரில் சாக்ஷாத்தாக தம் பெயரை சொல்ல விரும்பாதவர்கள். அவ்வாறே பரோக்ஷத்தில் பெயரைக் கூறுவதில் பிரியமானவர்கள். இவ்வாறு தேவர்களே இருக்கையில் தேவதேவனான மஹேஸ்வரனைப் பற்றி கூறவும் வேண்டுமோ? அதையே இரண்டாவது முறைக் கூறுவது இந்த அத்தியாயத்தின் பூர்த்தியை விளக்குவதற்காக ஆகும்.
इति श्रीमत्परमहंसपरिव्राजकाचार्यस्य श्रीगोविन्दभगवत्पूज्यपादशिष्यस्य श्रीमच्छङ्करभगवतः कृतौ ऐतरेयोपनिषद्भाष्ये प्रथमोऽध्यायः ॥
इति तृतीयखण्डभाष्यम् ॥