ओं नारायणः परोऽव्यक्तादण्डमव्यक्तसम्भवम् ।
अण्डस्यान्तस्त्विमे लोकाः सप्तद्वीपा च मेदिनी ॥
स भगवान् सृष्ट्वेदं जगत् , तस्य च स्थितिं चिकीर्षुः, मरीच्यादीनग्रे सृष्ट्वा प्रजापतीन् , प्रवृत्तिलक्षणं धर्मं ग्राहयामास वेदोक्तम् ।
அந்த பகவான் ஆனவர் இந்த ஜகத்தை ச்ருஷ்டி செய்து அதன் ஸ்திதியில் இச்சை உடையவராய் முதலில் மரிசீ முதலிய ப்ரஜா பதிகளை ச்ருஷ்டித்து அவர்களை வேதத்தில் கூறப்பட்ட ப்ரவ்ருத்தி லக்ஷணதர்மத்தை கடைபிடிக்கும்படி செய்தார்.
ततोऽन्यांश्च सनकसनन्दनादीनुत्पाद्य, निवृत्तिलक्षणं धर्मं ज्ञानवैराग्यलक्षणं ग्राहयामास ।
அதன் பின்னர் ஸனக ஸனந்தநாதிகளை ச்ருஷ்டி செய்து நிவ்ருத்திலக்ஷணமான ஞானவைராக்யலக்ஷணதர்மத்தை கடைபிடிக்கச் செய்தார்.
द्विविधो हि वेदोक्तो धर्मः, प्रवृत्तिलक्षणो निवृत्तिलक्षणश्च ।
வேதத்தில் கூறப்பட்டுள்ள தர்மமானது ப்ரவ்ருத்திலக்ஷணம், நிவ்ருத்திலக்ஷணம் என்று இருவிதமாக இருக்கின்றது.
जगतः स्थितिकारणम् । प्राणिनां साक्षादभ्युदयनिःश्रेयसहेतुर्यः स धर्मो ब्राह्मणाद्यैर्वर्णिभिराश्रमिभिश्च श्रेयोर्थिभिः अनुष्ठीयमानो ।
(வேதத்தில் கூறிய ப்ரவ்ருத்தி நிவ்ருத்தி என்னும் இருவகை தர்மமே) உலகத்தை நிலைபெறச்செய்கிறது. பிராணிகளுக்கு (ஜீவர்களுக்கு) இகபரலோக ஸுகத்தையும், முக்தியையும் நேரடியாக தருவதான தர்மமே ஸ்ரேயஸ்ஸை (நன்மையை) விரும்பும் பிராமணர் முதலிய வர்ணத்தாராலும் ஆஸ்ரமத்தாராலும் அனுஷ்டிக்கப்பட்டு வருகிறது.
दीर्घेण कालेन । अनुष्ठातॄणां कामोद्भवात् हीयमानविवेकविज्ञानहेतुकेन अधर्मेण अभिभूयमाने धर्मे, प्रवर्धमाने च अधर्मे, जगतः स्थितिं परिपिपालयिषुः स आदिकर्ता नारायणाख्यो विष्णुः भौमस्य ब्रह्मणो ब्राह्मणत्वस्य रक्षणार्थं देवक्यां वसुदेवादंशेन कृष्णः किल सम्बभूव ।
நீண்டகாலம் அனுஷ்டானம் செய்பவர்களுக்கு காமம் உண்டாகி விவேக விக்ஞானத்தின் தேய்வின் காரணமான அதர்மத்தினால் தர்ம மானது நலிந்து அதர்மமானது விருத்தி அடையும் ஸமயத்தில் ஜகத் ஸ்திதியை நன்றாக ரக்ஷிக்கும் பொருட்டு அந்த ஆதி கர்த்தா வான நாராயணன் எனும் விஷ்ணுவானாவர் இந்த பூமியில் உள்ள பிராமணர்களின் பிராமணத்துவத்தை ரக்ஷிக்கும் பொருட்டு தேவகியின் இடத்தில் வசுதேவருடைய அம்சமாக கிருஷ்ணர் அவதரித்தார் என்பது பிரசித்தம்.
ब्राह्मणत्वस्य हि रक्षणे रक्षितः स्याद्वैदिको धर्मः, तदधीनत्वाद्वर्णाश्रमभेदानाम् ॥
பிராமணத்துவத்தை ரக்ஷிப்பதினாலேயே வைதீகதர்மம் ரக்ஷிக்கப்பட்டதாக ஆகின்றது. ஏனெனில் வர்ணாச்ரமதர்மங்கள் தர்மத்திற்கு அதீனமாக இருக்கின்றது.
स च भगवान् ज्ञानैश्वर्यशक्तिबलवीर्यतेजोभिः सदा सम्पन्नः त्रिगुणात्मिकां स्वां मायां मूलप्रकृतिं वशीकृत्य, अजोऽव्ययो भूतानामीश्वरो नित्यशुद्धबुद्धमुक्तस्वभावोऽपि सन् , स्वमायया देहवानिव जात इव च लोकानुग्रहं कुर्वन् इव लक्ष्यते ।
இந்த பகவான் ஆனவர் ஞானம், ஐச்வர்யம், சக்தி, பலம், வீர்யம், தேஜஸ் இவைகளுடன் எப்பொழுதும் கூடியவராகி முக்குணாத் மகமான வைஷ்ணவீ எனப்படும் தன்னுடைய சுய மாயையான மூலப்ரக்ருதியை வசப்படுத்தி பிறப்பற்றவராயும் அவ்யயமாயும் பூதங் களுக்கெல்லாம் ஈச்வரராயும் நித்ய சுத்த புத்த முக்த ஸ்வபாவமுடை யவராய் இருந்தாலும் தன்னுடைய மாயையினால் தேகம் உடையவர் போலும், பிறந்தவர் போலும், லோகானுக்ரஹம் செய்துகொண்டி ருப்பவராக அறியப்படுகிறார்.
स्वप्रयोजनाभावेऽपि भूतानुजिघृक्षया वैदिकं धर्मद्वयम् अर्जुनाय शोकमोहमहोदधौ निमग्नाय उपदिदेश, गुणाधिकैर्हि गृहीतोऽनुष्ठीयमानश्च धर्मः प्रचयं गमिष्यतीति ।
தனக்கு ஒரு பிரயோஜனம் இல்லாவிடினும் பூதங்களை அனுகிர ஹிக்கும் இச்சையினால் சோகமோஹமாகிய பெருங்கடலில் மூழ்கிய அர்ஜுனனை (நிமித்தமாக வைத்து) இருவித தர்மங்களையும் உபதேசித்தார். அதிக நற்குணமுள்ள புருஷரால் ஏற்றுக்கொள்ளப் பட்டு அனுஷ்டிக்கப்பட்ட தர்மமானது நன்றாக பரவும் என்று உபதேசித்து அருளினார்.
तं धर्मं भगवता यथोपदिष्टं वेदव्यासः सर्वज्ञो भगवान् गीताख्यैः सप्तभिः श्लोकशतैरुपनिबबन्ध ॥
அந்த தர்மத்தை பகவான் எவ்வாறு உபதேசம் செய்தாரோ அவ்வாறே ஸர்வக்ஞரான வ்யாஸபகவான் கீதா என்ற பெயருடன் எழுநூறு ஸ்லோகங்களால் க்ரந்தத்தை அமைத்தார்.
तदिदं गीताशास्त्रं समस्तवेदार्थसारसङ्ग्रहभूतं दुर्विज्ञेयार्थम् ।
அந்த இந்த கீதா சாஸ்திரமானது எல்லாவேதார்த்த ஸாரத்தின் சுருக்கம் ஆகும். அதனால் அதன் அர்த்தத்தை அறிவது மிக்க கடினமாகும்.
तदर्थाविष्करणायानेकैर्विवृतपदपदार्थवाक्यार्थन्यायमपि अत्यन्तविरुद्धानेकार्थवत्वेन लौकिकैर्गृह्यमाणमुपलभ्य अहं विवेकतोऽर्थनिर्धारणार्थं सङ्क्षेपतो विवरणं करिष्यामि ॥
அந்த அர்த்தத்தை வெளிபடுத்துவதற்காக பலரால் பதம், பதார்த்தம், வாக்யார்த்தம், ந்யாயம், முதலியவைகளால் விளக்கப்பட் டிருந்தாலும் உலகத்தவர்கள் அநேக மாறுபட்ட அர்த்தங்கள் உடையதாக கிரஹித்துக்கொண்டார்கள். அவர்களை உத்தேசித்து நான் விவேகத்துடன் கூடிய அர்த்தத்தை நன்றாக நிர்ணயம் செய்யும் பொருட்டு சுருக்கமாக விவரிக்கப்போகிறேன்.
तस्य अस्य गीताशास्त्रस्य सङ्क्षेपतः प्रयोजनं परं निःश्रेयसं सहेतुकस्य संसारस्य अत्यन्तोपरमलक्षणम् । तच्च सर्वकर्मसंन्यासपूर्वकादात्मज्ञाननिष्ठारूपात् धर्मात् भवति ।
சுருங்கக்கூறின் இந்த கீதா சாஸ்திரத்தினுடைய ப்ரயோஜனம் என்னவெனில் ஸம்ஸாரமானது அதன் மூலகாரணத்துடன் நீங்குத லாகிய மோக்ஷம் தான். அது முற்றிலும் ஸர்வகர்ம ஸந்யாஸத்துடன் கூடிய ஆத்மநிஷ்டையாகிய தர்மத்தினால் உண்டாகிறது.
तथा इममेव गीतार्थं धर्ममुद्दिश्य भगवतैवोक्तम् — ‘स हि धर्मः सुपर्याप्तो ब्रह्मणः पदवेदने’ (अश्व. १६ । १२) इति अनुगीतासु ।
அவ்வாறே இந்த கீதார்த்த தர்மத்தை உத்தேசித்தே பகவான் அனுகீதாவில் இவ்வாறு கூறியுள்ளார். அந்த பிரம்மபதத்தில் நிலைபெறுவதற்கு அந்த தர்மமே போதுமானது.
किम् च अन्यदपि उक्तम् —
மேலும் அதே இடத்தில் ஒன்றும் கூறியுள்ளது.
‘नैव धर्मी न चाधर्मी न चैव हि शुभाशुभी । (अश्व. १९ । ७)
‘यः स्यादेकासने लीनस्तूष्णीं किञ्चिदचिन्तयन्’ (अश्व. १९ । १) ॥
எவன் ஏக ஜகத் காரணமாகிய ப்ரம்மத்தில் லயித்து சிறிதும் நினைக்காமல் தூஷ்ணீம் பாவத்தில் (சும்மா இருத்தலே) இருக்கிறானோ அவனுக்கு புண்ணியமுமில்லை பாவமுமில்லை அவைகளின் பலன்களான ஸுக துக்கங்களுமில்லை.
‘ज्ञानं संन्यासलक्षणम्’ (अश्व. ४३ । २६) इति च ।
மேலும் ஞானம் என்பது ஸந்யாஸம் என்றும் கூறப்படுகிறது.
இந்த கீதாசாஸ்திரத்திலும் முடிவில் அர்ஜுனன் பொருட்டு இவ்வாறு கூறப்பட்டது எல்லா தர்மங்களையும் விட்டுவிட்டு என் ஒருவனை சரணமடை என்று
अभ्युदयार्थोऽपि यः प्रवृत्तिलक्षणो धर्मो वर्णानाश्रमांश्चोद्दिश्य विहितः, स देवादिस्थानप्राप्तिहेतुरपि सन् , ईश्वरार्पणबुद्ध्या अनुष्ठीयमानः सत्त्वशुद्धये भवति फलाभिसन्धिवर्जितः ।
ஸம்ஸாரத்தின் நன்மைக்காக உள்ள நிலையற்ற பலன்களுடன் கூடியதாயிருக்கும் எந்த ப்ரவ்ருத்தி லக்ஷண தர்மம் வர்ணாச் ரமங்களை உத்தேசித்து விதிக்கப்பட்டதோ அது தேவதாதி ஸ்தானங் களை அடைவதற்கு காரணமாயிருந்தாலும் பலத்தில் இச்சையற்ற ஈச்வரார்ப்பண புத்தியால் அனுஷ்டிக்கப்பட்டால் அந்தக்கரண சுத்தியின் பொருட்டாகிறது.
शुद्धसत्त्वस्य च ज्ञाननिष्ठायोग्यताप्राप्तिद्वारेण ज्ञानोत्पत्तिहेतुत्वेन च निःश्रेयसहेतुत्वमपि प्रतिपद्यते ।
சித்த சுத்தி உடையவனுக்கு ஞான நிஷ்டைக்கு தேவையான தகுதி அடைவதின் மூலமாக ஞான உற்பத்திக்கு காரணமாவதால் (அந்த ப்ரவ்ருத்தி தர்மமானது) மேலான மோக்ஷ பலத்திற்கு காரணத் தன்மையை அடைகின்றது.
அவ்வாறே இந்த அர்த்தத்தை கருதியே இனி கூறப்போகிறார். கர்மங்களை ப்ரம்மத்தினிடத்தில் அர்ப்பணித்து, யோகிகள் சித்தசுத்தியின் பொருட்டு பற்றற்று கர்மங்களை செய்கிறார்கள் என்று
इमं द्विप्रकारं धर्मं निःश्रेयसप्रयोजनम् , परमार्थतत्त्वं च वासुदेवाख्यं परं ब्रह्माभिधेयभूतं विशेषतः अभिव्यञ्जयत् विशिष्टप्रयोजनसम्बन्धाभिधेयवद्गीताशास्त्रम् ।
இந்த இருவிதமான தர்மத்திற்கு ப்ரயோஜனமான மேலான மோக்ஷ பலமாகிய வாசுதேவன் எனப்படும் பரப்ரம்ஹ ரூபமான பரமார்த்த தத்துவத்தை விசேஷமாக வெளிப்படுத்துகிற இந்த கீதாசாஸ்த்ரம் அசாதாரண ப்ரயோஜனம், ஸம்பந்தம் மேலும் விஷயத்துடன் கூடியதாயிருக்கிறது.
यतः तदर्थविज्ञाने समस्तपुरुषार्थसिद्धिः, अतः तद्विवरणे यत्नः क्रियते मया ॥
எதனால் அந்த கீதையின் அர்த்தத்தை அறிவதால் எல்லா புருஷார்த்தங்களும் அடையப்படுகிறதோ அதனால் அதை வ்யாக்கியானம் செய்வதற்கு முயற்சி செய்கிறேன்.
धृतराष्ट्र उवाच —
த்ருதராஷ்ட்ர உவாச-
धर्मक्षेत्रे कुरुक्षेत्रे समवेता युयुत्सवः ।
मामकाः पाण्डवाश्चैव किमकुर्वत सञ्जय ॥ १ ॥
தர்மக்ஷேத்ரே குருக்ஷேத்ரே ஸமவேதா யுயுத்ஸவ: ।
மாமகா: பாண்டவாச்சைவ கிமகுர்வத ஸஞ்சய ॥ 1 ॥
सञ्जय उवाच —
ஸஞ்ஜய உவாச-
दृष्ट्वा तु पाण्डवानीकं व्यूढं दुर्योधनस्तदा ।
आचार्यमुपसङ्गम्य राजा वचनमब्रवीत् ॥ २ ॥
த்ருஷ்ட்வா து பாண்டவானீகம் வ்யூடம் துர்யோதனஸ்ததா ।
ஆசார்யமுபஸங்கம்ய ராஜா வசனமப்ரவீத்: ॥ 2 ॥
पश्यैतां पाण्डुपुत्राणामाचार्य महतीं चमूम् ।
व्यूढां द्रुपदपुत्रेण तव शिष्येण धीमता ॥ ३ ॥
பச்யைதாம் பாண்டுபுத்ராணா மாசார்ய மஹதீம் சமூம் ।
வ்யூடாம் த்ருபதபுத்ரேண தவ சிஷ்யேண தீமதா. ॥ 3 ॥
अत्र शूरा महेष्वासा भीमार्जुनसमा युधि ।
युयुधानो विराटश्च द्रुपदश्च महारथः ॥ ४ ॥
அத்ர சூரா மஹேஷ்வாஸா பீமார்ஜுனஸமா யுதி ।
யுயுதானோ விராடஸ்ச த்ருபதஸ்ச மஹாரத: ॥ 4 ॥
धृष्टकेतुश्चेकितानः काशीराजश्च वीर्यवान् ।
पुरुजित्कुन्तिभोजश्च शैब्यश्च नरपुङ्गवः ॥ ५ ॥
த்ருஷ்டகேதுஸ்சேகிதான: காசிராஜஸ்ச வீர்யவான் ।
புருஜித் குந்திபோஜஸ்ச சைப்யஸ்ச நரபுங்கவ: ॥ 5 ॥
युधामन्युश्च विक्रान्त उत्तमौजाश्च वीर्यवान् ।
सौभद्रो द्रौपदेयाश्च सर्व एव महारथाः ॥ ६ ॥
யுதாமன்யுஸ்ச விக்ராந்த உத்தமௌஜாஸ்ச வீர்யவான் ।
ஸௌபத்ரோ த்ரௌபதேயாஸ்ச ஸர்வ ஏவ மஹாரதா: ॥ 6 ॥
अस्माकं तु विशिष्टा ये तान्निबोध द्विजोत्तम ।
नायका मम सैन्यस्य संज्ञार्थं तान्ब्रवीमि ते ॥ ७ ॥
அஸ்மாகம் து விசிஷ்டா யே தாந்நிபோத த்விஜோத்தம ।
நாயகா மம ஸைன்யஸ்ய ஸம்ஞார்த்தம் தான் ப்ரவீமி தே ॥ 7 ॥
भवान्भीष्मश्च कर्णश्च कृपश्च समितिञ्जयः ।
अश्वत्थामा विकर्णश्च सौमदत्तिर्जयद्रथः ॥ ८ ॥
பவான் பீஷ்மஸ்ச கர்ணஸ்ச க்ருபஸ்ச ஸமிதிஞ்ஜய: ।
அச்வத்தாமா விகர்ணஸ்ச ஸௌமதத்திஸ்ஜயத்ரத: ॥ 8 ॥
अन्ये च बहवः शूरा मदर्थे त्यक्तजीविताः ।
नानाशस्त्रप्रहरणाः सर्वे युद्धविशारदाः ॥ ९ ॥
அன்யே ச பஹவ: சூரா மதர்த்தே த்யக்தஜீவிதா: ।
நானா ஸஸ்த்ரப்ரஹரணா: ஸர்வே யுத்தவிசாரதா: ॥ 9 ॥
अपर्याप्तं तदस्माकं बलं भीष्माभिरक्षितम् ।
पर्याप्तं त्विदमेतेषां बलं भीमाभिरक्षितम् ॥ १० ॥
அபர்யாப்தம் ததஸ்மாகம் பலம் பீஷ்மாபிரக்ஷி தம் ।
பர்யாப்தம் த்விதமேதேஷாம் பலம் பீமாபிரக்ஷி தம்: ॥ 10 ॥
अयनेषु च सर्वेषु यथाभागमवस्थिताः ।
भीष्ममेवाभिरक्षन्तु भवन्तः सर्व एव हि ॥ ११ ॥
அயனேஷு ச ஸர்வேஷு யதாபாகமவஸ்திதா ।
பீஷ்மமேவாபிரக்ஷந்து பவந்த: ஸர்வ ஏவ ஹி ॥ 11 ॥
तस्य सञ्जनयन्हर्षं कुरुवृद्धः पितामहः ।
सिंहनादं विनद्योच्चैः शङ्खं दध्मौ प्रतापवान् ॥ १२ ॥
தஸ்ய ஸஞ்ஜனயன் ஹர்ஷம் குருவ்ருத்த: பிதாமஹ: ।
ஸிம்ஹநாதம் விநத்யோச்சை: சங்கம் தத்மௌ ப்ரதாபவான் ॥ 12 ॥
ततः शङ्खाश्च भेर्यश्च पणवानकगोमुखाः ।
सहसैवाभ्यहन्यन्त स शब्दस्तुमुलोऽभवत् ॥ १३ ॥
தத: சங்காச்ச பேர்யச்ச பணவாநககோமுகா: ।
ஸஹஸைவாப்யஹன்யந்த ஸ சப்தஸ்துமுலோபவத் ॥ 13 ॥
ततः श्वेतैर्हयैर्युक्ते महति स्यन्दने स्थितौ ।
माधवः पाण्डवश्चैव दिव्यौ शङ्खौ प्रदध्मतुः ॥ १४ ॥
தத: ச்வேதைர்-ஹயைர் யுக்தே மஹதி ஸ்யந்தனே ஸ்திதௌ ।
மாதவ: பாண்டவச்சைவ திவ்யௌ சங்கௌ ப்ரதத்மது: ॥ 14 ॥
पाञ्चजन्यं हृषीकेशो देवदत्तं धनञ्जयः ।
पौण्ड्रं दध्मौ महाशङ्खं भीमकर्मा वृकोदरः ॥ १५ ॥
பாஞ்சஜன்யம் ஹ்ருஷீகேசோ தேவதத்தம் தனஞ்ஜய: ।
பௌண்ட்ரம் தத்மௌ மஹாசங்கம் பீமகர்மா வ்ருகோதர: ॥ 15 ॥
अनन्तविजयं राजा कुन्तीपुत्रो युधिष्ठिरः ।
नकुलः सहदेवश्च सुघोषमणिपुष्पकौ ॥ १६ ॥
அனந்தவிஜயம் ராஜா குந்தீபுத்ர யுதிஷ்டிர: ।
நகுல: ஸஹதேவச்ச ஸுகோஷமணிபுஷ்பகௌ ॥ 16 ॥
काश्यश्च परमेष्वासः शिखण्डी च महारथः ।
धृष्टद्युम्नो विराटश्च सात्यकिश्चापराजितः ॥ १७ ॥
காச்யச்ச பரமேஷ்வாஸ: சிகண்டீ ச மஹாரத: ।
த்ருஷ்த்டயும்னோ விராடச்ச ஸாத்யகீச்சாபராஜித: ॥ 17 ॥
द्रुपदो द्रौपदेयाश्च सर्वशः पृथिवीपते ।
सौभद्रश्च महाबाहुः शङ्खान्दध्मुः पृथक्पृथक् ॥ १८ ॥
த்ருபதோ த்ரௌபதேயாச்ச ஸர்வச: ப்ருதிவீபதே ।
ஸௌபத்ரச்ச மஹாபாஹு: சங்காந்தத்மு: ப்ருதக் ப்ருதக் ॥ 18 ॥
स घोषो धार्तराष्ट्राणां हृदयानि व्यदारयत् ।
नभश्च पृथिवीं चैव तुमुलो व्यनुनादयन् ॥ १९ ॥
ஸ கோஷோ தார்தராஷ்ட்ராணாம் ஹ்ருதயானி வ்யதாரயத் ।
நபச்ச ப்ருதிவீம்சைவ துமுலோ வ்யனுனாதயன் ॥ 19 ॥
अथ व्यवस्थितान्दृष्ट्वा धार्तराष्ट्रान्कपिध्वजः ।
प्रवृत्ते शस्त्रसम्पाते धनुरुद्यम्य पाण्डवः ॥ २० ॥
அத வ்யவஸ்திதான் த்ருஷ்ட்வா தார்தராஷ்ட்ரான்கபித்வஜ: ।
ப்ரவ்ருத்தே சஸ்த்ரஸம்பாதே தனுருத்யம்ய பாண்டவ: ॥ 20 ॥
हृषीकेशं तदा वाक्यमिदमाह महीपते ।
अर्जुन उवाच —
सेनयोरुभयोर्मध्ये रथं स्थापय मेऽच्युत ॥ २१ ॥
ஹ்ருஷீகேசம் ததா வாக்யமிதமாஹமஹீபதே ।
அர்ஜுன உவாச —
ஸேனயோருபயோர்மத்யே ரதம் ஸ்தாபய மேச்யுத ॥ 21 ॥
यावदेतान्निरीक्षेऽहं योद्धुकामानवस्थितान् ।
कैर्मया सह योद्धव्यमस्मिन्रणसमुद्यमे ॥ २२ ॥
யாவதேதான்னிரீக்ஷேஅஹம் யோத்துகாமானவஸ்திதான் ।
கைர்மயா ஸஹ யோத்தவ்யமஸ்மின் ரணஸமுத்யமே ॥ 22 ॥
योत्स्यमानानवेक्षेऽहं य एतेऽत्र समागताः ।
धार्तराष्ट्रस्य दुर्बुद्धेर्युद्धे प्रियचिकीर्षवः ॥ २३ ॥
யோத்ஸ்யமானானவேக்ஷேஅஹம் ய ஏதேஅத்ர ஸமாகதா: ।
தார்த்தராஷ்ட்ரஸ்ய துர்புத்தேர்: யுத்தே ப்ரியசிகீர்ஷவ: ॥ 23 ॥
सञ्जय उवाच —
சஞ்ஜய உவாச
एवमुक्तो हृषीकेशो गुडाकेशेन भारत ।
सेनयोरुभयोर्मध्ये स्थापयित्वा रथोत्तमम् ॥ २४ ॥
ஏவமுக்தோ ஹ்ருஷிகேசோ குடாகேசேன பாரத ।
ஸேனயோருபயோர்மத்யே ஸ்தாபயித்வா ரதோத்தமம் ॥ 24 ॥
भीष्मद्रोणप्रमुखतः सर्वेषां च महीक्षिताम् ।
उवाच पार्थ पश्यैतान्समवेतान्कुरूनिति ॥ २५ ॥
பீஷ்மத்ரோணப்ரமுகத: ஸர்வேஷாம் ச மஹீக்ஷி தாம் ।
உவாச பார்த்த பச்யைதான் ஸமவேதான் குரூநிதி ॥ 25 ॥
तत्रापश्यत्स्थितान्पार्थः पितॄनथ पितामहान् ।
आचार्यान्मातुलान्भ्रातॄन्पुत्रान्पौत्रान्सखींस्तथा ॥ २६ ॥
தத்ராபச்யத்ஸ்திதான் பார்த்த: பித்ரூனத பிதாமஹான் ।
ஆசார்யான் மாதுலோன் ப்ராத்ரூன் புத்ரான் பௌத்ரான் ஸகீம்ஸ்ததா ॥ 26 ॥
श्वशुरान्सुहृदश्चैवसेनयोरुभयोरपि ।
तान्समीक्ष्य स कौन्तेयः सर्वान्बन्धूनवस्थितान् ॥ २७ ॥
ச்வசுரான் ஸுஹ்ருதச் சைவ ஸேனயோ ருபயோரபி ।
தான்ஸமீக்ஷ்ய ஸ கௌந்தேய: ஸர்வான்பந்தூனவஸ்திதான் ॥ 27 ॥
कृपया परयाविष्टो विषीदन्निदमब्रवीत् ।
दृष्ट्वेमान्स्वजनान्कृष्ण युयुत्सून्समुपस्थितान् ॥ २८ ॥
க்ருபயா பரயாவிஷ்டோ விஷீதன்னிதமப்ரவீத் ।
த்ருஷ்ட்வேமம் ஸ்வஜனம் க்ருஷ்ண யுயுத்ஸும் ॥ 28 ॥
सीदन्ति मम गात्राणि मुखं च परिशुष्यति ।
वेपथुश्च शरीरे मे रोमहर्षश्च जायते ॥ २९ ॥
ஸீதந்தி மம காத்ராணி முகம் ச பரிசுஷ்யதி ।
வேபதுச்ச சரீரே மே ரோமஹர்ஷச்ச ஜாயதே ॥ 29 ॥
गाण्डीवं स्रंसते हस्तात्त्वक्चैव परिदह्यते ।
न च शक्नोम्यवस्थातुं भ्रमतीव च मे मनः ॥ ३० ॥
காண்டீவம் ஸ்ரம்ஸதே ஹஸ்தாத்த்வக்சைவ பரிதஹ்யதே ।
ந ச சக்னோம்யவஸ்தாதும் ப்ரமதீவ ச மே மன: ॥ 30 ॥
निमित्तानि च पश्यामि विपरीतानि केशव ।
न च श्रेयोऽनुपश्यामि हत्वा स्वजनमाहवे ॥ ३१ ॥
நிமித்தானி ச பச்யாமி விபரீதானி கேசவ ।
ந ச ச்ரேயோஅனுபச்யாமி ஹத்வா ஸ்வஜனமாஹவே ॥ 31 ॥
न काङ्क्षे विजयं कृष्ण न च राज्यं सुखानि च ।
किं नो राज्येन गोविन्द किं भोगैर्जीवितेन वा ॥ ३२ ॥
ந காங்க்ஷே விஜயம் க்ருஷ்ண ந ச ராஜ்யம் ஸுகானி ச ।
கிம் நோ ராஜ்யேன கோவிந்த கிம் போகைர் ஜீவிதேன வா ॥ 32 ॥
येषामर्थे काङ्क्षितं नो राज्यं भोगाः सुखानि च ।
त इमेऽवस्थिता युद्धे प्राणांस्त्यक्त्वा धनानि च ॥ ३३ ॥
யேஷாமர்தே காங்க்ஷி தம் நோ ராஜ்யம் போகா: ஸுகானி ச ।
த இமேஅவஸ்திதா யுத்தே ப்ராணாம்ஸ் த்யக்த்வா தனானி ச ॥ 33 ॥
आचार्याः पितरः पुत्रास्तथैव च पितामहाः ।
मातुलाः श्वशुराः पौत्राः स्यालाः सम्बन्धिनस्तथा ॥ ३४ ॥
ஆசார்யா: பிதர: புத்ராஸ்ததைவ ச பிதாமஹா: ।
மாதுலா: ஸ்வசுரா: பௌத்ரா:ஸ்யாலா: ஸம்பந்தினஸ்ததா ॥ 34 ॥
एतान्न हन्तुमिच्छामि घ्नतोऽपि मधुसूदन ।
अपि त्रैलोक्यराज्यस्य हेतोः किं नु महीकृते ॥ ३५ ॥
ஏதாந்ந ஹந்துமிச்சாமி க்னதோஅபி மதுஸூதன ।
அபி த்ரைலோக்யராஜ்யஸ்ய ஹேதோ: கிம் நு மஹீக்ருதே ॥ 35 ॥
निहत्य धार्तराष्ट्रान्नः का प्रीतिः स्याज्जनार्दन ।
पापमेवाश्रयेदस्मान्हत्वैतानाततायिनः ॥ ३६ ॥
நிஹத்ய தார்தராஷ்ட்ரான்ன: கா ப்ரீதி: ஸ்யாஜ்ஜநார்த்தன ।
பாபமேவாச்ரயேதஸ்மாந் ஹத்வைதானா-ததாயின: ॥ 36 ॥
तस्मान्नार्हा वयं हन्तुं धार्तराष्ट्रान्सबान्धवान् ।
स्वजनं हि कथं हत्वा सुखिनः स्याम माधव ॥ ३७ ॥
தஸ்மான்னார்ஹாவயம்ஹந்தும் தார்தராஷ்ட்ரான் ஸ்வபாந்தவான் ।
ஸ்வஜனம் ஹி கதம் ஹத்வா ஸுகின: ஸ்யாம மாதவ ॥ 37 ॥
यद्यप्येते न पश्यन्ति लोभोपहतचेतसः ।
कुलक्षयकृतं दोषं मित्रद्रोहे च पातकम् ॥ ३८ ॥
யத்யப்யேதே ந பச்யந்தி லோபோபஹதசேதஸ: ।
குலக்ஷயக்ருதம் தோஷம் மித்ரத்ரோஹே ச பாதகம் ॥ 38 ॥
कथं न ज्ञेयमस्माभिः पापादस्मान्निवर्तितुम् ।
कुलक्षयकृतं दोषं प्रपश्यद्भिर्जनार्दन ॥ ३९ ॥
கதம் ந ஜ்ஞேயமஸ்மாபி: பாபாதஸ்மாந்நிவர்திதும் ।
குலக்ஷயக்ருதம் தோஷம் ப்ரபச்யத்பிர் ஜனார்த்தன ॥ 39 ॥
कुलक्षये प्रणश्यन्ति कुलधर्माः सनातनाः ।
धर्मे नष्टे कुलं कृत्स्नमधर्मोऽभिभवत्युत ॥ ४० ॥
குலக்ஷயே ப்ரணஸ்யந்தி குலதர்மா: ஸநாதனா: ।
தர்மே நஷ்டே குலம் க்ருத்ஸ்னமதர்மோ அபிபவத்யுத ॥ 40 ॥
अधर्माभिभवात्कृष्ण प्रदुष्यन्ति कुलस्त्रियः ।
स्त्रीषु दुष्टासु वार्ष्णेय जायते वर्णसङ्करः ॥ ४१ ॥
அதர்மாபிபவாத்க்ருஷ்ண ப்ரதுஷ்யந்தி குலஸ்த்ரிய: ।
ஸ்த்ரீஷு துஷ்டாஷுவார்ஷ்ணேய ஜாயதே வர்ணசங்கர ॥ 41 ॥
सङ्करो नरकायैव कुलघ्नानां कुलस्य च ।
पतन्ति पितरो ह्येषां लुप्तपिण्डोदकक्रियाः ॥ ४२ ॥
ஸங்கரோ நரகாயைவ குலக்நாநாம் குலஸ்ய ச ।
பதந்தி பிதரோ ஹ்யேஷாம் லுப்தபிண்டோதகக்ரியா: ॥ 42 ॥
दोषैरेतैः कुलघ्नानां वर्णसङ्करकारकैः ।
उत्साद्यन्ते जातिधर्माः कुलधर्माश्च शाश्वताः ॥ ४३ ॥
தோஷைரேதை: குலக்நாநாம் வர்ணஸங்கரகாரகை: ।
உத்ஸாத்யந்தே ஜாதிதர்மா: குலதர்மாச்ச சாச்வதா: ॥ 43 ॥
उत्सन्नकुलधर्माणां मनुष्याणां जनार्दन ।
नरके नियतं वासो भवतीत्यनुशुश्रुम ॥ ४४ ॥
உத்ஸந்நகுலதர்மாணாம் மனுஷ்யானாம் ஜநார்தன ।
நரகே நியதம் வாஸோ பவதீத்யனுசுஷ்ரும ॥ 44 ॥
अहो बत महत्पापं कर्तुं व्यवसिता वयम् ।
यद्राज्यसुखलोभेन हन्तुं स्वजनमुद्यताः ॥ ४५ ॥
அஹோ பத மஹத்பாபம் கர்த்தும் வ்யவஸிதா வயம் ।
யத்ராஜ்யஸுகலோபேன ஹந்தும் ஸ்வஜனமுத்யதா: ॥ 45 ॥
यदि मामप्रतीकारमशस्त्रं शस्त्रपाणयः ।
धार्तराष्ट्रा रणे हन्युस्तन्मे क्षेमतरं भवेत् ॥ ४६ ॥
யதி மாமப்ரதீகாரமசஸ்த்ரம் சஸ்த்ரபாணய: ।
தார்தராஷ்ட்ரா ரணே ஹந்யுஸ்தந்மே க்ஷேமதரம் பவேத் ॥ 46 ॥
सञ्जय उवाच —
ஸஞ்ஜய உவாச-
एवमुक्त्वार्जुनः संख्ये रथोपस्थ उपाविशत् ।
विसृज्य सशरं चापं शोकसंविग्नमानसः ॥ ४७ ॥
ஏவமுக்த்வார்ஜுன: ஸங்க்யே ரதோபஸ்த உபாவிசத் ।
விஸ்ருஜ்ய ஸசரம் சாபம் சோகஸம்விக்னமாநஸ: ॥ 47 ॥
इति श्रीमहाभारते शतसाहस्र्यां संहितायां वैयासिक्यां भीष्मपर्वणि श्रीमद्भगवद्गीतासूपनिषत्सु ब्रह्मविद्यायां योगशास्त्रे श्रीकृष्णार्जुनसंवादे अर्जुनविषादयोगो नाम प्रथमोऽध्यायः ॥