ईशा ईष्ट (என்றால்) கட்டளை, பிரேரணை, தூண்டுதல், சாசனம். எல்லாம் ஈசுவரனால் மூடப்பட்டுள்ளது (வாஸ்யம்). இந்த எல்லா ஜகத்தும் ஈசுவரனால் நிரப்பப்பட்டுள்ளது. (வ்யாப்தம்) எல்லோரிடத்தும் ஈசுவரன் இருக்கிறார் என்ற சர்வான்மதிருஷ்டி உடையவர்கள் தன்னைக் குறித்தும், பிறருடையதைக் குறித்தும் அநாத்மா என்று விடுவதால் (த்யக்தம்) ஆசை இருக்காது.

ஈஷ்டே என்றால் கட்டளை இடுதல் அதனால் ஈசா எனப்படுNO-CHகிறான். மூன்றாம் வேற்றுமையில் உள்ளதால் எல்லோரையும் சாசனம் செய்கின்ற பரமேஸ்வரன் தான் பரமாத்மா. அந்த பரமாத்மாவானது எல்லா ஜீவ ராசிகளுக்கும் பிரத்யக் ஆத்மாவாக இருந்துகொண்டு எல்லாவற்றையும் பிரேரிக்கிறார். அந்த தன்னுடைய ஆத்ம சொரூபமான ஈசனால் மறைக்க வேண்டும்.

எதை மறைக்க வேண்டும்? பிருதிவியில் எது எல்லாம் உள்ளதோ அது எல்லாவற்றையும் தன் ஆத்மாவான ஈசனால் பிரத்யகாத்ம ஸ்வரூபமாக இது எல்லாம் நான் தான் என்று மறைக்கவேண்டும். பரமார்த்த ஸத்யரூபமான, தனது பரமாத்ம ஸ்வரூபத்தால் பொய்யான இந்த ஸ்தாவரம், ஜங்கமம் முழுவதையும் மறைக்க வேண்டும்.

(பிரத்யக் ஆத்மாவாக இருந்து கொண்டு இந்த ஜகத் முழுவதும் ஆத்மாவான ஈசனால் மறைக்கப்பட்டுள்ளது. இந்த ஜகத் மறைப்பட்டு நானே எல்லாமாக இருக்கிறேன் என்று தன்னுடைய பரமாத்ம சத்திய ரூபத்தினால் இந்த பொய்யான எல்லா சராசர ஜகத்தும் மறைக்கப்பட வேண்டும்.)

எவ்வாறு சந்தனம், அகில் முதலியவைகளுக்கு மலின ஜல சம்பந்தத்தினால் ஏற்பட்ட ஈரத்தினால் உண்டான ஒளபாதிகமான துர்கந்தமானது, அதனது சொரூபத்தை (செதுக்குதல்) தேய்ப்பதால் ஏற்பட்ட தனது சொந்தமான உண்மையான (சுகந்தம்) நறுமணத்தினால் எவ்விதம் மறைக்கப்படுகிறதோ (வ்யாபிக்கப்படுகிறதோ).

அவ்வாறே ஆத்மாவில் ஆரோபிதமான (கற்பனை செய்யப்பட்ட) ஸ்வபாவமான கர்த்ருத்வ, போக்த்ருத்வ ரூபமான ஜகத் த்வைரூபம். ஜகத்தில் என்றது ப்ருதிவியில் (ஜகத்யாம்) ஜகத்தில் என்றது உபலக்ஷணார்த்தமாக இருப்பதால், விகாரத்தினால் உண்டான நாமரூப கர்மங்கள் என்ற காரியங்கள் முழுவதும் பரமாத்ம சத்தியமான ஆத்ம பாவனையினால் விடப்பட்டதாக ஆகும். மற்றதற்கு இருப்பு இல்லை என்பதை உணர்த்த சத்யம் என்ற சொல்.

இவ்வாறு ஈஸ்வராத்ம பாவனையுடன் கூடியவனுக்கு புத்ராதி ஏக்ஷணாத்திரய சந்நியாசத்தில்தான் அதிகாரம் கர்மங்களில் அல்ல.

அந்த த்யக்தேன என்பதற்கு விடுதல் என்று பொருள்.

ஏனெனில் விடப்பட்ட அல்லது இறந்த புத்திரனோ அல்லது வேலைக்காரனோ ஆத்ம சம்பந்தம் அற்றதால் தன்னைக் காப்பாற்றமாட்டான். எனவே இது த்யக்த என்பதன் பொருளாகாது. த்யாகத்தால் என்பது தான். வேதார்த்தம் இவ்வாறு கூறுகிறது. ஏஷணாத்திரய தியாகமே ஆத்மாவைக் காப்பாற்றும்.

இவ்வாறு ஏஷணாத்திரய த்யாகம் செய்த சந்நியாசியாகிய நீ உன்னுடைய தனத்திலாவது, பிறருடைய தனத்திலாவது ஆசை வைக்க வேண்டாம். (அர்த்தம் இகலோக, பரலோக விஷயத்தில் ஆசை வைக்காதே).

அல்லது ஆசை கொள்ளாதே. ஏனெனில்?

कस्यस्विद्धनम् என்பது இந்த இடத்தில் ஆட்சேபார்த்தத்தில் வந்துள்ளது. எதில் ஆசை கொள்வானோ அது யாருடைய தனமுமல்ல. ஆத்மாதான். இது எல்லாம் விடப்பட்டதாகின்றது. ஆகையால் எல்லாம் ஆத்மாவினுடையது தான். ஆத்மா தான் எல்லாம் ஆகையால் மித்யா விஷயத்தில் ஆசை கொள்ளாதே என்பது பொருள்.

இவ்வாறு ஆத்மாவை அறிந்தவனுக்கு ஏஷணாத்திரய சந்நியாசத்தினால் ஆத்ம ஞானத்தில் நிலைத்திருப்பதன் மூலம் ஆத்மா ரக்ஷிக்கப்படவேண்டும் என்பது வேதத்தின் அர்த்தம். பிறகு மற்றவனான ஆத்மாவை அறிந்து கொள்ள சக்தி இல்லாத அக்ஞானிக்கு இந்த மந்திரமானது உபதேசிக்கப்படுகிறது.

அக்னி ஹோத்திராதி தர்மங்களை செய்துகொண்டே ஜீவிப்பதில் இச்சை கொள்ள வேண்டும். (100 எண்ணிக்கை 100 வருடங்கள்) இதனால் புருஷனுடைய பரம ஆயுளானது 100 வருடம் என நிரூபிக்கப்பட்டது.

எது வரைக்கும் ஜீவிக்க. இச்சிக்கிறானோ அந்த 100 வருடங்களும் கர்மம் செய்துகொண்டே வாழ வேண்டும் என்று கர்மமானது அவர்களுக்கு விதிக்கப்பட்டுள்ளது.

இந்தப் பிரகாரமாக ஜீவிப்பதில் இச்சை உள்ள மனிஷ்யத்வ அபிமானிக்கு எந்த மார்க்கத்தினர் கர்மமானது அவனை ஒட்டாதோ அந்த அக்னி ஹோத்ராதி விஹித கர்மங்களை செய்துகொண்டே ஜீவித்து இருக்க வேண்டுமேயன்றி மற்றொரு பிரகாரமானது கிடையாது. இதற்கு என்ன பொருள் எனில் அவனை சுபாசுப கர்மங்களை ஒட்டாது என்று பொருள். ஆகையால் சாஸ்திரத்தில் விதிக்கப்பட்ட அக்னி ஹோத்ராதி கர்மங்களை செய்து கொண்டே வாழவேண்டும்.

(பூர்வபக்ஷம்) முதல் மந்திரத்தினால் சந்நியாசிகளுக்கான ஞான நிஷ்டை கூறப்பட்டது. இரண்டாவது மந்திரத்தினால் அதில் சக்தியற்றவனுக்கு கர்ம நிஷ்டை கூறப்பட்டது என்பது எவ்வாறு அறியப்படுகிறது?

(ஸித்தாந்தம்) ஞான கர்ம விரோதமானது பர்வதத்தைப் போல் அசைக்க முடியாதது என்று எவ்வாறு கூறப்பட்டதோ அது ஞாபகமில்லையா என்ன இங்கும் கூறப்பட்டுள்ளது. எவன் ஜீவிக்க. இச்சிக்கிறானோ அவன் கர்மம் செய்க, இதுவெல்லாம் பரமாத்ம பாவனையால் மறைக்கப்படவேண்டும். அதனால் தியாகத்தினால் பரிபாலிக்க, எவருடைய தனத்தினையும் இச்சை செய்யற்க என்று கூறப்பட்டுள்ளது. அவ்வாறே ஜீவனத்திலாவது, மரணத்திலாவது ஆசை வைக்காதே, அரண்யத்தை அடைவாயாக. இது தான் தாங்கள் அடையவேண்டிய நிலை. அதனின்றும் திரும்பி வருதல் தகாது என்று ஸந்நியாஸ லக்ஷணமானது விதிக்கப்பட்டுள்ளது. இரண்டின் பயன்களின் பேதத்தையும் மேலே சொல்லவும் போகிறது.

இவ்விரண்டு மார்க்கங்கள் தான் சிருஷ்டி தொடங்கி வருகின்றனவாக இருக்கின்றன. முதலில் கர்ம மார்க்கமும், பின்னர் சந்நியாச மார்க்கமுமாம். நிவர்த்தி மார்க்கத்தினால் ஏஷணாத்திரய த்யாகம். இந்த இரண்டு மார்க்கங்களுள் சந்நியாச மார்க்கம் தான் மேலானது. த்யாக மார்க்கமே மேலானது என்று தைத்திரீயத்தில் கூறப்பட்டுள்ளது. எதில் வேதங்கள் நிலைப் தர்மமென்றும் மற்றொன்று நிவர்த்தி லக்ஷண தர்மமென்றும் அறியப்பட்டது என்று வேதாச் சாரியரான பகவான் வியாசரால் நன்கு விசாரித்து தனது புத்திரனின் பொருட்டு நிச்சயமாக சொல்லப்பட்டிருக்கின்றது. இந்த இரண்டுகளின் பேதத்தையும் காண்பிக்கப் போகிறோம்.

அவதாரிகை இப்பொழுது அவித்வானை நிந்திப்பதன் பொருட்டு இந்த மந்திரமானது ஆரம்பிக்கப்படுகின்றது.

அஸுர்ய = அத்வைதமான பரமாத்ம பாவத்தை அபேக்ஷித்து தேவர்களும் அசுரர்களே. அவர்களுடைய லோகங்களும் அஸுர்ய லோகமே. நாமசப்தத்திற்கு அர்த்தமில்லை.

அந்த லோகங்கள் கர்ம பலன்களே. அதாவது கர்ம பலன்கள் (லோக்யந்தே) பார்க்க என்றால் புஜிக்கப்படுவதால் பிறவிகள் லோகங்கள் எனப்படும்.

அந்தேன என்றால் அதர்சனாத்மகமான அக்ஞானமான தமஸினால் மறைக்கப்பட்டவர்களாய், இந்த தேஹத்தை விட்டு (ப்ரஹ்மா முதல்) ஸ்தாவரம் வரையுள்ள பிறவிகளை கர்மாவிற்கு தகுந்தபடி, உபாசனைக்குத் தகுந்தபடி அடைகின்றனர்.

ஆத்மாவை எவர்கள் நாசம் செய்கிறார்களோ அவர்கள் ஆத்ம ஹந்தாக்கள் (ஆத்மஹத்தி செய்பவர்) அவர்கள் எவர்களெனின் அவித்வான்கள். அவர்கள் ஆத்மாவை நித்யம் எவ்வாறு ஹிம்சிக்கிறார்கள்?

அவித்யா தோஷத்தினால் எப்பொழுதும் உள்ள ஆத்மாவை (நிராகரிப்பதால்) திரஸ்காரம் செய்வதால் என்க.

அந்த ஆத்மாவினுடைய அஜரத்தன்மை, அமரத்தன்மை முதலியவற்றை சாக்ஷாத்கரித்தல் ரூபமான யாதொரு பலனுண்டோ அது (ஹனனனுக்கு) மறைக்கப்பட்டதால் பிரகிருதி வசப்பட்ட அவித்வான்களாகிய ஜனங்கள் ஆத்ம ஹனனம் செய்கின்றவர்கள் எனப்படுகின்றார்கள்.

அந்த ஆத்ம ஹனன தோஷத்தினால் அவித்வான்கள் சம்சாரத்தை (ஜனன, மரணத்தை) அடைகின்றனர்.

(அவதாரிகை) எந்த ஆத்மாவை ஹனனம் செய்வதால் அவித்வான்கள் ஸம்ஸாரத்தில் உழல்கிறார்களோ, அதற்கு மாறாக வித்வான்கள் முக்தியடைகிறார்கள். அவர்கள் ஆத்மாவைக் கொன்றவர் ஆகார்கள். அந்த ஆத்ம தத்வமானது எப்படிப்பட்டது என்று கூறப்படுகிறது.

அனேஜத், ந ஏஜத் என்றால் சலனமற்றது, நழுவாதது (அசைவற்றது) தனது நிலையிலிருந்தும் வழுவாதது, நழுவாதது என்றால் ஏக சொரூபமாக எப்போதும் இருத்தல் என்று அர்த்தம். (உதாரணமாக தன் நிலை வழுவுவதே ம்ருத்யு) ஸங்கல்பாதி ஸ்வரூபமான மனதைக் காட்டிலும் வேகமானது. எல்லா பூதங்களிலும் ஒன்றாக இருக்கின்றது. (ணயாபகமாயிருக்கிறது)

(பூர்வபக்ஷம்) எப்படி விருத்தமாக சொல்கிறீர்கள் எனில்? அந்த ஆத்ம தத்வமானது நிச்சலமாக இவ்வாறு (சலனமற்று) இருந்தும் மனதைக் காட்டிலும் வேகமென்று சொல்லலாமா என்றால்

இது தோஷமல்ல. நிருபாதிக சோபாதிக ரூபத்தில் பொருந்தத்கூடியது விரோதமில்லை. அங்கு நிருபாதியான ஸ்வஸ்வரூபத்தினால் அநேஜத் ஏப்ம் என்று சொல்லப்படுகிறது. மனஸ: அந்தக் காரணத்திற்கு சங்கற்ப, விகற்ப ரூபமான உபாதி இருப்பதால், இந்த தேகத்தில் இருக்கின்ற மனதிற்கு சங்கற்பத்தினால் பிரஹ்மலோகாதி வரையிலான தூரகமனமானது (வெகு தூரம் செல்லுதல்) க்ஷணத்தில் ஏற்படுவதால் மனமானது மிக வேகமானது என்பது உலகப் பிரசித்தம். அந்த மனதானது பிரஹ்மலோகம் முதலியவற்றிற்கு வேகமாக செல்லும்போது ஆத்ம சைதன்யத்தின் அவபாசம் (பிரகாசம்) இதற்கு முன்னரே அங்கு இருப்பதால் முதலிலேயே அடைந்தது போல நம்மால் கிரஹிக்கப்படுகிறது. அதனால் மனதைவிட (ஆத்ம சைதன்யமானது) வேகமானது என்று கூறப்படுகிறது.

தேவர்களாலும் இப்படி சொல்லப்பட்ட ஆத்ம தத்வமானது அடைய முடியாது. தேவர்களென்றால் சக்ஷுராதி இந்திரியங்கள் இவைகள் விஷயங்களை பிரகாசப்படுத்துவதால் (விளக்குவதால்) சக்ஷுராதி இந்திரியங்கள் தேவர்கள் எனப்படுகின்றன. எனவே இந்திரியங்களைக்காட்டிலும் மனது வேகமானது. மனதினாலேயே அடைய முடியாதென்றால் இந்திரியங்களால் எப்படி அறிய முடியும். மனதை அபேக்ஷித்துத்தான் இந்திரியங்கள் வேலை செய்யும் ஆத்மாவின் ஆபாஸம் கூட இந்திரியங்களுக்கு விஷயமாகவே ஆகாது.

எதனால் மனதைக் காட்டிலும் வேகமானதோ மனதிற்கு முன்பே வந்துள்ளது. ஆகாயம் போல வியாபகமாக இருப்பதால் சர்வ வியாபி. அந்த ஆத்ம தத்வமானது எல்லா (சம்சார தர்ம வர்ஜிதம்) சம்சார தர்மமற்றதாயும் தன்னுடைய நிருபாதிக சொரூபத்தினால் அவிக்ரியமாக (கிரியை அற்றதாகவும்) இருந்துகொண்டு உபாதியால் ஏற்பட்ட எல்லா சம்சார விகாரங்களையும் அனுபவிக்கிறது என்றும், மூடாத்மாக்களுக்கு அநேகம் போல ஒவ்வொரு தேகத்திலும் விளங்குகிறது. இவ்வாறு சுருதி கூறுகிறது.

தாவத: (ஆத்மாவானது) வேகமாக செல்லக்கூடிய மற்ற, ஆத்மாவைக்காட்டிலும் விலக்ஷணமான மனோ, வாக், இந்திரிய முதலியவைகளைத் (விட) தாண்டிச் சென்றது போல இருக்கின்றது. திஷ்டத் என்றால் இருக்கிறது. அது கிரியையற்றதாக இருக்கிறது. அதாவது (इव) என்ற சப்தார்தத்தை சுயமாகவே திஷ்டத் என்பதால் அறிவிக்கிறது. சுயமாகவே கிரியை அற்றதாகவே இருக்கிறது என்பது பொருள்.

நித்ய சைதன்ய ஸ்வரூபமான அந்த ஆத்மதத்துவத்தில், மாதரிஷ்வா என்றால் மாத்தரி என்றால் ஆகாயத்தில் (அந்தரிக்ஷத்தில்) இச்வா என்றால் செல்லுதல் (கச்சதிஇதி) ஆகையால் மாதரிஷ்வா என்பது வாயு. சர்வ பிராணன்களையும் தாங்குகின்ற க்ரியாத்மகமான வாயுவானது மாதரிஷ்வா என்று கூறப்படுகிறது. அதாவது காரிய, காரண சமூகங்கள் எதை ஆசரித்துள்ளனவோ எதில் ஓதப்ரோதமாக (குறுக்கு நெடுக்காக) இருக்கின்றனவோ அதுவே சூத்ராத்மா எனப் பெயருடன் எல்லா ஜகத்தையும் தாங்குகின்றதால் சூத்ராத்மாவிற்கே மாதரிச்வா என்று பெயர். அப: என்றால் கர்மாணி. கர்மாணி என்றால் பிராணிகளின் சேஷ்டா லக்ஷணமான கர்மங்கள். அக்னி, ஆதித்யன், மேகம் முதலியவைகளுக்கு ஜ்வலன, தகன, பிரகாச, அபிவர்ஷணம் (மழை) முதலிய லக்ஷணங்களை பிரித்துக் கொடுக்கின்றது. (தரிக்கும்படி செய்கின்றது என்றும் பொருள் கொள்ளலாம்.)

அதனிடம் பயத்தினால் காற்றானது வீசுகிறது என்ற தைத்ரீய சுருதியினால் அறிகிறோம். எல்லா காரிய, கரணாதி விக்கிரியைகள் (சேஷ்டைகள்) நித்ய, சைதன்ய, ஆத்ம சொரூபமான, எல்லாவற்றின் அதிஷ்டானத்தில்தான் நிலை பெற்றிருக்கின்றன என்று அர்த்தம்.

(அவதாரிகை) மந்திரங்களுக்கு சோம்பல் இல்லாததால் முன் மந்திரத்தில் சொல்லப்பட்டபோதிலும் அதையே திருப்பிச் சொல்கிறது.

இந்த இடத்தில் ஆத்மா சலிக்கிறது என்று அர்த்தம். சலனமற்றதாக இருந்து கொண்டு (உபாதியினால்) சலிப்பது போல தெரிகிறது. அதுவே சலிக்கிறது. அதுவே சலிப்பதில்லை. அது உண்மையாய் சலிப்பதில்லை. செல்வதில்லை, செல்வது போல் தெரிகிறது என்று அர்த்தம். மேலும் தூரத்தில் இருப்பது போல தெரிகிறது. சத கோடி வருடங்களானாலும் அவித்வான்களுக்கு தெரியாததால் தூரம் போல தெரிகிறது. “தத் உ அந்திகே” எனப் பகுக்க வேண்டும். அது அத்யந்த சமீபத்திலேயே இருக்கின்றது, வித்வான்களுக்கு ஆத்மாவாக இருப்பதால் தூரத்திலும் சமீபத்திலும் மட்டுமல்ல, இவை யாவற்றிற்கும் உள் இருப்பது “ய ஆத்மா சர்வாந்தர” சர்வத்திற்கும் உள் இருப்பதான யாதொரு ஆத்மா உண்டோ என்று பிருகதாரண்ய உபநிஷத் கூறுகிறது. அதுவே வெளியில் நாம ரூபமான இவ்வெல்லா ஜகத்தையும் வியாபித்து இருக்கிறது. ஆகாயம் போல நிரதிசயமாகவும், சூக்ஷுமமாகவும், வியாபகமாகவும் இருப்பதால் அந்த உள்ளே இருப்பது எதுவோ, அதுவே வெளியிலும் வியாபித்து இருக்கிறது. எனவே நிரந்தரமாக இருக்கிறது. உள்ளே நடுவில் மட்டுமின்றி வெளியிலும் (தொடர்ந்து) நிறைந்திருக்கிறது.

எவனொருவன் எல்லா பூதங்களையும் ஆத்மாவினிடத்தே பார்ர்கின்றானோ- எல்லா பூதங்களிலும் ஆத்மாவை பார்க்கிறானோ அவன் மயக்கமடையமாட்டான்.

எந்த பரிவிராஜகனான முமூட்சுவானவன் அவ்யக்தம் முதல் ஸ்தாவர பரியந்தம் உள்ள எல்லா பூதங்களையும் ஆத்மாவிலேயே (சாஸ்திர ஆச்சார்ய உபதேசத்திற்கு பிறகு பார்க்கிறானோ) தொடர்ந்து பார்க்கிறானோ அவன் ஆத்மாவைத் தவிர வேறுபட்டதாக பார்ப்பதில்லை என்பது பொருள். எல்லா பிராணிகளிடத்திலேயும், அந்த அந்த பிராணிகள் உள்ளும் தன்னுடைய ஆத்மா தான் அவர்களுக்கும் ஆத்மாவாக இருக்கிறது. எவ்வாறு இந்த காரிய காரண சங்காதமான தேகத்திற்கு ஆத்மாவான நான் அனைத்து எண்ணங்களுக்கும் சாக்ஷியாயும், சேதனமாயும் இருந்துகொண்டு, ஆட்டுவிக்கிறவனாகவும், கேவலமாகவும் (தனியாகவும்) நிர்குணமாகவும், அவ்யக்தாதி முதல் ஸ்தாவர பரியந்தம் எல்லா பூதங்களுக்கும் நானே ஆத்மாவாக இருக்கிறேன் என்று இந்தப் பிரகாரம் எவன் எல்லா பூதங்களிலும் தன்னுடைய நிர்விசேஷ ஆத்ம சொரூபத்தை தொடர்ந்து பார்க்கிறானோ அவன் ஆத்மதர்சியான காரணத்தினால் விருப்பு, வெறுப்பு அவனுக்கு கிடையாது.

இந்த விஜுகுப்ஸையானது (வெறுப்பு) எவனுக்கு ஏற்படுமெனில் ஆத்மாவைக்காட்டிலும் வேறான, தோஷமுள்ள பதார்த்தங்களைப் பார்ப்பவனுக்கு ஏற்படுகிறது. அத்யந்த விசுத்தமான ஆத்மாவை நிரந்தரமாக பார்ப்பவனுக்கு ஏற்படாது, வேறு பொருள் கிடையாததினால். அத்தகைய ஆத்ம சாக்ஷாத்காரத்தினால் வேறு ஒரு பொருள் விஷயத்தில் விஜுகுப்ஸை உடையவனாக ஆகமாட்டான் என்பது பிராப்தமாகிறது. ஆகையினால் அவன் விஜுகுப்ஸையை அடையமாட்டான்.

(அவதாரிகை) இதே அர்த்தத்தையே அடுத்த மந்திரம் கூறுகிறது.

எந்த சமயத்திலோ, (ஆத்மாவை அறிந்த சமயத்தில்) இவ்வாறு கூறப்பட்ட ஆத்மாவிடத்திலோ எல்லா பூதங்களையும் பரமாத்மாவாகவே பார்ப்பதால், அவைகள் ஆத்மாவாகவே ஆகின்றன. ஆத்மாதான் இருக்கிறது. பரமார்த்த வஸ்துவை அனைத்திலும் பார்ப்பவனுக்கு சோகம், மோகம் எப்படி உண்டாகும்? சோகம், மோஹம், காம கர்மத்திற்கு பீஜம். அக்ஞானத்தினால் உண்டாகிறது. எவனொருவன் ஆத்மாவை ஏகமாயும், விசுத்தமாயும், ஆகாயத்திற்கு ஒப்பாகவும் பார்க்கின்றானோ, அவனுக்கு சோகமோகம் உண்டாகாது.

ஏது சோகம், ஏது மோஹம் என்று அவித்யா காரியமான சோக மோஹங்களை ஆக்ஷபேித்து இல்லையென்று கூறுவதால், காரணத்துடன் கூடிய சம்சாரத்திற்கு முற்றிலும் இல்லாமை காண்பிக்கப்பட்டது.

(அவதாரிகை) எந்த இந்த ஆத்மா முந்தின மந்திரங்களால் கூறப்பட்டதோ, அந்த ஆத்மாவின் சொரூப லக்ஷணமானது என்ன என்பது இந்த மந்திரத்தினால் கூறப்படுகிறது.

எந்த இந்த முன்பு படித்த மந்திரங்களில் கூறப்பட்ட அந்த இந்த ஆத்மாவானது எங்கும் உள்ளது. பர்யகாத் என்றால் ஆகாயம் போல சர்வ வியாபி என்று அர்த்தம். சுத்தம், சுக்ரம் என்றால் பிரகாசமாக ஜொலிப்பது. ஆகாயம் என்று கூறியதால் அசரீரம், லிங்க சரீரமற்றது என்று அர்த்தம். அவ்ரணம் என்றால் குறைபாடற்றது (அக்ஷதம்), (புண்அற்றது) அஸ்னாவிரம், என்றால் நரம்பற்றது. அஸ்னாவிரம் அவ்ரணம் என்று கூறப்பட்டதால் தூல சரீரமானது நிஷேதிக்கப்பட்டுள்ளது (நீக்கப்பட்டுள்ளது). சுத்தம், நிர்மலம், அவித்யாமலரகிதம் என்று சொல்வதால் காரண சரீரம் நிஷேதிக்கப்பட்டது. அபாபவித்தம் என்றால் தர்மா தர்ம முதலிய பாபங்களற்றது.

சுக்ரம், சுத்தம் முதலிய நபும்சலிங்க வசனங்களில் புல்லிங்கமாக மாற்றிக்கொள்ள வேண்டும். ஸபர்யகாதித் ஆரம்பித்து “கவிமனீஷீ” முதலியதால் புல்லிங்கமாக கூறப்பட்டுள்ளதால்.

கவி: - கிராந்ததர்சீ - சர்வதிருக் எல்லாவற்றையும் அறிந்தவன். இவனைக்காட்டிலும் அந்நியமான த்ரஷ்டா இல்லை என்ற சுருதியினால் அறியப்படுகிறது. ’மனீஷீ’ என்றால் மனதை பிரேரணை (தூண்டுதல்) செய்வதால் ஈஸ்வரன் சர்வக்ஞன் என்று அர்த்தம். எல்லாவற்றிக்கும் மேலாக இருப்பதால் பரிபூ: சுயம்பு தானாகவே தோன்றுவது (சுயமாகத் தோன்றுவது) எவற்றுக்கு மேல் இருக்கிறதோ எது எல்லாவற்றிக்கும் மேலே இருக்கிறதோ அவையாவும், எல்லாமாயும் சுயமாயும் இருப்பதால் சுயம்பு.

அந்த நித்ய முக்த ஈஸ்வரன் ஸர்வக்ஞரானதால் (எல்லாம் அறிந்தவரானதால்) உள்ளது உள்ளபடி கர்மபல சாதனத்தை ஒட்டி செய்யவேண்டியதான காரியங்களை (பதார்த்தங்களை) செய்தார். அதாவது அவர்களின் ஸ்வரூபத்திற்கு (தகுதிக்கு) ஏற்றவாறு பிரித்து அளித்தார். சாஸ்வதர்கள், நித்யர்கள் என்று சொல்லப்படுகிற சாமர்களின் பொருட்டு என்றால் ஸம்வத்ஸரர்கள் என்ற பிரஜாபதிகளின் பொருட்டு என்பது பொருள்.

(அவதாரிகை) இந்த ஈசாவாஸ்யம் என்ற உபநிஷத்தில் ஈசாவாஸ்யம் என்ற முதல் மந்திரத்தினால் ஏஷாணாத்திரய பரித்தியாகத்தால் உண்டாகும் ஞான நிஷ்டையானது முதல் (முக்கியமான) வேதார்த்தமாக கூறப்பட்டது. அக்ஞானிகளாய் ஜீவிப்பதில் இச்சையுள்ளவர்களாய் இருப்பவர்களுக்கு ஞான நிஷ்டை (அசம்பவம்) பொருந்தாததினால் குர்வன் ஏவ கர்மாணி ஜீஜீ விஷேத் என்ற இரண்டாவது மந்திரத்தில் கர்ம நிஷ்டை, இரண்டாவது வேதார்த்தமாக கூறப்பட்டது.

இந்த இரண்டு நிஷ்டையின் விபாகமும், இந்த இரண்டு மந்திரங்களால் காட்டப்பட்டுள்ளது. இதையே பிருகதாரண்ய உபநிஷத்திலும் காண்பிக்கப்பட்டுள்ளது. “ஸோ அகாமயத ஜாயாமே ஸ்யாத்” எனக்கு மனைவி வேண்டுமென்று அவன் விரும்பினான் முதலிய மந்திரங்களால் அக்ஞானியாகிய காமனை உள்ள அக்ஞானிக்குத்தான் கர்மங்கள் விதிக்கப்பட்டுள்ளன. “மன ஏவ அஸ்ய ஆத்மா வாக் ஜாயா” மனம் தான் ஆத்மா. வாக் தான் மனைவி முதலிய வசனங்கள் அக்ஞத்வம், காமித்வம், கர்ம நிஷ்டனுக்கு நிச்சயமாக இருக்கிறது என்று அறியப்படுகிறது. அப்படியே அதன் பலமானது சப்தான்ன ஸிருஷ்டி என்ற ஏழு அன்னங்களும் சிருஷ்டிக்கப்படுகிறது.

எல்லோருக்கும் பொதுவான நெல், கோதுமை — முதலியது மனித அன்னம்-1; ஹுதம், பிரஹுதம் என்ற தேவான்னம் -2; மனம், வாக், பிராணன் என்ற போகஸாதனம் - 3; பசுக்களுக்காக அதன் பால் -1 — இந்த ஏழு பிரகாரமான அன்னங்களின் சிருஷ்டி, கர்மத்தின் பலமாகும். அவைகளில் ஆத்ம பாவனை செய்வதால் அனாத்ம சொரூபத்தில் இருத்தல் ஏற்படுகிறது.

மனைவி முதலிய ஏஷணாத்திரய சந்நியாசத்தினால் ஆத்மாவை அறிந்தவர்களுக்கு கர்ம நிஷ்டைகளுக்கு பிரதிகூலமாக ஆத்மசொரூப நிஷ்டைதான் பிருகதாரண்ய உபநிஷத்தில் காண்பிக்கப்பட்டுள்ளது. எவ்வாறெனில் “கிம் பிரஜயா கரிஷ்யாமோ யேஷாம் நோ அயம் ஆத்மா அயம் லோக:” ஆத்மாவை அறிந்தவர்களுக்கு எந்த நமக்கு இதுவே ஆத்மாவோ, இதுவே லோகமோ, (போக சாதனம்) அந்த நாம் பிரஜைகளினால் என்ன செய்யப்போகிறோம் என்று கூறுவதால் கர்ம நிஷ்டையானது பிரதிகூலமாகிறது. எவர்கள் ஞான நிஷ்டர்களான சந்நியாசிகளோ அவர்களுக்கு அஸூர்யா நாம முதலிய மந்திரங்களால் அவித்வான்களை நிந்திப்பதன் வாயிலாக ஆத்மாவினுடைய யாதாத்மியம் (உண்மை சொரூபமானது) ஸ பர்யகாத் என்பது வரையுள்ள மந்திரங்களால் உபதேசிக்கப்பட்டுள்ளது. அவர்கள் தான் ஞான நிஷ்டையில் அதிகாரிகள், காமிகள் அல்ல. அவ்வாறே ச்வேதாச்வதர உபநிஷத் மந்திரங்களிலும் ரிஷிக்கூட்டங்களால் நன்கு சேவிக்கப்பட்டதும், மேலானதும், பவித்ரமானதும் ஆன ஆத்ம ஞானத்தை ஆசிரம தர்மத்தைக் கடந்தவர்களுக்கு உபதேசம் செய்யப்பட்டது என்று இவ்விதமாக ஞான நிஷ்டையானது தனியாக நன்கு பிரித்து உபதேசிக்கப்பட்டுள்ளது.

கர்ம நிஷ்டர்களாக எந்த கர்மிகள் ஜீவிக்கும் அளவும் கர்மம் செய்துக்கொண்டே ஜீவிக்க வேண்டுமென்று விரும்புகிறார்களோ, அவர்களைக் குறித்து இந்த மந்திரமானது உபதேசிக்கப்பட்டுள்ளது.

இது எல்லோருக்கும் இல்லையென்று எப்படித் தெரிகிறது எனில்,

இவ்வாறு கூறப்படுகிறது காமனை அற்ற புருஷனுக்கு சாதனை அழிந்து சாத்யங்களான பேதம் விட்டதினால், எதில் எல்லாம் அறிந்தவனுக்கு பூதங்களும் ஆத்மாவாகவே ஆகிறதோ (அவனுக்கு) எல்லாமே ஏகத்வமாக தொடர்ந்து பார்ப்பதால் அவனுக்கு சோக, மோகமானது எவ்வாறு உண்டாகும் என்று ஆத்ம ஐக்ய விக்ஞானமானது கூறப்பட்டது. அதை மூடனல்லாதவன் எந்த வேறு ஒரு கர்மாவோடும் மற்ற ஞானத்தோடும் (உபாசனை தேவதா ஞானம்) சமுச்சயம் செய்ய (சேர்க்க) விரும்பமாட்டான். இங்கு சமுச்சய இச்சையினால் அவித்வான் முதலியவர்களின் நிந்தை செய்யப்படுகிறது. அங்கு எதற்கு எதனோடு சமுச்சயமானது சாஸ்திரத்தினாலாவது, நியாயத்தினாலாவது ஸம்பவிக்கிறதோ அது இங்கு கூறப்படுகிறது. எவ்வாறு கூறப்படுகிறதெனில் தேவதா விஷய ஞானத்திற்கு கர்மத்துடன் ஸம்பந்தமிருப்பதால் சொல்லப்பட்டது. தவிர பரமாத்ம ஞானத்தை அல்ல. வித்தையினால் (உபாஸனத்தால்) தேவ லோகம் என (பிருகதாரண்யக உபநிஷத்தில்) வேறாக பலன் கூறப்பட்டுள்ளது. இங்கு ஞான கர்மங்களில் ஒவ்வொன்றை தனித்தனியாக செய்வது நிந்திக்கப்படுகிறது. இரண்டும் சேர்ந்து செய்தால் நிந்திக்கப்படவில்லை. பிருகதாரண்யக உபநிஷத்தில் ஒவ்வொன்றும் தனித்தனியாக பலன் கூறப்பட்டுள்ளது. வித்தையினால் அந்த தேவலோகம் செல்கிறார்கள், வித்தையினால் தேவலோகம் அங்கு தக்ஷிண மார்க்கத்தை அறிந்தவர்கள் போவதில்லை கர்மத்தினால் பிதிர்லோகம் என்று பிருகதாரண்யக உபநிஷத்தில் உள்ளது. ஆகையால் சாஸ்த்திரத்தில் விதிக்கப்பட்ட கர்மமானது செய்யத் தகாததாக ஆகாது எனப்படுகிறது.

அங்கு நம்மால் பார்க்க முடியாத அதர்சனமான இருளில் பிரவேசிக்கின்றனர். எவர்களெனின்? அவித்தையானது வித்தைக்கு அன்னியமானது. (அவித்யா) கர்மம் வித்யைக்கு விரோதமானது. அவித்யா என்றால் கர்மம் என்று அர்த்தம். ஏன் எனில் அந்த அவித்தையான அக்னி ஹோத்ராதி லக்ஷணமான கேவல கர்மத்தை மட்டும் உபாசிப்பவர்கள் அதிலேயே கருத்துடன் அனுஷ்டிப்பவர்கள். அதைக்காட்டிலும் அதிகமான அந்தகாரத்தில் (இருளில்) பிரவேசிக்கிறார்கள். எவர்களெனின்? கர்மத்தை அனுஷ்டிக்காமல் வித்தையிலேயே என்றால் தேவதா ஞானத்திலேயே ரமிக்கின்றவர்கள்.

அங்கு வித்யா கர்மங்களுக்கு அவாந்தரபலபேதம் இருப்பதினால் அது சமுச்சயத்திற்கு காரணமாக கூறப்படுகிறது. ஒன்று பலனுள்ளதாகவும் மற்றொன்று பலனில்லாததாகவும் பக்கத்திலேயே இருக்குமானால், அதில் ஒன்று பிரதானமாகவும் மற்றொன்று அங்கமாகவும் ஆகும். இங்கே சமுச்சயம் கிடையாது.

வித்தையினால் வேறான பலன் கிடைக்கிறது என்று கூறுவர்.

(தேவலோகம்). வித்தையினால் தேவலோகம், வித்தையினால் மேல் செல்கின்றனர் என்று சுருதி வாக்யம். அவ்வாறே அவித்தையினால் (கர்மத்தினால்) தனிபலன் என்றும் கர்மத்தினால் பிதிர்லோகம் என்றும் சுருதியினால் கூறப்படுகிறது. இவ்வாறு நாம் புத்திசாலிகளுடைய வசனத்தைக் கேட்டிருக்கிறோம். எந்த ஆசார்யர்கள் நம்பொருட்டு கர்மம், ஞானம் இதை நன்றாகப் பிரித்து வியாக்கியானம் செய்தார்களோ, அவர்களின் இந்த உபதேசம் பரம்பரையினால் வந்தது என்று பொருள்.

இவ்வாறு இருப்பதால் வித்தை (தேவதாஞானம்) அவித்யா (கர்மம்) இரண்டையும் சேர்த்து அனுஷ்டிப்பதை அறிந்துள்ளானோ, அவ்விதமே சேர்ந்து அனுஷ்டிக்கிற அவனுக்குத்தான் இவ்வாறு ஒரே புருஷார்த்த சம்பந்தமானது கிரமமாக உண்டாகும் என்று கூறப்படுகிறது.

அவித்யயா என்றால் அக்னி ஹோத்ராதி கர்மத்தினால், ம்ருத்யு என்ற சப்த வாச்சியமான ஸ்வாபாவிகமான (அவித்தையால் ஏற்பட்ட) கர்மம், ஞானம் என்ற இரண்டையும் தாண்டி வித்தையினால் (தேவதாஞானம்) அமிர்தமாகிய தேவதாத்ம பாவத்தை அடைகிறான். தேவதாத்ம பாவத்தை அடைதலே அமிர்தம்.

இப்பொழுது வியாகிருதோபாஸனம் அவ்யாகிருதோ பாஸனம் இவைகளின் சமுச்சியத்தின் இச்சையினால் ஒவ்வொன்றையும் தனித்தனியாக நிந்தை செய்யப்படுகிறது.

குருட்டு (கார் இருள்) அஸம்பூதியை அடைகிறவர்கள் எவர்கள் எனில்..,

ஸம்பூதி என்றால் உண்டாகுதல், அந்த உற்பத்தியானது எந்தக் காரியத்திற்கு இருக்கிறதோ அது ஸம்பூதி. அதைவிட அன்னியமானது அஸம்பூதி. அதுவே பிரகிருதி. அதன் காரணம் அவித்யா. அந்த அவித்தையே அவ்யாகிருதம் என்று சொல்லப்படுகிறது. அதுவே அஸம்பூதி என்றும் அவ்யாகிருதம் என்றும் சொல்லப்படுகிற மூலப்பிருகிருதி. அதுவே காரணமாகிய அவித்யா. அந்த அவித்தையே காமகர்மத்திற்கு பீஜம். அதர்சனாத்மகமான அந்த அவித்யயை எவர்கள் உபாசிக்கிறார்களோ, அவர்கள் அதற்கு தகுந்தபடி கார் இருளில் பிரவேசிக்கின்றனர். எவர்கள் ஸம்பூதியாகிய வியாகிருதி எனப்படும் காரிய பிரம்மமாகிய ஹிரண்யகர்ப்பனிடத்தில் ரமிக்கின்றார்களோ, அவர்கள் முன்பு கூறப்பட்டதைவிட அதிகமான இருளில் பிரவேசிக்கின்றனர்.

இப்பொழுது இந்த இரண்டு உபாசனைகளையும் சமுச்சயம் செய்வதன் காரணமாகிய அவயவ பல பேதமானது கூறப்படுகிறது.

ஸம்பூதியாகிய காரியபிரம்ம உபாசனைக்கு பலன் வேறு. இந்த காரியபிரம்ம உபாசனைக்கு அணிமாதி ஐஸ்வர்ய லக்ஷ்ணமான பலனைக் கூறினார்கள் என்று பொருள். அவ்வாறே அஸம்பவம் என்றும் அஸம்பூதி என்றும் கூறப்படுகின்ற அவ்யாகிருத உபாசனையின் பலனானது வேறு என்று சொல்கின்றனர். அவ்யாகிருத உபாசனையினால், அதிகமான இருளில் பிரவேசிக்கிறார்கள் என்று எது கூறப்பட்டதோ, அது பிருகிருதிலயம் என்று பௌராணிகர்களால் கூறப்பட்டுள்ளது. இவ்வாறு புத்திசாலிகளுடைய (தீரர்களுடைய) வசனமானது நம்மால் கேட்கப்பட்டது. எவர்கள் நமக்கு வியாகிருத, அவ்யாகிருத பலத்தை விளக்கிக் கூறியிருக்கிறார்களோ அந்த தீரர்களுடைய வசனத்தை கேட்டிருக்கின்றோம்.

எதனால் இவ்வாறு கூறப்பட்டதோ அதனால் சம்பூதி, அசம்பூதி உபாசனைகளுக்கு ஒரே புருஷார்த்தமானதால் ஸமுச்சயம் யுக்தம் தான் பலன்.

எவனொருவன் ஸம்பூதி, விநாசம் இரண்டையும் சேர்ந்தே அறிகின்றானோ, எந்த காரியமானது விநாசத்தை உடையதாக இருக்கின்றதோ, அந்த தர்மியுடன் அபேதமாக இருப்பதால் விநாசம் என்று கூறப்பட்டது. அந்த ஸம்பூதி (விநாச) உபாசனையினாலே அனைஸ்வரியம் அதர்மம் காமம் முதலிய தோஷமாகிற ம்ருத்யுவைத் தாண்டி, ஹிரண்யகர்ப்ப உபாசனையினால் அணிமாதி ஐஸ்வர்ய பிராப்தி(பலம்) ஏற்படும். அந்த ஹிரண்யகர்ப்ப உபாசனை பலமாகிய அணிமாதி பலப்பிராப்தியினால் அனைஸ்வர்யம் முதலிய ம்ருத்யுவைத் தாண்டி அஸம்பூதி என்கிற அவ்யாகிருத உபாசனையினால் அமிர்தமாகிய பிருகிருதி லய பலத்தை அடைகிறான்.

(மூலத்தில்) ஸம்பூதிம் ச விநாசம் ச என்ற இடத்தில் அ என்ற எழுத்து விட்டு குறிப்பிட்டிருப்பதாக கொள்ளவும். பிரகிருதிலய பலன் கூறப்பட்டதே அதன் காரணமாகும்.

(மந்திரத்தில் இறுதி ஸம்பூதியில் அ சேர்த்து அஸம்பூத்யா என்று படிக்கவும்.)

சாஸ்திரத்தில் கூறப்பட்டுள்ள மானுஷவித்தம் (கர்மா) தைவவித்தம் தேவதா உபாசனை இரண்டினாலும் அடையக்கூடிய பலன் பிரகிருதி லயத்தை முடிவாக உடையது. இதுவரை கூறப்பட்டது சம்சார கதி. இது பிரவிர்த்தி மார்க்கம். அதற்கு மேல் முன்பு கூறப்பட்ட ஆத்மாவை அறிந்தவனுக்கு எல்லாம் ஆத்மாவே என்ற சர்வாத்ம பாவம் தான் ஏஷணாத்திரய சந்நியாச பூர்வகமான ஞான நிஷ்டையின் பலம். இவ்வாறாக இரண்டு பிரகாரமாக பிரவிர்த்தி, நிவிர்த்தி ரூபமான வேதார்த்தமானது, இங்கு பிரகாசப்படுத்தப்பட்டது. அங்கு விதிநிஷேத ரூபமானதும், பிரவிர்த்தி ரூபமானதுமான எல்லா வேதார்த்தத்தையும் பிரகாசப்படுத்தும் விஷயத்தில் பிரவர்க்யாந்தமான (பிரவிர்த்தி) பிராஹ்மணமானது (வேதவாக்யம்) உபயோகிக்கப்படுகிறது. நிவிர்த்தி லக்ஷணமான வேதார்த்தம் முழுவதையும் பிரகாசப்படுத்தும் விஷயத்தில் இதற்கு மேலே உள்ள பிருஹதாரண்யம் உபயோகிக்கப்படுகிறது.

அங்கு கர்ப்ப தானம் முதல் மரணம் வரைக்கும் உள்ள கர்மம் செய்துகொண்டே அபர பிரஹ்ம விஷயமான வித்யையுடன் ஜீவிக்கிறவனுக்கு கூறப்பட்டுள்ளது. (வித்யாம் ச அவித்யாம் ச ய: தத் வேத உபயம் ஸஹ. அவித்ய யாம்ருத்யும் தீர்த்வா வித்யையா அமிர்தம் அஷ்னுதே.)

அங்கு எந்த மார்க்கத்தினால் அழியாத நிலையை அடைகிறான் என்பது கூறப்படுகிறது. அந்த எந்த சத்திய ரூபமான பிரஹ்மம் உண்டோ அது இந்த ஆதித்யன். ஆதித்ய மண்டலத்தில் அந்த எந்த 2 புருஷன் இருக்கின்றானோ அவனும் வலது கண்ணில் எந்த இந்த புருஷன் இருக்கின்றானோ அவர்கள் இருவரும் சத்யம். பிரஹ்மத்தை (அபர பிரஹ்மத்தை) உபாசிப்பவன் முன்பு கூறப்பட்டவாறு கர்மத்தையும் செய்கிறவன் எவனோ அவன் இறுதி காலம் வந்த பொழுது சத்ய ஆத்மாவை தான் அடைய வேண்டிய வழியை ’ஹிரண்மயேன பாத்ரேண’ என்ற மந்திரத்தினால் யாசிக்கிறான்.

ஹிரண்மயம் போல் பிரகாசமுள்ள பாத்திரம் போல் மறைக்கிற கிரண ஸமூஹத்தால் ஆதித்ய மண்டலத்திலுள்ள ஸத்ய பிரஹ்மத்தின் முகம் (வழி) மறைக்கப்பட்டுள்ளது. ஆகையால் ஏ சூரியனே சத்தியத்தினுடைய உபாசனை செய்வதால் சத்ய தர்மமானது எந்த எனக்கு உண்டாயிற்றோ அந்த நான் சத்திய தர்மாவாக ஆகிறேன் அல்லது ஸத்யோபாஸனம் செய்கிற என் பொருட்டு ஸத்யாத்மாவான உன்னை அடையும் பொருட்டு மறைப்பைப் போக்கும். பிரகாசம்கூட தடையாகிறது. அதுவும் நாம ரூபமாகிறது. எத் திருசியம் தத் நாசம். அக்ஞானமாக இருந்துவிடுகிறது.

ஜகத்தை போஷிப்பதனால் (வளர்ப்பது) சூரியனுக்கு பூஷா எனப் பெயர். அவ்வாறே ஒருவனாகவே செல்வதனாலே ஏக ரிஷி : அவ்வாறே எல்லோரையும் நியமனம் செய்வதினாலே யமன். ஹே சூர்ய : கிரணங்களையும், பிராணன்களையும் ரசங்களையும் ஸ்வீகரிப்பதால் சூர்யன் எனப்படுபவன் பிரஜாபதியினுடைய குமாரன் பிராஜாபத்யன் ஹே பிரஜாபத்ய உன்னுடைய கிரகணங்களை ஒடுக்கிக்கொள். ஒன்றாகச் செய் உன்னுடைய தாபகமான ஜ்யோதியைச் சாந்தப்படுத்து.

எந்த இந்த உன்னுடைய ரூபமானது மிகுந்த சோபையுடன் கூடியதோ அதை ஆத்மாவான உன்னுடைய பிரசாதத்தினால் பார்க்கிறேன். மேலும் நான் உன்னை வேலைக்காரன் போல் யாசிக்கவில்லை. எவன் ஆதித்யமண்டலத்தின் இருக்கிற भुः என்ற வியாஹ்ருதிகளை அங்கமாக உடைய புருஷன் புருஷ: புருஷ வடிவமாக இருப்பதால் பூரணமாகவே இருப்பதால் புருஷன் புருஷ: பிராண, புத்தி வடிவமாக ஜகத் முழுவதும் நிறைந்து இருப்பதால் புருஷன் புருஷ: சரீரத்தில் இருதயக் குகையில் சயனம் செய்வதால் புருஷன் அவனே நானாகிறேன்.

பிறகு இப்பொழுது என்னுடைய மரணத்தருவாயில் இருக்கிற (வாயுவானது) பிராணன் (அத்யாத்ம பரிச்சேதம்) சரீரத்திலுள்ள குறுகிய வடிவத்தை விட்டு அதி தெய்வ ஸ்வரூபமான எல்லாமாக உள்ள (எங்கும் வியாபகமான) அனிலம் (வாயு) அமிர்தமாக உள்ள சூத்ராத்மாவை அடையட்டும். லிங்க தேகமானது உபாசனையினாலும் கர்மத்தினாலும் பண்படுத்தப்பட்டதாய் (மேன்மை அடைகிறது) வெளிக்கிளம்பட்டும் என பிரார்த்தித்துக் கொள்ளவேண்டும். மார்க்க யாசனம் செய்திருப்பதால் வெளிக்கிளம்புகிறான் என்று தெரிகிறது. அதன் பிறகு இந்த சரீரமானது அக்னியில் ஹோமம் செய்யப்பட்டு பஸ்பமாக ஆகட்டும்.

உபாஸனத்திற்குத் தக்கபடி ஓங்காரம் பிரதீகமாக இருப்பதால் ஸத்ய ஸ்வரூபமாயும் அக்னி என்ற பெயருள்ளதாயும் இருக்கும் பிரஹ்மம் ஓம் என்று அபேதமாகவே சொல்லப்படுகிறது. ஓங்காரமே பிரஹ்மம் என்று. ஹே, சங்கல்பாத்மக மனமே! (ஹே க்ரதோ) எது என்னால் நினைக்கப்பட வேண்டுமோ அதற்குத் தகுந்த காலமானது நெருங்கிவிட்டது. அதை நினை. ஆகையால் இவ்வளவு காலம் என்னால் செய்யப்பட்டதையும் நினை. பால்யம் முதல் என்னால் எந்தக் காமம் அனுஷ்டிக்கப்பட்டதோ அதையும் நினை. க்ரதோ ஸ்மர. கிருதம் ஸ்மர என்று இரண்டு தடவை கூறியது தனக்கு அவ்விஷயத்தில் உள்ள அதிக ஆதரவைக் காட்டுகிறது.

மறுபடியும் அடுத்த மந்திரத்தினால் மார்க்கமானது யாசிக்கப்படுகிறது.

ஹே தேவனே அக்னியே எங்களை நல்ல சுபமான (சுபதா) மார்க்கத்தில் அழைத்துச் செல். (உத்தராயண) சுபதா என்ற விசேஷணமானது தக்ஷிண மார்க்கத்தை நிவர்த்தி செய்வதின் பொருட்டாகும். போய் வரக்கூடிய தக்ஷிண மார்க்கத்தினால் நான் மிகுந்த சோகத்துடன் கூடியவனாக இருக்கிறேன். ஆகையால் உன்னிடம் மறுபடியும் மறுபடியும் வருவதும் போவதும் அற்ற சோபனமான மார்க்கந்தனில் செலுத்து என யாசிக்கிறேன். ராயே என்றால் தனத்தின் பொருட்டு. இதற்கு கர்ம பல போகத்தின் பொருட்டு என்று அர்த்தம். இவ்வாறு கூறிய எல்லா புண்ணிய கர்ம பலங்களுடன் கூடிய எங்களை அல்லது ஹே தேவ, எங்களுடைய புண்ய கர்மங்களையும் தேவதா ஞானத்தையும் வேதாந்த சிரவணத்தால் உண்டான ஞானத்தையும் தாங்கள் நன்கு அறிந்து.

மேலும் எங்களுடைய (குடிலமான) வஞ்சகாத்மகமான பாபத்தை நாசம் செய். அதனால் நாங்கள் விசுத்தர்களாக இருந்துகொண்டு இஷ்டத்தை அடைவோமாக என்பது அபிப்ராயம். ஆனால் நாங்கள் இப்பொழுது உனக்கு அதிகமாக பணிவிடை செய்வதற்கு சக்தியற்றவர்களாக இருக்கிறோம். உமக்கு நமஸ்கார வசனத்தை செய்கிறோம். நமஸ்கார ரூபமாக பணிவிடை செய்கிறோம் என்பது பொருள்.