ॐ नमो भगवते वैवस्वताय मृत्यवे ब्रह्मविद्याचार्याय, नचिकेतसे च ।
अथ काठकोपनिषद्वल्लीनां सुखार्थप्रबोधनार्थमल्पग्रन्था वृत्तिरारभ्यते ।
இப்பொழுது கடோபநிஷத்வல்லீகளின் அர்த்தத்தை சுலபமாக புரிந்துகொள்வதற்காக இந்த சிறிய நூல் ஆரம்பிக்கப்படுகிறது.
सदेर्धातोर्विशरणगत्यवसादनार्थस्योपनिपूर्वस्य क्विप्प्रत्ययान्तस्य रूपमिदम् ‘उपनिषत्’ इति । उपनिषच्छब्देन च व्याचिख्यासितग्रन्थप्रतिपाद्यवेद्यवस्तुविषया विद्या उच्यते । केन पुनरर्थयोगेनोपनिषच्छब्देन विद्योच्यत इति, उच्यते ।
(அனுவாதம்) நாசம்,செல்லுதல்,சிதிலமாக்குதல் என்ற மூன்று அர்த்தங்களை உடைய, அவ்வாறே उप, नि என்ற இரண்டு உபசர்க்கத்தை முதலாவதாக உடைய, அவ்வாறே (क्विप्) (க்விப்) பிரத்யயத்தை முடிவாக உடைய ஸத்தாதுவினுடைய உபநிஷத் என்று உபநிஷத் சப்தத்தால் இனி எந்த கிரந்தத்தை வியாக்கியானம் செய்ய விரும்புகிறோமோ அதில் விளக்கப்பட்ட அறிய வேண்டிய விஷயத்தைப்பற்றினதை வித்யா என்று கூறுகிறோம். மேலும் எந்த அர்த்தத்தைக் கொண்டு உபநிஷத் சப்தத்தால் வித்யா கூறப்படுமோ அதை கூறுகிறோம்.
ये मुमुक्षवो दृष्टानुश्रविकविषयवितृष्णाः सन्तः उपनिषच्छब्दवाच्यां वक्ष्यमाणलक्षणां विद्यामुपसद्योपगम्य तन्निष्ठतया निश्चयेन शीलयन्ति तेषामविद्यादेः संसारबीजस्य विशरणाद्धिंसनाद्विनाशनादित्यनेनार्थयोगेन विद्योपनिषदित्युच्यते । तथा च वक्ष्यति
‘निचाय्य तं मृत्युमुखात्प्रमुच्यते’ (क. उ. १ । ३ । १५) इति ।
(அனுவாதம்) எந்த முமூக்ஷுக்கள் இஹலோக, பரலோக விஷயங்களில் ஆசையற்று இருந்துகொண்டு உபநிஷத் இனி கூறப்போகிற வித்தையை அடைந்து இதிலேயே லயித்து நிச்சயமாக இருக்கின்றார்களோ அவர்களுடைய ஸம்ஸார பீஜமாகிய அவித்யை முதலியவைகளை நாசம் செய்வதால் வித்யா “உபநிஷத்” என்று கூறப்படுகிறது. அவ்வாறே “நிச்சாய்ய தம் ம்ருத்யு முகாத் ப்ரமுச்யதே” நிச்சயமாக அதை சாக்ஷாத்கரித்து ம்ருத்யுவிடமிருந்து விடுபடுகிறான் என்று இனி கூறப்போகிறார்
(அனுவாதம்) அல்லது முன்பு கூறிய விசேஷணங்களையுடைய முமுக்ஷுக்களை பரப்ரஹ்மத்தை அடையச்செய்வதால் பிரஹ்மத்தை அடைவிக்கும் தன்மை உள்ளதால் பிரஹ்மவித்யா உபநிஷத் எனப்படுகிறது. அவ்வாறே இனிக் கூறப்போகிறார். “ப்ரஹ்ம ப்ராப்தோ விரஜோ அபூத்விம்ருத்யு”: பிரஹ்மத்தை அடைந்தவன் விரஜன் (சுத்தமானவன்) அமரன் ஆகின்றான் என்று.
लोकादिर्ब्रह्मजज्ञो योऽग्निः, तद्विषयाया विद्याया द्वितीयेन वरेण प्रार्थ्यमानायाः स्वर्गलोकफलप्राप्तिहेतुत्वेन गर्भवासजन्मजराद्युपद्रवबृन्दस्य लोकान्तरे पौनःपुन्येन प्रवृत्तस्यावसादयितृत्वेन शैथिल्यापादनेन धात्वर्थयोगादग्निविद्यापि उपनिषदित्युच्यते । तथा च वक्ष्यति
‘स्वर्गलोका अमृतत्वं भजन्ते’ (क. उ. १ । १ । १३) इत्यादि ।
(அனுவாதம்) லோக முதலியவைகள் பிரஹ்மாவிடமிருந்து உண்டானதும், அறியப்பட்டதுமான அக்னி சம்பந்தப்பட்ட வித்தையை இரண்டாவது வரமாகக் கேட்டுப் பெற்றதால் அவனுக்கு முன்செய்த புண்ணிய கர்மங்களினால் லோகாந்தரமான சுவர்க்க பலப்பிராப்த்தியினால் கர்பவாசம், ஜன்மம், முதுமை முதலியவைகள் நீங்கி சத் சொரூபமானதால் அக்னிவித்தையும் உபநிஷத் என்று கூறப்படுகிறது. அவ்வாறே கூறப்போகிறார். “ஸ்வர்க்க லோகா அம்ருதத்வம் பஜந்தே” என்று.
ननु चोपनिषच्छब्देनाध्येतारो ग्रन्थमप्यभिलपन्ति — उपनिषदमधीमहे उपनिषदमध्यापयाम इति च ।
(அனுவாதம்) ஆனால் அத்யயனம் செய்பவர்கள் உபநிஷத் சப்தத்தால் கிரந்தத்தையும் குறிக்கிறார்கள். எவ்வாறு எனில் நாங்கள் உபநிஷத் படிக்கிறோம், படிப்பிக்கின்றோம் என்று.
एवं नैष दोषः, अविद्यादिसंसारहेतुविशरणादेः सदिधात्वर्थस्य ग्रन्थमात्रेऽसम्भवाद्विद्यायां च सम्भवात् ग्रन्थस्यापि तादर्थ्येन तच्छब्दत्वोपपत्तेः ‘आयुर्वै घृतम्’ (तै. सं. २ । ३ । ११) इत्यादिवत् । तस्माद्विद्यायां मुख्यया वृत्त्या उपनिषच्छब्दो वर्तते, ग्रन्थे तु भक्त्येति ।
(அனுவாதம்) இவ்வாறு தோஷமல்ல. அவித்யை சம்சார ஹேதுக்களின் நாசத்தால் சத் தாதுவின் அர்த்தம் க்ரந்த அளவில் சம்பவிக்காது. ஆனால் வித்யையினாலேயே சம்பவிக்கும். நெய் ஆயுள்விருத்திக்கு காரணமாவதால் நெய்யை ஆயுள் என்கிறோமோ அவ்வாறே கிரந்தத்திற்கும் அந்த அர்த்தத்தில் உபநிஷத் என்ற சப்தம் ஏற்பட்டது. ஆகையால் வித்யாவிற்கும் முக்யவிருத்தியால் உபநிஷத் (என்ற சப்தமாகும். அவ்வாறே கெளணவிருத்தியால் கிரந்தத்திற்கும் உபநிஷத் என்ற சப்தமாகும்.)
एवमुपनिषन्निर्वचनेनैव विशिष्टोऽधिकारी विद्यायाम् उक्तः । विषयश्च विशिष्ट उक्तो विद्यायाः परं ब्रह्म प्रत्यगात्मभूतम् । प्रयोजनं चास्या आत्यन्तिकी संसारनिवृत्तिर्ब्रह्मप्राप्तिलक्षणा । सम्बन्धश्चैवम्भूतप्रयोजनेनोक्तः । अतो यथोक्ताधिकारिविषयप्रयोजनसम्बन्धाया विद्यायाः करतलन्यस्तामलकवत्प्रकाशकत्वेन विशिष्टाधिकारिविषयप्रयोजनसम्बन्धा एता वल्ल्यो भवन्तीति । अतस्ता यथाप्रतिभानं व्याचक्ष्महे ॥
இவ்வாறு உபநிஷத் சப்தத்தை விளக்கத்தினாலேயே வித்யைக்கு சிறந்த அதிகாரி கூறப்பட்டது. அவ்வாறே வித்யையின் ப்ரத்யக் ஆத்மரூப பரப்பிரஹ்ம ரூபமாகிய சிறந்த விஷயமானது கூறப்பட்டது. இவ்வாறு இந்த உபநிஷத்தினுடைய ஆத்யந்திக நிவிர்த்தியும், பிரஹ்ம ப்ராப்திரூபமான பிரயோஜனமும் விளக்கப்பட்டது. இப்படிப்பட்ட பிரயோஜனம் கூறியதினாலேயே சம்பந்தமும் சாத்ய-சாதன சம்பந்தமும் கூறப்பட்டதாகிறது. ஆகையால் இவ்வாறு கூறப்பட்ட அதிகாரி, விஷயம், பிரயோஜனம் சம்பந்தம் உடையவைகளாய் இருக்கின்றன. ஆகையால் அதை புத்திக்கு எட்டிய அளவில் விளக்குகிறேன்.
उशन्ह वै वाजश्रवसः सर्ववेदसं ददौ । तस्य ह नचिकेता नाम पुत्र आस ॥ १ ॥
तत्राख्यायिका विद्यास्तुत्यर्था । उशन् कामयमानः । ह वै इति वृत्तार्थस्मरणार्थौ निपातौ । वाजम् अन्नम् , तद्दानादिनिमित्तं श्रवो यशो यस्य सः वाजश्रवाः, रूढितो वा ; तस्यापत्यं वाजश्रवसः । सः वाजश्रवसः किल विश्वजिता सर्वमेधेनेजे तत्फलं कामयमानः । सः तस्मिन्क्रतौ सर्ववेदसं सर्वस्वं धनं ददौ दत्तवान् । तस्य यजमानस्य ह नचिकेता नाम पुत्रः किल आस बभूव ॥
(அனுவாதம்) இந்த கதையானது,ஸ்துதியின் பொருட்டாகும். उशन् உஷன் என்றால் காமனை உடையவன். ஹ வா என்பது முடிந்தவிருத்தாந்தத்தை ஞாபகப்படுத்துவதற்காகும். वाजम् வாஜம் என்றால் அன்னம். அதை தானம் செய்ததினால் ஸ்ரவோ புகழ் பெற்றதால் வாஜஸ்ரவா என்ற பெயர் ஏற்பட்டது. ரூடி அர்த்தமாகவும் கொள்ளலாம். அவருடைய பிள்ளை வாஜஸ்ரவச: அந்த பலத்தில் காமனை உடையவராய் விச்வஜித் என்ற யாகத்தை முழுமையாக செய்தார். அவர் அந்த வேள்வியில் எல்லா வேத விற்பண்ணர்களுக்கும் தானம் கொடுத்தார். அந்த எஜமானனுக்கு நசிகேதா என்ற பெயருடைய மகன் இருந்தான்.
तꣳ ह कुमारꣳ सन्तं दक्षिणासु नीयमानासु श्रद्धाविवेश सोऽमन्यत ॥ २ ॥
तं ह नचिकेतसं कुमारं प्रथमवयसं सन्तम् अप्राप्तप्रजननशक्तिं बालमेव श्रद्धा आस्तिक्यबुद्धिः पितुर्हितकामप्रयुक्ता आविवेश प्रविष्टवती । कस्मिन्काले इति, आह — ऋत्विग्भ्यः सदस्येभ्यश्च दक्षिणासु नीयमानासु विभागेनोपनीयमानासु दक्षिणार्थासु गोषु, सः आविष्टश्रद्धो नचिकेताः अमन्यत ॥
(அனுவாதம்) முதல் பிராயத்தில் உள்ள சந்தானத்தை உண்டாக்கக் கூடிய சக்தியற்ற அந்த சிறுவனாகிய நசிகேதஸை தன் தந்தைக்கு நன்மை பயக்கக்கூடிய சிரத்தை அதாவது ஆஸ்திக்ய புத்தியானது ஏற்பட்டது. எப்பொழுது எனில் சதஸில் உள்ள ரித்விக்களுக்கு தானம் செய்வதின் பொருட்டு கொண்டுவரப்பட்ட தக்ஷிணைகளாகிய பசுக்களைப் பார்த்து சிரத்தை ஏற்பட்டு நசிகேதஸ் விசாரம் செய்ய ஆரம்பித்தார்.
(अवतारिका.) कथमित्युच्यते-
அவதாரிகை அவன் என்ன எண்ணினானென்பது இம்மந்திரத்தால் கூறப்படுகிறது. (தக்ண்ுணையாகக் கொண்டு செல்லப்பட்ட பசுக்களின் நிலையை மேலே தொடருகிறார். அவ்வாறு கொண்டு செல்லப்பட்ட பசுக்கள்)
पीतोदका जग्धतृणादुग्धदोहा निरिन्द्रियाः ।
अनन्दा नाम ते लोकास्तान्स गच्छति ता ददत् ॥ ३ ॥
दक्षिणार्था गावो विशेष्यन्ते । पीतमुदकं याभिस्ताः पीतोदकाः । जग्धं भक्षितं तृणं याभिस्ता जग्धतृणाः । दुग्धो दोहः क्षीराख्यो यासां ताः दुग्धदोहाः । निरिन्द्रियाः प्रजननासमर्थाः जीर्णाः, निष्फला गाव इत्यर्थः । यास्ताः एवंभूताः गाः ऋत्विग्भ्यो दक्षिणाबुद्ध्या ददत् प्रयच्छन् अनन्दाः अनानन्दाः असुखा नामेत्येतत् । ये ते लोकाः, तान् सः यजमानः गच्छति ॥
(அனுவாதம்) தக்ஷிணைக்காக வைக்கப்பட்டுள்ள பசுக்களை விளக்குகிறார். எவ்வளவு தண்ணீர் குடிக்கமுடியுமோ அவ்வளவு தண்ணீர் குடித்த பசுக்கள் பீதோதக்கா: எவ்வளவு புல் திண்ணமுடியுமோ அவ்வளவு தின்றபசுக்கள் ஜக்தத்ருணா: எவ்வளவு பால் கரக்கமுடியுமோ அவ்வளவு பால் கரக்கப்பட்ட பசுக்கள் துக்ததோஹா: ஜனிக்கச் செய்வதற்கான சக்தியற்றதும், பலனற்றதுமான பசுக்கள் நிரிந்திரியா: என்பது பொருள். இவ்வாறு எந்த பசுக்கள் உள்ளதோ அவைகள் ரித்விக்களுக்கு புத்தியில்லாமல் தக்ஷிணையாகக் கொடுத்து ஆனந்தமற்ற எந்த உலகம் உள்ளதோ அதை அந்த யஜமானன் அடைகிறான்.
स होवाच पितरं तत कस्मै मां दास्यसीति द्वितीयं तृतीयं तं होवाच मृत्यवे त्वा ददामीति ॥ ४ ॥
तदेवं क्रत्वसम्पत्तिनिमित्तं पितुरनिष्टं फलं पुत्रेण सता निवारणीयं मया आत्मप्रदानेनापि क्रतुसम्पत्तिं कृत्वेत्येवं मन्यमानः पितरमुपगम्य स होवाच पितरम् — हे तत तात कस्मै ऋत्विग्विशेषाय दक्षिणार्थं मां दास्यसीति प्रयच्छसीत्येतत् । स एवमुक्तेन पित्रा उपेक्ष्यमाणोऽपि द्वितीयं तृतीयमपि उवाच — कस्मै मां दास्यसि कस्मै मां दास्यसीति । नायं कुमारस्वभाव इति क्रुद्धः सन् पिता तं ह पुत्रं किल उवाच मृत्यवे वैवस्वताय त्वा त्वां ददामीति ॥
(அனுவாதம்) இவ்வாறு தவறினை செய்யப்பட்ட யாகத்தினால் தந்தைக்கு அநிஷ்ட்டமான பலன் ஏற்படாமல் இருப்பதற்காக சத்புத்திரனான நான் என்னை தியாகம் செய்தாவது நல்ல முறையாக யாகம் செய்து அந்த அநிஷ்ட்ட பலனை போக்க வேண்டும் என்று நினைத்து தந்தையின் சமீபம் சென்று இவ்வாறு கூறினான். தந்தையே எந்த ரித்விக்கின் பொருட்டு என்னை தானம் செய்வீர்கள் என்று கேட்டான். மறுபடியும் இரண்டாவது முறையாக யாருக்குக் கொடுப்பீர்கள் என்று கேட்டான். அவ்வாறே மறுபடியும் மூன்றாவது முறையாக என்னை யாருக்கு தானம் செய்வீர்கள் என்று கேட்டான். இது சிறுபையனுடைய சுபாவம் அல்ல என்று தந்தையானவர் உன்னை யமனுக்குக் கொடுக்கப்போகிறேன் என்று கூறினார்.
बहूनामेमि प्रथमो बहूनामेमि मध्यमः ।
किं स्विद्यमस्य कर्तव्यं यन्मयाद्य करिष्यति ॥ ५ ॥
स एवमुक्तः पुत्रः एकान्ते परिदेवयाञ्चकार । कथमिति, उच्यते —
(அ-கை) இவ்வாறு கூறப்பட்ட புத்திரன் தனிமையில் அனுதாபத்துடன் இருந்தான். எவ்வாறு என்று கூறுகிறார்:
बहूनां शिष्याणां पुत्राणां वा एमि गच्छामि प्रथमः सन् मुख्यया शिष्यादिवृत्त्येत्यर्थः । मध्यमानां च बहूनां मध्यमः मध्यमयैव वृत्त्या एमि । नाधमया कदाचिदपि । तमेवं विशिष्टगुणमपि पुत्रं माम् ‘मृत्यवे त्वा ददामि’ इत्युक्तवान् पिता । सः किंस्वित् यमस्य कर्तव्यं प्रयोजनं मया प्रदत्तेन करिष्यति यत्कर्तव्यम् अद्य ? नूनं प्रयोजनमनपेक्ष्यैव क्रोधवशादुक्तवान् पिता । तथापि तत्पितुर्वचो मृषा मा भूदिति एवं मत्वा परिदेवनापूर्वकमाह पितरं शोकाविष्टं किं मयोक्तमिति॥
(அனுவாதம்)அநேக சிஷ்யர்களுக்குள்ளும் அநேக புத்திரர்களுக்குள்ளும் முதன்மையானவனாய் முக்ய சிஷ்யனாகவும் இருக்கிறேன். அநேக மத்யம சிஷ்யர்களுள் மத்யம விருத்தி உடையவனாகவும் இருக்கிறேன். ஆனால் நான் ஒருபொழுதும் அதமவிருத்தி உடையவனாய் இருந்ததில்லை. இவ்வாறு சிறந்த குணமுடைய புத்திரனாகிய என்னை தந்தையானவர் யமனுக்குக் கொடுக்கப்போகிறேன் என்று கூறினார். இதனால் யமனுக்கு என்ன பிரயோஜனம் என்னைக்கொடுப்பதால் அவருக்கும் என்ன பலன் நிச்சயமாகப் பலனை எதிர்ப்பார்க்காமலேயே கோப வசத்தால் தந்தை இவ்வாறு கூறினார். அவ்வாறு கூறினாலும் அந்த தந்தையின் வாக்குப் பொய் ஆகிவிடக்கூடாது என்று நினைத்து எதற்காக இவ்வாறு கூறினேன் என்று வருத்தத்துடன் இருக்கும் தந்தையை நோக்கி வேதனையுடன் இவ்வாறு கூறினான்.
अनुपश्य यथा पूर्वे प्रतिपश्य तथा परे ।
सस्यमिव मर्त्यः पच्यते सस्यमिवाजायते पुनः ॥ ६ ॥
अनुपश्य आलोचय विभावयानुक्रमेण यथा येन प्रकारेण वृत्ताः पूर्वे अतिक्रान्ताः पितृपितामहादयस्तव । तान्दृष्ट्वा च तेषां वृत्तमास्थातुमर्हसि । वर्तमानाश्च अपरे साधवो यथा वर्तन्ते तांश्च तथा प्रतिपश्य आलोचय । न च तेषां मृषाकरणं वृत्तं वर्तमानं वा अस्ति । तद्विपरीतमसतां च वृत्तं मृषाकरणम् । न च मृषाभूतं कृत्वा कश्चिदजरामरो भवति ; यतः सस्यमिव मर्त्यः मनुष्यः पच्यते जीर्णो म्रियते, मृत्वा च सस्यमिव आजायते आविर्भवति पुनः ; एवमनित्ये जीवलोके किं मृषाकरणेन ? पालयात्मनः सत्यम् । प्रेषय मां यमायेत्यभिप्रायः ॥
(அனுவாதம்) உன்னுடைய தந்தை, பிதாமஹர்கள் முதலியவர்கள் எந்த நெறிமுறைகளை முன்பு கடைப்பிடித்தார்களோ அவைகளை நன்றாக ஆலோசியுங்கள். அதைப்பார்த்து அந்த நெறிமுறைகளை கடைபிடியுங்கள். இப்பொழுதுள்ள சான்றோர்களின் நெறிமுறைகளையும் ஆலோசியுங்கள். அவ்வாறே அந்த நெறிமுறைகளில் முன்னோர்களும், சான்றோர்களும் கடைபிடித்தவைகளில் மித்தை(பொய்) என்பது கிடையாது. எதனால் புல் பூண்டுகள் போல் மனிதர்கள் மரணத்தை அடைகிறார்கள். மரணமடைந்து புல், பூண்டு போல் மறுபடியும் பிறக்கிறார்கள். மேலும் இவ்வாறு உள்ள அநித்தியமான ஜீவலோகத்தில் எதற்காக பொய்யானவைகளை செய்ய வேண்டும். தன்னுடைய சத்தியத்தைக் காப்பாற்றவேண்டும். என்னை எமனின் பொருட்டு அனுப்புங்கள் என்பது அபிப்பிராயம்.
स एवमुक्तः पिता आत्मनः सत्यतायै प्रेषयामास । स च यमभवनं गत्वा तिस्रो रात्रीरुवास यमे प्रोषिते । प्रोष्यागतं यमम् अमात्या भार्या वा ऊचुर्बोधयन्तः —
(அ-கை) அந்த தந்தையானவர் இவ்வாறு கூறிய புத்திரனை சத்தியத்தின் பொருட்டு (யமனின் இருப்பிடத்திற்கு) அனுப்பிவைத்தார். யமன் வெளியில் சென்றதினால் அவன் யமனுடைய பவனத்திற்கு சென்று மூன்று இரவுகள் வசித்தார். சென்று திரும்பிய யமனிடம் அவருடைய மந்திரி அல்லது மனைவி இவ்வாறு தெரிவித்தனர்.
वैश्वानरः प्रविशति अतिथिर्ब्राह्मणो गृहान् ।
तस्यैतां शान्तिं कुर्वन्ति हर वैवस्वतोदकम् ॥ ७ ॥
वैश्वानरः अग्निरेव साक्षात् प्रविशति अतिथिः सन् ब्राह्मणः गृहान् दहन्निव । तस्य दाहं शमयन्त इवाग्नेः एतां पाद्यासनादिदानलक्षणां शान्तिं कुर्वन्ति सन्तोऽतिथेर्यतः, अतः हर आहर हे वैवस्वत, उदकं नचिकेतसे पाद्यार्थम् यतश्चाकरणे प्रत्यवायः श्रूयते ॥
(அனுவாதம்) பிராஹ்மணன் அதிதி ரூபமாக இருந்து கொண்டு சாக்ஷாத் அக்னிபோல் இல்லங்களை தஹிப்பதுபோல் (எரிப்பதுபோல்) நுழைகிறான். ஆகையால் இல்லறத்தில் உள்ள சான்றோர்கள் அதிதிகளுக்கு அந்த எரிப்பதை சாந்தி செய்வதுபோல் அக்னிக்கு அந்த பாத்தியம், ஆசனம், முதலியவைகளை தானம் செய்து சாந்தி செய்கிறார்கள். ஆகையால் ஹே! வைவஸ்வத! நசிகேதசின் பொருட்டு பாத்தியத்திற்காக ஜலம் கொண்டு வாருங்கள். இவ்வாறு செய்யவில்லையெனில் பிரத்யவாயம் (நரகம்) கிடைக்கும் என்பது சுருதியினால் அறிகிறோம்.
आशाप्रतीक्षे सङ्गतं सूनृतां च इष्टापूर्ते पुत्रपशूंश्च सर्वान् ।
एतद्वृङ्क्ते पुरुषस्याल्पमेधसो यस्यानश्नन्वसति ब्राह्मणो गृहे ॥ ८ ॥
आशाप्रतीक्षे, अनिर्ज्ञातप्राप्येष्टार्थप्रार्थना आशा, निर्ज्ञातप्राप्यार्थप्रतीक्षणं प्रतीक्षा, ते आशाप्रतीक्षे ; सङ्गतं सत्संयोगजं फलम् , सूनृतां च सूनृता हि प्रिया वाक् तन्निमित्तं च, इष्टापूर्ते इष्टं यागजं फलं पूर्तम् आरामादिक्रियाजं फलम् , पुत्रपशूंश्च पुत्रांश्च पशूंश्च सर्वान् , एतत् सर्वं यथोक्तं वृङ्क्ते वर्जयति विनाशयतीत्येतत् । पुरुषस्य अल्पमेधसः अल्पप्रज्ञस्य, यस्य अनश्नन् अभुञ्जानः ब्राह्मणः गृहे वसति । तस्मादनुपेक्षणीयः सर्वावस्थास्वप्यतिथिरित्यर्थः ॥
(அனுவாதம்) எந்த சொற்ப அறிவுடையவனுடைய வீட்டில் ப்ராஹ்மணன் சாப்பிடாமல் வசிக்கிறானோ (அவனுடைய) आशा ஆசை அதாவது அறியாததான பொருளில் விருப்பம் ஆசை எனப்படும். கிடைக்கும் பொருள் தீர்மானமாக இருக்கும் பொழுது அதை எதிர்பார்த்தல் ப்ரதீக்ஷா प्रतीक्षा இவ்விரண்டையும் அடைவதினால் ஏற்படும் பலனையும், இன்சொற்களால் ஏற்படும் பலனையும், इष्टं இஷ்ட்டம் என்பது .யாகம் முதலியனவைகளைச் செய்தலால் ஏற்படும் பலனையும் पूर्तं என்பது குளம், கோவில், சத்திரம், தோட்டம் இவைகளை உண்டாக்குவதாலும் அல்லது பாழ் அடையும் நிலையில் உள்ள முன்சொன்னவைகளை செப்பனிடுவதால் உண்டாகும் பலன்களையும் மற்றும் எல்லா புத்திரர்கள் பசுக்கள் ஆகிய எல்லாவற்றையும் நாசமாக்குகிறது என்பது பொருள். எனவே எந்த நிலையிலும் அதிதியைப் பூஜை செய்தே ஆக வேண்டும். அவனை உபேக்ஷிக்கலாகாது.
एवमुक्तो मृत्युरुवाच नचिकेतसमुपगम्य पूजापुरःसरम्
(அஃகை) இவ்வாறு மனைவியாலும், துணைவர்களாலும், உணர்த்தப்பட்ட தர்மராஜன், நசிகேதனையணுகி அர்க்யபாத்ய, ஆசமனீயங்கள கொடுத்து பூஜித்து இவ்வாறு உரைக்கலனான்.
तिस्रो रात्रीर्यदवात्सीर्गृहे मे अनश्नन्ब्रह्मन्नतिथिर्नमस्यः ।
नमस्तेऽस्तु ब्रह्मन्स्वस्ति मेऽस्तु तस्मात्प्रति त्रीन्वरान्वृणीष्व ॥ ९ ॥
तिस्रः रात्रीः यत् यस्मात् अवात्सीः उषितवानसि गृहे मे मम अनश्नन् हे ब्रह्मन् अतिथिः सन् नमस्यः नमस्कारार्हश्च, तस्मात् नमः ते तुभ्यम् अस्तु भवतु । हे ब्रह्मन् स्वस्ति भद्रं मे अस्तु । तस्मात् भवतोऽनशनेन मद्गृहवासनिमित्ताद्दोषात् । तत्प्राप्त्युपशमेन यद्यपि भवदनुग्रहेण सर्वं मम स्वस्ति स्यात् , तथापि त्वदधिकसम्प्रसादनार्थमनशनेनोषितामेकैकां रात्रिं प्रति त्रीन् वरान् वृणीष्व अभिप्रेतार्थविषयान्प्रार्थयस्व मत्तः ॥
(அனுவாதம்) ஹே ப்ரஹ்மன்! எதனால் என்னுடைய வீட்டில் வணக்கத்திற்குரிய அதிதியாய் இருந்துகொண்டு சாப்பிடாமல் மூன்று இரவுகள் வசித்தீர்களோ அதனால் உங்களுக்கு நமஸ்காரம். ஹே ப்ரஹ்மன்! நீங்கள் சாப்பிடாமல் எங்கள் வீட்டில் வசித்ததினால் ஏற்பட்ட அந்த தோசத்தின் நிவர்த்தியினால் எனக்கு மங்களம் உண்டாகட்டும். உங்களுடைய அனுக்கிரஹத்தால் எனக்கு எல்லா மங்களங்கள் ஏற்பட்டாலும் உங்களை அதிகமாக சந்தோஷப்படுத்துவதற்காக நீங்கள் சாப்பிடாமல் வசித்த ஒவ்வொரு இரவுக்கும் ஒவ்வொரு வரமாக நீங்கள் விரும்பும் விசேஷமான வரங்களை என்னிடமிருந்து பெற்றுக்கொள்ளுங்கள்.
नचिकेतास्त्वाह यदि दित्सुर्वरान् -
(அஃகை)இவ்வாறு வரத்தை அளிக்கிறேன் என்று கூறிய தர்மராஜனை நோக்கி நசிகேதன் கூறலானான்.
शान्तसङ्कल्पः सुमना यथा स्याद्वीतमन्युर्गौतमो माभिमृत्यो ।
त्वत्प्रसृष्टं माभिवदेत्प्रतीत एतत्त्रयाणां प्रथमं वरं वृणे ॥ १० ॥
शान्तसङ्कल्पः उपशान्तः सङ्कल्पो यस्य मां प्रति ‘यमं प्राप्य किं नु करिष्यति मम पुत्रः’ इति, सः शान्तसङ्कल्पः सुमनाः प्रसन्नचित्तश्च यथा स्यात् वीतमन्युः विगतरोषश्च गौतमः मम पिता मा अभि मां प्रति हे मृत्यो ; किञ्च, त्वत्प्रसृष्टं त्वया विनिर्मुक्तं प्रेषितं गृहं प्रति मा माम् अभिवदेत् प्रतीतः लब्धस्मृतिः, ‘स एवायं पुत्रो ममागतः’ इत्येवं प्रत्यभिजानन्नित्यर्थः । एतत्प्रयोजनं त्रयाणां वराणां प्रथमम् आद्यं वरं वृणे प्रार्थये यत्पितुः परितोषणम् ॥
(அனுவாதம்) शान्तसङ्कल्पः சாந்தசங்கல்ப: என்றால் என்னுடைய பிதாவானவர் என்னைக்குறித்து அவன் யமனை அடைந்து என் மகன் என்ன செய்வான் என்ற சங்கல்பம் சாந்தமடைந்தவர் ஆகவும். सुमनाः சுமனா: பிரசன்ன (நிம்மதி அடைந்த மனதுடையவராகவும், वीतमन्यु வீதமன்யு: கோபம் நீங்கியவராகவும் என்னுடைய பிதாவாகிய கௌதமர் இருக்கும்படி அருளவேண்டும். மேலும் ஹே ம்ருத்யுவே! என் வீட்டை நோக்கி உன்னால் அனுப்பப்பட்ட என்னை அடையாளம் கண்டுகொண்டு அதாவது நான் அன்று எமனிடமனுப்பிய அந்த என் மகனே மறுபடியும் என்னை நாடி வந்துள்ளான் என்று என்னை அடையாளம் கண்டுகொண்டு பேசுபவராகவும் எவ்வாறு இருப்பாரோ அவ்வாறு அருள்புரிவீராக. இதை அதாவது தந்தையை மகிழ்வித்தல் என்ற இதை தாங்கள் அளித்த மூன்று வரங்களுள் முதல் வரமாக வேண்டுகிறேன்.
मृत्युरुवाच —
(இவ்வாறு தந்தையின் மகிழ்வை முதல் வரத்தால் கேட்ட நசிகேதனை நோக்கி) தர்மராஜன் கூறலானான்.
यथा पुरस्ताद्भविता प्रतीत औद्दालकिरारुणिर्मत्प्रसृष्टः ।
सुखं रात्रीः शयिता वीतमन्युस्त्वां ददृशिवान्मृत्युमुखात्प्रमुक्तम् ॥ ११ ॥
यथा बुद्धिः त्वयि पुरस्तात् पूर्वम् आसीत्स्नेहसमन्विता पितुस्तव, भविता प्रीतिसमन्वितस्तव पिता तथैव प्रतीतः प्रतीतवान्सन् । औद्दालकिः उद्दालक एव औद्दालकिः अरुणस्यापत्यम् आरुणिः द्व्यामुष्यायणो वा मत्प्रसृष्टः मयानुज्ञातः सन् उत्तरा अपि रात्रीः सुखं प्रसन्नमनाः शयिता स्वप्ता वीतमन्युः विगतमन्युश्च भविता स्यात् , त्वां पुत्रं ददृशिवान् दृष्टवान् सन् मृत्युमुखात् मृत्युगोचरात् प्रमुक्तं सन्तम् ॥
(அனுவாதம்) உன்னுடைய தந்தையின் புத்தி முன்பு எவ்வாறு உன்னிடத்தில் பிரியமுடையதாய் இருந்ததோ அவ்வாறே உன்னை நினைவுகூர்ந்தவராய் ஔதாலகி அதாவது உத்தாலகரே ஔதாலகி இருப்பார். அருணருடைய பிள்ளையாய் இருப்பதாலும் ஆருணி: அதாவது பிதா, தத்தபிதா இருவருக்கும் பிண்டதானம் செய்பவர், என்னுடைய அனுக்ஞையினால் மற்ற இரவுகளில் சுகமாகவும், நிம்மதியாகவும் தூங்குபவராயும், கோபமற்றவராயும் இருப்பார். அவர் யமனிடமிருந்து விடுபட்டு இருக்கும் உன்னை புத்திரனாய் பார்ப்பார்.
नचिकेता उवाच —
(தந்தையின் நலனையும், நன்மனதையும், தர்மராஜனிடமிருந்து முதல் வரத்தால் பெற்ற நசிகேதன் ஸ்வர்க்கத்தை டைவதற்கான சாதனமாக உள்ள அக்னி வித்தை என்னும் அக்னி ஞானத்தைப் பெறுவதற்காக ஸ்வர்க்க ஸ்வரூபத்தை ம்மந்திரத்தால் கூறுகிறான்)
स्वर्गे लोके न भयं किञ्चनास्ति न तत्र त्वं न जरया बिभेति ।
उभे तीर्त्वा अशनायापिपासे शोकातिगो मोदते स्वर्गलोके ॥ १२ ॥
स्वर्गे लोके रोगादिनिमित्तं भयं किञ्चन किञ्चिदपि नास्ति । न च तत्र त्वं मृत्यो सहसा प्रभवसि, अतो जरया युक्त इह लोक इव त्वत्तो न बिभेति कश्चित्तत्र । किं च उभे अशनायापिपासे तीर्त्वा अतिक्रम्य शोकमतीत्य गच्छतीति शोकातिगः सन् मानसेन दुःखेन वर्जितः मोदते हृष्यति स्वर्गलोके दिवि ॥
(அனுவாதம்) ஸ்வர்க்கத்தில் வியாதி முதலியவைகளால் ஏற்படும் பயம் சிறிதும் கிடையாது. அங்கு ம்ருத்யுவாதிய உங்களுடைய ப்ரபாவம் செல்லாது. அங்கு இந்த உலகத்தில் உள்ளவர்கள் போல் முதுமை அடைந்து எந்த ஒருபுருஷனும் உங்களிடம் பயப்படுவது இல்லை. மேலும் திவ்யமான ஸ்வர்க்க லோகத்தில் பசி, தாகம், இரண்டும் நீங்கி, துக்கத்தை கடந்து அவ்வாறே மானச துக்கத்தை விட்டு எப்பொழுதும் சந்தோஷத்தை அடைகிறான்.
स त्वमग्निं स्वर्ग्यमध्येषि मृत्यो प्रब्रूहि तं श्रद्दधानाय मह्यम् ।
स्वर्गलोका अमृतत्वं भजन्त एतद्द्वितीयेन वृणे वरेण ॥ १३ ॥
एवं गुणविशिष्टस्य स्वर्गलोकस्य प्राप्तिसाधनभूतम् अग्निं स्वर्ग्यं स त्वं मृत्युः अध्येषि स्मरसि, जानासीत्यर्थः । हे मृत्यो, यतः तं प्रब्रूहि कथय श्रद्दधानाय श्रद्धावते मह्यं स्वर्गार्थिने । येनाग्निना चितेन स्वर्गलोकाः स्वर्गो लोको येषां ते स्वर्गलोकाः यजमानाः अमृतत्वम् अमरणतां देवत्वं भजन्ते प्राप्नुवन्ति, तत् एतत् अग्निविज्ञानं द्वितीयेन वरेण वृणे ॥
(அனுவாதம்) ஓ தர்மராஜனே! அத்தகைய ம்ருத்யுவாகிய நீர் இவ்வாறு நல்ல அம்சங்களுடைய ஸ்வர்க்கலோகத்தை அடைவதற்கான சாதனமாகிய அக்னியை அறிவீர். ஆகையால் சிரத்தை உடையவனாயும் சுவர்க்கத்தில் இச்சை உடையவனாகிய எனக்கு எந்த அக்னியினால் ஸ்வர்க்கலோகமானது யஜமானனுக்கு அம்ருதத்தை அதாவது மரணதர்மமற்றதன்மை உடைய தெய்வத்தன்மையை அடையச் செய்யுமோ அதை கூறுவீராக. அந்த இவ்அக்னி விக்ஞானத்தை இரண்டாவது வரத்தினால் ப்ரார்த்திக்கிறேன்.
(அ-கை) இவ்வாறு கேட்ட நசிகேதனை நோக்கி தர்மராஜன் கூறலானான்.
प्र ते ब्रवीमि तदु मे निबोध स्वर्ग्यमग्निं नचिकेतः प्रजानन् ।
अनन्तलोकाप्तिमथो प्रतिष्ठां विद्धि त्वमेतं निहितं गुहायाम् ॥ १४ ॥
प्र ते तुभ्यं प्रब्रवीमि ; यत्त्वया प्रार्थितं तत् उ मे मम वचसः निबोध बुध्यस्व एकाग्रमनाः सन् । स्वर्ग्यं स्वर्गाय हितं स्वर्गसाधनम् अग्निं हे नचिकेतः प्रजानन् विज्ञातवान्सन्नहमित्यर्थः । प्रब्रवीमि तन्निबोधेति च शिष्यबुद्धिसमाधानार्थं वचनम् ।
(அனுவாதம்) ஹே நசிகேத! நன்றாக விசேஷமாக அறிந்த நான் உனக்கு எது உன்னால் வேண்டப்பட்டதோ அந்த ஸ்வர்க்கலோகத்தை அடைவதற்கான சுலபமான சாதனமாகிய அக்னியைக் குறித்துக் கூறுகிறேன். என்னுடைய வசனங்களை ஒருமுகப்படுத்தப்பட்ட மனதுடன் அறிந்து கொள். நன்றாக அறிந்துகொள் என்று கூறியது சிஷ்யனுடைய புத்தியை சமநிலைபடுத்துவதற்கான வசனமாகும்.
अधुनाग्निं स्तौति — अनन्तलोकाप्तिं स्वर्गलोकफलप्राप्तिसाधनमित्येतत् , अथो अपि प्रतिष्ठाम् आश्रयं जगतो विराट्स्वरूपेण, तम् एतम् अग्निं मयोच्यमानं विद्धि विजानीहि त्वं निहितं स्थितं गुहायाम् । विदुषां बुद्धौ निविष्टमित्यर्थः ॥
(அனுவாதம்) இப்பொழுது அக்னிவித்தையை ஸ்துதி செய்கிறார். அனந்த லோகத்தின் அடைவு அதாவது ஸ்வர்க்கலோகத்தை அடைவதற்கான சாதனம் என்பதாகும். அவ்வாறு இருந்தாலும் ஜகத்திற்கு விராட் ரூபமாய் ஆஸ்ரயமாகிறது. என்னால் கூறப்போகிற அந்த இது குகையில் அதாவது ஞானிகளுடைய புத்தியில் இருப்பதை நீ அறிவாயாக என்பது பொருள்.
इदं श्रुतेर्वचनम् —
(அ-கை) இது வேதவசனமாகும்.
लोकादिमग्निं तमुवाच तस्मै या इष्टका यावतीर्वा यथा वा ।
स चापि तत्प्रत्यवदद्यथोक्तमथास्य मृत्युः पुनरेवाह तुष्टः ॥ १५ ॥
लोकादिं लोकानामादिं प्रथमशरीरित्वात् अग्निं तं प्रकृतं नचिकेतसा प्रार्थितम् उवाच उक्तवान्मृत्युः तस्मै नचिकेतसे । किञ्च, याः इष्टकाः चेतव्याः स्वरूपेण यावतीर्वा सङ्ख्यया यथा वा चीयतेऽग्निर्येन प्रकारेण सर्वमेतदुक्तवानित्यर्थः । स चापि नचिकेताः तत् मृत्युनोक्तं प्रत्यवदत् यथावत्प्रत्ययेनावदत् प्रत्युच्चारितवान् । अथ अस्य प्रत्युच्चारणेन तुष्टः सन् मृत्युः पुनरेवाह वरत्रयव्यतिरेकेणान्यं वरं दित्सुः ॥
(அனுவாதம்) நசிகேதனால் கேட்கப்பட் உலகத்தில் முதலில் தோன்றிய ரூபம்(சரீரம்) ஆகிய அந்த அக்னியைக் குறித்து அந்த நசிகேதனிடம் ம்ருத்யு கூறினார். மேலும் எவ்வாறு செய்ய வேண்டிய வகையும், எண்ணிக்கைகளையும் அல்லது எவ்வாறு அக்னியை செய்யவேண்டும் என்று எல்லாவற்றையும் கூறினார். அந்த நசிகேதனும் ம்ருத்யுவானவர் கூறியவாறு நன்றாக புரிந்துகொண்டு அதைக்குறித்து திருப்பிக்கூறினார். அவர் திரும்பிக்கூறியதைக் கண்டு. சந்தோஷமடைந்த ம்ருத்யு மறுபடியும் மூன்று வரங்களைத் தவிர வேறு ஒரு வரத்தை கொடுப்பதற்கு இச்சை உடையவராகி இவ்வாறு கூறினார்.
कथम् ?
எவ்வாறு?
तमब्रवीत्प्रीयमाणो महात्मा वरं तवेहाद्य ददामि भूयः ।
तवैव नाम्ना भवितायमग्निः सृङ्कां चेमामनेकरूपां गृहाण ॥ १६ ॥
तं नचिकेतसम् अब्रवीत् प्रीयमाणः शिष्यस्य योग्यतां पश्यन्प्रीयमाणः प्रीतिमनुभवन् महात्मा अक्षुद्रबुद्धिः वरं तव चतुर्थम् इह प्रीतिनिमित्तम् अद्य इदानीं ददामि भूयः पुनः प्रयच्छामि । तवैव नचिकेतसः नाम्ना अभिधानेन प्रसिद्धः भविता मयोच्यमानः अयम् अग्निः । किञ्च, सृङ्कां शब्दवतीं रत्नमयीं मालाम् इमाम् अनेकरूपां विचित्रां गृहाण स्वीकुरु । यद्वा, सृङ्काम् अकुत्सितां गतिं कर्ममयीं गृहाण । अन्यदपि कर्मविज्ञानमनेकफलहेतुत्वात्स्वीकुर्वित्यर्थः ॥
(அனுவாதம்) சிஷ்யனுடைய யோக்கியதையை அறிந்து பிரியமடைந்தவரான மஹாத்மா அதாவது சிறந்த புத்தியுடைய ம்ருத்யு, நசிகேதஸைக் குறித்து கூறலானார். இப்பொழுது உனக்கு என்னுடைய பிரியத்தின் காரணமாக இங்கு மறுபடியும் நான்காவது வரம் தருகிறேன். என்னால் கூறப்போகிற இந்த அக்னி உன்னுடைய நசிகேதஸ் என்ற பெயரால் பிரசித்தமாகும். மேலும் ச்ருங்கா அதாவது ரத்னமயமான இந்த அநேக விதமான விசித்திரமான மாலையை அதாவது கோர்வையை கிரஹித்துக்கொள். அல்லது சிருங்காம் - அதாவது உத்தமமான கதியைக் கொடுக்கும் கர்மமயமான கதியைக் கிரஹித்துக்கொள். இதனுடைய தாத்பர்யம் என்னவெனில் இதைத்தவிர அநேக பலன்களுக்குக் காரணமான கர்மவிக்ஞானத்தை என்னிடமிருந்து அறிந்துகொள்.
पुनरपि कर्मस्तुतिमेवाह —
(அ.கை) மறுபடியும் கர்மத்தின் ஸ்துதியையே கூறுகிறார்:-
त्रिणाचिकेतस्त्रिभिरेत्य सन्धिं त्रिकर्मकृत्तरति जन्ममृत्यू ।
ब्रह्मजज्ञं देवमीड्यं विदित्वा निचाय्य मां शान्तिमत्यन्तमेति ॥ १७ ॥
त्रिणाचिकेतः त्रिः कृत्वा नाचिकेतोऽग्निश्चितो येन सः त्रिणाचिकेतः ; तद्विज्ञानवान्वा । त्रिभिः मातृपित्राचार्यैः एत्य प्राप्य सन्धिं सन्धानं सम्बन्धम् , मात्राद्यनुशासनं यथावत्प्राप्येत्येतत् । तद्धि प्रामाण्यकारणं श्रुत्यन्तरादवगम्यते
‘यथा मातृमान्पितृमान्’ (बृ. उ. ४ । १ । २) इत्यादेः । वेदस्मृतिशिष्टैर्वा प्रत्यक्षानुमानागमैर्वा । तेभ्यो हि विशुद्धिः प्रत्यक्षा । त्रिकर्मकृत् इज्याध्ययनदानानां कर्ता तरति अतिक्रामति जन्ममृत्यू ।
(அனுவாதம்) நாசிகேதா அக்னியாகத்தை மும்முறைசெய்தல் அல்லது த்ரிநாசிகேதா அக்னியை அறிந்தவனாயும் அதை அத்யயனம் செய்தவனாயும், அதை அனுஷ்டானம் செய்பவனாயும் இருப்பதால் த்ரிநாசிகேதா என்று கூறப்படுகிறது. மாதா, பிதா, ஆசாரியன் ஆகிய மூவர்களை அடைந்து அவர்களுடைய சம்பந்தத்தால் அதாவது மாதா முதலியவர்கள் கூறியவாறு (அறிவுறுத்தியவாறு) அடைந்து என்பதாகும். இதற்கு வேறு ஒரு சுருதியின் பிரமாண வாயிலாய் அறியப்படுகிறது. அதாவது “மாத்ருமான் பித்ருமான் ஆசாரியவான் ப்ரூயாத்” மாதா உடையவன், பிதா உடையவன் ஆசார்யன் உடையவன் கூறட்டும் என்று சுருதி வாக்கியம். வேதம், ஸ்மிருதி, சிஷ்ட்ட புருஷர்களை அடைந்தவர்களுக்கும் பிரத்யக்ஷ அனுமான ஆகமங்களின் சம்பந்தத்தை அடைந்தவர்களுக்கும், விசுத்தி அதாவது சித்த சுத்தியானது ப்ரத்யக்ஷம். (ஸ்பஷ்டமாக தெரிகிறது) த்ரிகர்மக்ருத் அதாவது யக்ஞம், அத்யயனம், தானம் ஆகிய இந்த மூன்று கர்மாக்களையும் செய்த கர்த்தா ஜன்ம மரணத்தைக் கடக்கிறான்.
किञ्च, ब्रह्मजज्ञम् , ब्रह्मणो हिरण्यगर्भाज्जातो ब्रह्मजः ब्रह्मजश्चासौ ज्ञश्चेति ब्रह्मजज्ञः । सर्वज्ञो ह्यसौ । तं देवं द्योतनाज्ज्ञानादिगुणवन्तम् , ईड्यं स्तुत्यं विदित्वा शास्त्रतः, निचाय्य दृष्ट्वा चात्मभावेन इमां स्वबुद्धिप्रत्यक्षां शान्तिम् उपरतिम् अत्यन्तम् एति अतिशयेनैति । वैराजं पदं ज्ञानकर्मसमुच्चयानुष्ठानेन प्राप्नोतीत्यर्थः ॥
(அனுவாதம்) மேலும் ப்ரஹ்மஜக்ஞம் என்பது ப்ரஹ்மத்தினிடமிருந்து அதாவது ஹிரண்ய கர்பத்திடமிருந்து உண்டாவது ப்ரஹ்மஜக்ஞ: பிரஹ்ம்மஜக்ஞ: என்றால் சர்வக்ஞம் என்பது பொருள். அந்த தேவனை அதாவது தேஜோமயமானதால் ஞான முதலிய குணமுடையவராய் இருப்பதால். ஸ்துதிக்கத்தகுந்தவரும், அதை சாஸ்திரமூலமாக அறிந்து அதை ஆத்ம பாவமாக பார்த்து அதை தன்னுடைய புத்தியில் ப்ரத்யக்ஷமாக ஆத்யந்திக சாந்தியை அதாவது உபரதியை அடைகிறான். (ஞானகர்ம சமுச்சயத்தை அடைவான் என்பது இதன் பொருளாகும்.)
इदानीमग्निविज्ञानचयनफलमुपसंहरति, प्रकरणं च —
(அஃகை) இப்பொழுது அக்னி விக்ஞானமும் அந்த யக்ஞத்தின் பலனைக் கூறி இந்த பிரகரணத்தை முடிக்கிறார்.
त्रिणाचिकेतस्त्रयमेतद्विदित्वा य एवं विद्वांश्चिनुते नाचिकेतम् ।
स मृत्युपाशान्पुरतः प्रणोद्य शोकातिगो मोदते स्वर्गलोके ॥ १८ ॥
त्रिणाचिकेतः त्रयं यथोक्तम् ‘या इष्टका यावतीर्वा यथा वा’ इति । एतत् विदित्वा अवगम्य यश्च एवम् आत्मस्वरूपेण अग्निं विद्वान् चिनुते निर्वर्तयति नाचिकेतमग्निं क्रतुम् , सः मृत्युपाशान् अधर्माज्ञानरागद्वेषादिलक्षणान् पुरतः अग्रतः, पूर्वमेव शरीरपातादित्यर्थः, प्रणोद्य अपहाय, शोकातिगः मानसैर्दुःखैर्विगत इत्येतत् , मोदते स्वर्गलोके वैराजे विराडात्मस्वरूपप्रतिपत्त्या ॥
திரிநாசிகேதஸ்திரயம் முன்பு கூறப்பட்டஎந்த இஷ்ட்டி உள்ளதோ அதை உள்ளவாறு அறிந்து புரிந்துகொண்டு எவன் ஆத்ம ஸ்வரூபமாகவே அந்த நாசிகேதாக்னி என்ற யக்ஞத்தை மூன்றுமுறை எந்த வித்வான் செய்கின்றானோ அவன் ம்ருத்யு பாசத்திலிருந்து அதாவது அதர்ம, அக்ஞான ராகதுவேஷாதிகளாகிய லக்ஷணங்களை சரீரம் உள்ளபோதே நீக்கி மனதில் தோன்றும் துக்கங்கள் அற்றவனாய் ஸ்வர்க்கலோகத்தில் அதாவது வைராஜ்யத்தில் விராட் ஆத்ம ரூபத்தை அடைந்து அதில் மகிழ்கிறான். (மகிழ்ச்சி அடைகின்றான்.) (இதுவரை தந்தை மகன் உறவு, அவர்களுள் ஒருவர் பால் மற்றொருவருக்குள்ள அன்பு, போன்ற விஷயங்களையும், ஸ்வர்க்கலோகம் போன்றவைகளை அடைவதற்கான உபாயங்கள் போன்றவைகளாயுமுள்ள கர்மகாண்ட விஷயங்களையே இவ்விரு வரங்கள் விளக்கின. இவ்வாறு கர்மகாண்டத்தில் அவித்யா. காம கர்மரூபமான ஸம்ஸாரமே ஆத்மாவில் ஆரோபணஞ் செய்யப்பட்டதாகும். அவ்வாறு ஆன்மாவில் ஆரோபிக்கப்பட்ட அவித்தையை நீக்கி ஆன்மாவின் சுத்தஸ்வரூபத்தை விளக்குவதற்காக மூன்றாவது வரத்தைப் பற்றியதான அடுத்த மந்திரம் ஆரம்பிக்கப்படுகிறது.)
एष तेऽग्निर्नचिकेतः स्वर्ग्यो यमवृणीथा द्वितीयेन वरेण ।
एतमग्निं तवैव प्रवक्ष्यन्ति जनासस्तृतीयं वरं नचिकेतो वृणीष्व ॥ १९ ॥
एषः ते तुभ्यम् अग्निः वरः हे नचिकेतः, स्वर्ग्यः स्वर्गसाधनः, यम् अग्निं वरम् अवृणीथाः वृतवान् प्रार्थितवानसि द्वितीयेन वरेण, सोऽग्निर्वरो दत्त इत्युक्तोपसंहारः । किञ्च, एतम् अग्निं तवैव नाम्ना प्रवक्ष्यन्ति जनासः जना इत्येतत् । एष वरो दत्तो मया चतुर्थस्तुष्टेन । तृतीयं वरं नचिकेतः वृणीष्व । तस्मिन्ह्यदत्ते ऋणवानेवाहमित्यभिप्रायः ॥
(அனுவாதம்) ஹே! நசிகேத! உன் பொருட்டு நீ கேட்ட அக்னி வரத்தை அதாவது ஸ்வர்க்க சாதனமான எந்த அக்னி வித்தையை வரமாகக் கேட்டாயோ அந்த அக்னிவரத்தையே இரண்டாவது வரமாக கொடுத்திருக்கிறேன். மேலும் அந்த அக்னியை உன் பெயரால் ஜனங்கள் கூறுவார்கள். இந்த நான்காவது வரம் என்னால் சந்தோஷமாக உனக்குக்கொடுக்கப்பட்டது. ஹே! நசிகேத! மூன்றாவதான வரத்தைக் கேள். அதனால் நான் கடன் அற்றவனாவேன்.
एतावद्ध्यतिक्रान्तेन विधिप्रतिषेधार्थेन मन्त्रब्राह्मणेनावगन्तव्यं यद्वरद्वयसूचितं वस्तु नात्मतत्त्वविषययाथात्म्यविज्ञानम् । अतो विधिप्रतिषेधार्थविषयस्य आत्मनि क्रियाकारकफलाध्यारोपणलक्षणस्य स्वाभाविकस्याज्ञानस्य संसारबीजस्य निवृत्त्यर्थं तद्विपरीतब्रह्मात्मैकत्वविज्ञानं क्रियाकारकफलाध्यारोपणशून्यमात्यन्तिकनिःश्रेयसप्रयोजनं वक्तव्यमित्युत्तरो ग्रन्थ आरभ्यते । तमेतमर्थं द्वितीयवरप्राप्त्याप्यकृतार्थत्वं तृतीयवरगोचरमात्मज्ञानमन्तरेणेत्याख्यायिकया प्रपञ्जयति । यतः पूर्वस्मात्कर्मगोचरात्साध्यसाधनलक्षणादनित्याद्विरक्तस्यात्मज्ञानेऽधिकार इति तन्निन्दार्थं पुत्राद्युपन्यासेन प्रलोभनं क्रियते ।
(அனுவாதம்)(அஃகை) விதிநிஷேதங்கள் எதனுடைய பிரயோஜனமோ அதை முன் கூறப்பட்ட மந்திர பிராஹ்மணத்தின் வாயிலாக இந்த இரண்டு வரங்களே காண்பிக்கப்பட்ட வஸ்து என்று அறிய வேண்டும். இதில் ஆத்ம தத்துவத்தின் யதார்த்த ஞானமன்று. ஆகையால் விதிநிஷேதார்த்த விஷயங்கள் ஆத்மாவிடத்தில் கிரியகாரக பலம் ஆகிய அத்யாரோபம் செய்யப்பட்ட சுவாபாவமான அக்ஞானமாகிய சம்சார பீஜத்தை நீக்குவதின் பொருட்டு அதைக்காட்டிலும் வேறான பிரஹ்மாத்மைக்ய ஞானம் அதாவது கிரியா, காரக பல அத்யாரோப லக்ஷணமற்றமுடிவான நிஸ்ச்ரேயஸ பிரயோஜனத்தைத் தெரிவிக்க வேண்டும் என்பதற்காக அடுத்ததாக கிரந்தம் ஆரம்பிக்கப்படுகிறது. அதன் பொருட்டு மூன்றாவது வரமாக அறியப்போகிற ஆத்ம ஞானத்தைக் காட்டிலும் வேறான இரண்டாவது வரத்தை அடைந்திருந்தாலும் க்ருதார்த்தம் அடைந்தது ஆகாது என்று இனிவரும் கதை விளக்குகிறது. எதனால் முன்பு அடைந்த கர்மவிஷயமான சாதன அநித்தியத்திலும் சாத்தியலக்ஷ்ணமான அநித்யத்திலும் விரக்தி அடைந்தவனுக்கே ஆத்மஞானத்தில் அதிகாரம் என்பதால் கர்மத்தை நிந்திப்பதற்காக புத்திரன் முதலியவைகளைக் கூறும் வாயிலாக அவற்றில் ஆசையை உண்டாக்கி இனிவரும் கதையினால் சுருதி அப்பொருளை (கர்ம வைராக்ய பூர்வகமான பொருளை) விளக்குவதாலென்க.
नचिकेता उवाच ‘तृतीयं वरं नचिकेतो वृणीष्व’ इत्युक्तः सन् —
(அ-கை)(அனுவாதம்) ஹே நசிகேதா மூன்றாவது வரத்தைக் கேள் என்று கூறப்பட்டவனாய் நசிகேதன் இவ்வாறு கூறலானான்:
येयं प्रेते विचिकित्सा मनुष्ये अस्तीत्येके नायमस्तीति चैके ।
एतद्विद्यामनुशिष्टस्त्वयाहं वराणामेष वरस्तृतीयः ॥ २० ॥
येयं विचिकित्सा संशयः प्रेते मृते मनुष्ये, अस्ति इत्येके अस्ति शरीरेन्द्रियमनोबुद्धिव्यतिरिक्तो देहान्तरसम्बन्ध्यात्मा इत्येके मन्यन्ते, नायमस्ति इति चैके नायमेवंविधोऽस्तीति चैके । अत्र चास्माकं न प्रत्यक्षेण नाप्यनुमानेन निर्णयविज्ञानम् । एतद्विज्ञानाधीनो हि परः पुरुषार्थ इत्यतः एतत् विद्यां विजानीयाम् अहम् अनुशिष्टः ज्ञापितः त्वया । वराणामेष वरस्तृतीयोऽवशिष्टः ॥
(அனுவாதம்)இறந்த மனிதனிடத்தில் எனக்கு சந்தேஹம் இருக்கிறது. சரீரம் இந்திரியம் புத்தி இவைகளைக் காட்டிலும் வேறான தேஹாந்தர சம்பந்தி ஆத்மா இருக்கிறது என்று ஒரு சிலரும், அவ்வாறு இல்லை என்று ஒரு சிலரும் கூறுகின்றனர். இவ்வாறு இல்லை என்றும் இவ்வாறு இருக்கிறது என்றும் சிலர் கூறுவதால் இதில் நமக்கு பிரத்தியக்ஷமாகவோ, அனுமானத்தாலோ நிர்ணயம் செய்ய முடியாது. ஏனெனில் அது ஞானத்தின் அதீனமான பரமபுருஷார்த்தமாகும். ஆகையால் உங்களால் உபதேசிக்கப்பட்டு நான் அறிந்து கொள்வேனாக. நீங்கள் அளித்த வரங்களில் மீதமான மூன்றாவது வரமாகும்.
किमयमेकान्ततो निःश्रेयससाधनात्मज्ञानार्हो न वेत्येतत्परीक्षणार्थमाह —
(அ-கை) அந்த நசிகேதன் நிஸ்ரேயஸ் சாதனமான ஆத்மக் ஞானத்திற்கு பூர்ணமாக யோக்யம் (அருகதை) இருக்கிறதா அல்லது இல்லையா என்பதை அறிவதற்கு பரீக்ஷை செய்வதற்காக(யமன்) இவ்வாறு கூறுகிறார்.
देवैरत्रापि विचिकित्सितं पुरा न हि सुविज्ञेयमणुरेष धर्मः ।
अन्यं वरं नचिकेतो वृणीष्व मा मोपरोत्सीरति मा सृजैनम् ॥ २१ ॥
देवैरपि अत्र एतस्मिन्वस्तुनि विचिकित्सितं संशयितं पुरा पूर्वम् । न हि सुविज्ञेयं सुष्ठु विज्ञेयम् असकृच्छ्रुतमपि प्राकृतैर्जनैः, यतः अणुः सूक्ष्मः एषः आत्माख्यः धर्मः । अतः अन्यम् असन्दिग्धफलं वरं नचिकेतः, वृणीष्व । मा मां मा उपरोत्सीः उपरोधं मा कार्षीः अधमर्णमिवोत्तमर्णः । अतिसृज विमुञ्च एनं वरं मा मां प्रति ॥
(அனுவாதம்) தேவர்களும் முன்பு இந்த (ஆத்ம) வஸ்துவினிடத்தில் சந்தேஹம் உடையவர்களாய் இருந்தார்கள். சாதாரண மக்களும் இத்தத்வத்தை கேட்டும் நன்றாக அறியவில்லை. ஆகையால் இந்த ஆத்மா எனப்படும் தர்மம் மிக சூக்ஷ்மமானது. ஆகையால் நசிகேதன் வேறு ஒரு பலம் அதாவது சந்தேஹம் இன்றிய பலத்தைக் கேள். தனமுடையவன் கடன் பட்டவனை இம்சிப்பது போல் என்னை இம்சிக்காதே. இந்த வரத்தை என் பொருட்டு விட்டு விடு.
देवैरत्रापि विचिकित्सितं किल त्वं च मृत्यो यन्न सुज्ञेयमात्थ ।
वक्ता चास्य त्वादृगन्यो न लभ्यो नान्यो वरस्तुल्य एतस्य कश्चित् ॥ २२ ॥
देवैरत्रापि विचिकित्सितं किलेति भवत एव नः श्रुतम् । त्वं च मृत्यो, यत् यस्मात् न सुज्ञेयम् आत्मतत्त्वम् आत्थ कथयसि । अतः पण्डितैरप्यवेदनीयत्वात् वक्ता च अस्य धर्मस्य त्वादृक् त्वत्तुल्यः अन्यः पण्डितश्च न लभ्यः अन्विष्यमाणोऽपि । अयं तु वरो निःश्रेयसप्राप्तिहेतुः । अतः न अन्यः वरः तुल्यः सदृशः अस्ति एतस्य कश्चिदपि । अनित्यफलत्वादन्यस्य सर्वस्यैवेत्यभिप्रायः ॥
(அனுவாதம்) இங்கு தேவர்களும் கூட இந்த வஸ்துவினிடத்தில் சந்தேஹமுடையவர்களாய் இருந்தார்கள் என்று உங்களிடமிருந்து அல்லவா நாங்கள் கேட்டோம். ஹே! மிருத்யுவே! நீங்களும் ஆத்மதத்துவத்தை நன்றாக தெரிந்து கொள்வதற்கான யோகியதையை தெரிவிக்கவில்லை. அதனால் பண்டிதர்களாலும் அறிய முடியாதலால் இந்த தர்மத்தைப் பற்றி கூறுவதில் உங்களுக்கு சமானமாக ஒரு பண்டிதரையும் எவ்வளவு தேடினாலும் கிடைக்கமாட்டார்கள். இந்த வரம் நிஸ்ஸ்ரேயஸின் பொருட்டாகும். ஆகையால் இதற்கு சமானமான வேறு ஒன்று கிடையாது. ஏன் எனில் மற்ற எல்லாவரமும் அநித்யபலம் உடையதாகும் என்பது இதனுடைய அபிப்ராயம்.
एवमुक्तोऽपि पुनः प्रलोभयन्नुवाच मृत्युः —
(அஃகை) இவ்வாறு நசிகேதன் கூறிய பின்பும் மிருத்யுவானவர் அவனை ஏமாற்றுவதற்காக கூறுகிறார்.
शतायुषः पुत्रपौत्रान्वृणीष्व बहून्पशून्हस्तिहिरण्यमश्वान् ।
भूमेर्महदायतनं वृणीष्व स्वयं च जीव शरदो यावदिच्छसि ॥ २३ ॥
शतायुषः शतं वर्षाणि आयूंषि येषां तान् शतायुषः पुत्रपौत्रान् वृणीष्व । किञ्च, गवादिलक्षणान् बहून् पशून् हस्तिहिरण्यम् , हस्ती च हिरण्यं च हस्तिहिरण्यम् , अश्वांश्च । किञ्च, भूमेः पृथिव्याः महत् विस्तीर्णम् आयतनम् आश्रयं मण्डलं साम्राज्यं वृणीष्व । किञ्च, सर्वमप्येतदनर्थकं स्वयं चेदल्पायुरित्यत आह — स्वयं च त्वं जीव धारय शरीरं समग्रेन्द्रियकलापं शरदः वर्षाणि यावत् इच्छसि जीवितुम् ॥
(அனுவாதம்) நூறு ஆயுள் உடைய புத்திரபௌத்திரர்களை (மகன்கள், பேரன்களை) வரமாக பெற்றுக்கொள். மேலும் பசு முதலிய லக்ஷக்கணக்கான அநேக பசுக்களையும், யானைகளையும் தங்கத்தையும், குதிரைகளையும், அவ்வாறே மிக விஸ்தாரணமான நிலத்தை உடைய ராஜ்யத்தை வரமாகப் பெற்றுக்கொள். மேலும் உனக்கு குறுகிய ஆயுள் இருந்தால் இதெல்லாம் வீணாகும். ஆகையால் நீ எதுவரை ஜீவிக்க இச்சிக்கிறாயோ அதுவரை இந்த இந்திரிய முதலியவைகளை உடைய சரீரத்தை தரித்துக் கொண்டு இரு.
एतत्तुल्यं यदि मन्यसे वरं वृणीष्व वित्तं चिरजीविकां च ।
महाभूमौ नचिकेतस्त्वमेधि कामानां त्वा कामभाजं करोमि ॥ २४ ॥
एतत्तुल्यम् एतेन यथोपदिष्टेन सदृशम् अन्यमपि यदि मन्यसे वरम् , तमपि वृणीष्व । किञ्च, वित्तं प्रभूतं हिरण्यरत्नादि चिरजीविकां च सह वित्तेन वृणीष्वेत्येतत् । किं बहुना ? महाभूमौ महत्यां भूमौ राजा नचिकेतः त्वम् एधि भव । किञ्चान्यत् , कामानां दिव्यानां मानुषाणां च त्वा त्वां कामभाजं कामभागिनं कामार्हं करोमि, सत्यसङ्कल्पो ह्यहं देवः ॥
(அனுவாதம்) முன்பு அருளியதற்கு சமமான வேறு வரத்தையோ அல்லது அதைக் காட்டிலும் சிறப்பானது என்று நீ எதை நினைக்கிறாயோ அந்த வரத்தையும் கேள். மேலும் பொன், ரத்தினங்கள் முதலிய செல்வத்தையும் தீர்க்க காலம் வசித்தலையும் வரமாக கேட்பாயாக. ஹே!நசிகேத: அதிகமாக கூறி என்ன பயன். நீ விஸ்தாரமான பூமிக்கு ராஜாவாக ஆவாயாக. மேலும் வேறு காமனைகள் அதாவது தேவர்கள், மனிதர்கள் எதை விரும்புவார்களோ அத்தனை காமனைகளையும் நீ விரும்பியவாறு அனுபவிப்பதற்கு அளிக்கிறேன்: ஏன் எனில் நான் சத்யசங்கல்பதேவன்.
ये ये कामा दुर्लभा मर्त्यलोके सर्वान्कामांश्छन्दतः प्रार्थयस्व ।
इमा रामाः सरथाः सतूर्या न हीदृशा लम्भनीया मनुष्यैः ।
आभिर्मत्प्रत्ताभिः परिचारयस्व नचिकेतो मरणं मानुप्राक्षीः ॥ २५ ॥
ये ये कामाः प्रार्थनीयाः दुर्लभाश्च मर्त्यलोके, सर्वान् तान् कामान् छन्दतः इच्छातः प्रार्थयस्व । किञ्च, इमाः दिव्या अप्सरसः, रमयन्ति पुरुषानिति रामाः, सह रथैर्वर्तन्त इति सरथाः, सतूर्याः सवादित्राः, ताश्च न हि लम्भनीयाः प्रापणीयाः ईदृशाः एवंविधाः मनुष्यैः मर्त्यैः अस्मदादिप्रसादमन्तरेण । आभिः मत्प्रत्ताभिः मया प्रदत्ताभिः परिचारिकाभिः परिचारयस्व आत्मानम् , पादप्रक्षालनादिशुश्रूषां कारयात्मन इत्यर्थः । हे नचिकेतः, मरणं मरणसम्बद्धं प्रश्नं प्रेत्यास्ति नास्तीति काकदन्तपरीक्षारूपं मा अनुप्राक्षीः मैवं प्रष्टुमर्हसि ॥
(அனுவாதம்) மனித உலகத்தில் எந்த எந்த காமனைகள் அவசியம் வேண்டப்பட்டவையும் மிகவும் அரிதாகுமோ அந்த எல்லா காமனைகளையும் நீ வேண்டுவாயாக, மேலும் புருஷர்களை ரமிக்கச் செய்வதால் ராமா: எனப்படும் தேவலோகத்து அப்சரசுகள் ரதங்களைக் கூடியவர்கள், சங்கீத வாத்தியங்களை உடையவர்கள் ஆகிய இவ்வாறு உள்ளவர்கள் எங்களைப் போன்றவர்களின் பிரஸாதம் (அருள்) இன்றி வேறு சாதனத்தால் மனிதர்களால் அடைய முடியாது, என்னால் அளிக்கப்பட்ட பரிச்சாரிணிகளால் (சேவை செய்பவர்களால்) பரிச்சாரம் (சேவைகள்)செய்து கொள். அதாவது, அவர்களைக் கொண்டு உனக்கு பாதம் கழுவுதல் முதலிய சேவைகளை செய்து கொள்வாயாக என்பது பொருள். ஹே நசிகேத மரணத்தைக் குறிது உயிர் பிரிந்த உடன் ஜீவன் இருக்கிறதா? அல்லது இல்லையா என்றகேள்வி காகத்தின் பற்களை எண்ணுவதற்கு ஒப்பாகும். ஆகையால் அதைக் குறித்து கேள்வி நீ எழுப்புவது பொருந்தாது.
एवं प्रलोभ्यमानोऽपि नचिकेता महाह्रदवदक्षोभ्य आह —
(அஃகை) இவ்வாறு பலவாராக தர்மராஜன் குழப்பமேற்படுத்திய (ஆசையை உண்டாக்கிய) போதிலும், கலக்கமுறாத பெருங்குளம் போல் நசிகேதன் கூறலானான். (இஃது எல்லாவற்றினின்றும் விரக்தி அடைந்தவனும், சம, தமாதி குணங்களோடு கூடியவனுமே ஞானமார்க்கத்தைப் பற்றிய உபதேசம் பெறத்தகுந்த அதிகாரி என்பதனை விளக்குகிறது இம்மந்திரம்.)
श्वोभावा मर्त्यस्य यदन्तकैतत्सर्वेन्द्रियाणां जरयन्ति तेजः ।
अपि सर्वं जीवितमल्पमेव तवैव वाहास्तव नृत्यगीते ॥ २६ ॥
श्वो भविष्यन्ति न वेति सन्दिह्यमान एव येषां भावो भवनं त्वयोपन्यस्तानां भोगानां ते श्वोभावाः । किञ्च, मर्त्यस्य मनुष्यस्य अन्तक हे मृत्यो, यत् एतत् सर्वेन्द्रियाणां तेजः तत् जरयन्ति अपक्षपयन्ति । अप्सरःप्रभृतयो भोगा अनर्थायैवैते, धर्मवीर्यप्रज्ञातेजोयशःप्रभृतीनां क्षपयितृत्वात् । यां चापि दीर्घजीविकां त्वं दित्ससि तत्रापि शृणु । सर्वं यद्ब्रह्मणोऽपि जीवितम् आयुः अल्पमेव, किमुतास्मदादिदीर्घजीविका । अतः तवैव तिष्ठन्तु वाहाः रथादयः, तथा तव नृत्यगीते च ॥
(அனுவாதம்) (உங்களால் அளிக்கப்படும் போகங்கள்) நாளை இருக்குமோ, இல்லாமல் போகுமோ, என்று நிச்சயமற்றதாகும். உங்களால் அளிக்கப்படும் போகங்கள் நாளை இல்லாமல் போகும். ஹே ம்ருத்யு! மேலும் மனிதர்களின் முடிவை அளிப்பது எதுவோ அது அப்சரஸ் முதலிய போகங்கள் அவைகள் இந்திரியங்களின் தேஜஸ்ஸை இல்லாமல் செய்கிறது. தர்மம், வீரியம், பிரக்ஞாதேஜஸ்யசஸ் (புகழ்) முதலியவைகளை நசிக்கச் செய்வதால் அவைகள் அநர்த்தங்களே. நீங்கள் எந்த நீண்டாயுளை கொடுத்தீர்களோ அதைக் குறித்தும் கேளுங்கள், பிரஹ்மா முதல் எது எல்லாம் ஜீவிக்கிறதோ அதுவெல்லாம் அல்ப ஆயுளே. என்னவென்று கூறுவது நம்முடைய தீர்க்க ஆயுளை. ஆகையால் ரத முதலியவைகளும் அவ்வாறே நடனம் கீதம் முதலியவைகளும் உங்களிடமே இருக்கட்டும்.
किञ्च-
மேலும்
न वित्तेन तर्पणीयो मनुष्यो लप्स्यामहे वित्तमद्राक्ष्म चेत्त्वा ।
जीविष्यामो यावदीशिष्यसि त्वं वरस्तु मे वरणीयः स एव ॥ २७ ॥
न प्रभूतेन वित्तेन तर्पणीयो मनुष्यः । न हि लोके वित्तलाभः कस्यचित्तृप्तिकरो दृष्टः । यदि नामास्माकं वित्ततृष्णा स्यात् , लप्स्यामहे प्राप्स्यामहे वित्तम् , अद्राक्ष्म दृष्टवन्तो वयं चेत् त्वा त्वाम् । जीवितमपि तथैव — जीविष्यामः यावत् याम्ये पदे त्वम् ईशिष्यसि ईशिष्यसे प्रभुः स्याः । कथं हि मर्त्यस्त्वया समेत्याल्पधनायुर्भवेत् ? वरस्तु मे वरणीयः स एव यदात्मविज्ञानम् ॥
(அனுவாதம்) மனிதன் மிகுந்த செல்வத்தினால் திருப்தி அடையமாட்டான். உலகில் ஒருவரும் செல்வத்தை அடைந்ததால் திருப்தி அடைந்ததாகப் பார்க்கப்படவில்லை. எங்களுக்கு செல்வத்தில் ஆசையிருந்தால் உங்களைப் பார்த்ததினாலேயே இந்த செல்வம் கிடைத்திருக்கும். அவ்வாறே ஜீவிதமும் (ஆயுளும்) கிடைத்திருக்கும். நீங்கள் எது வரையில் யம பதவியில் யஜமானனாக இருந்து கொண்டு நடத்திக் கொண்டிருக்கிறீர்களோ (சாசனை செய்து கொண்டிருக்கிறீர்களோ) அது வரை நாங்கள் ஜீவித்துக் கொண்டிருப்போம். மனிதன் உங்களை அடைந்து எவ்வாறு அல்பதனமும், ஆயுளும் உடையவனாக ஆவான்? அந்த வரமானது ஆத்ம விக்ஞானமாய் இருந்தால் மட்டுமே வரமாக கேட்க வேண்டும்.
यतश्च
ஏனென்றால்
अजीर्यताममृतानामुपेत्य जीर्यन्मर्त्यः क्वधःस्थः प्रजानन् ।
अभिध्यायन्वर्णरतिप्रमोदानतिदीर्घे जीविते को रमेत ॥ २८ ॥
अजीर्यतां वयोहानिमप्राप्नुवताम् अमृतानां सकाशम् उपेत्य उपगम्य आत्मन उत्कृष्टं प्रयोजनान्तरं प्राप्तव्यं तेभ्यः प्रजानन् उपलभमानः स्वयं तु जीर्यन् मर्त्यः जरामरणवान् क्वधःस्थः कुः पृथिवी अधश्चासावन्तरिक्षादिलोकापेक्षया तस्यां तिष्ठतीति क्वधःस्थः सन् कथमेवमविवेकिभिः प्रार्थनीयं पुत्रवित्ताद्यस्थिरं वृणीते ।
(அனுவாதம்) வயது காரணமாக தேய்வு, முதிற்சி, முதலியவைகள் அற்றவர்களும், மரண தர்மம் அற்றவர்களுமான தேவர்களால் தங்கள் போன்றோரின் பக்கத்தில் நெருங்கிய பின் அத்தகைய உத்தமர்களிடத்தில் உத்தம புருஷார்த்தம் உள்ளது என்று அறிந்துள்ளவன். அந்தரிக்ஷாதி லோகங்களுக்குக் கீழே உள்ள மண்ணுலகில் வாழ்பவனும், மேலும் தனக்குக் கீழான மனைவி, மக்கள் பால் ஆசை கொண்டவனும் மூப்பு, மரணம், இவைகளைக் கொண்டவனான அவிவேக மனிதனால் வேண்டப்படும் புத்திரன், செல்வம், பொன், முதலான அஸ்திர பொருள்களை எவ்வாறு வேண்டுவான்.
‘क्व तदास्थः’ इति वा पाठान्तरम् । अस्मिन्पक्षे चैवमक्षरयोजना— तेषु पुत्रादिषु आस्था आस्थितिः तात्पर्येण वर्तनं यस्य स तदास्थः । ततोऽधिकतरं पुरुषार्थं दुष्प्रापमपि अभिप्रेप्सुः क्व तदास्थो भवेत् ? न कश्चित्तदसारज्ञस्तदर्थी स्यादित्यर्थः । सर्वो ह्युपर्युपर्येव बुभूषति लोकः । तस्मान्न पुत्रवित्तादिलोभैः प्रलोभ्योऽहम् । किञ्च, अप्सरःप्रमुखान् वर्णरतिप्रमोदान् अनवस्थितरूपतया अभिध्यायन् निरूपयन् यथावत् अतिदीर्घे जीविते कः विवेकी रमेत ॥
(அனுவாதம்) क्व तथास्थ (க்வ ததாஸ்த்த) என்பது பாடந்தரம். இந்த பஷத்தில் அக்ஷரத்தைச் சேர்க்கவேண்டும். அந்த புத்திரன் முதலியவைகளில் ஆஸ்த்தா (ஆசை, பற்று) என்பது அதன் பரமான (அதைக் குறித்தே உள்ள) பிரவிர்த்தியாம். அதில் அசாரத்தை அறிந்தவன் ஒருவனும் அதில் இச்சை கொள்ளமாட்டான். ஏன் எனில் எல்லோரும் மேலும் மேலும் மேன்மையை அடைய விரும்புகின்றனர். ஆகையால் புத்திரன் தனம் முதலியவைகளில் லோபத்தை அடையமாட்டார்கள். அவ்வாறே வர்ண ராகத்தினால் அடையப்படும் அப்சரஸ் முதலிய சுகங்களில் அஸ்திரத்தன்மையை பாவனை செய்து அதை மித்யா ரூபமாய் அறிந்த விவேகி புருஷன் அதிக காலம் ஜீவிப்பதற்கு எவ்வாறு இச்சிப்பான்.
अतो विहायानित्यैः कामैः प्रलोभनम् , यन्मया प्रार्थितं
(அ) ஆகையால் அநித்யமான் காமனைகளால் என்னை வழிமாற்றுவதை விடுத்து, நான் கேட்ட மரண விஷயமான கேள்விக்கு பதில் கூறுங்கள் என்று வேண்டுகிறேன்.
यस्मिन्निदं विचिकित्सन्ति मृत्यो यत्साम्पराये महति ब्रूहि नस्तत् ।
योऽयं वरो गूढमनुप्रविष्टो नान्यं तस्मान्नचिकेता वृणीते ॥ २९ ॥
यस्मिन् प्रेते इदं विचिकित्सनं विचिकित्सन्ति अस्ति नास्तीत्येवंप्रकारं हे मृत्यो, साम्पराये परलोकविषये महति महाप्रयोजननिमित्ते आत्मनो निर्णयविज्ञानं यत् , तत् ब्रूहि कथय नः अस्मभ्यम् । किं बहुना, योऽयं प्रकृत आत्मविषयः वरः गूढं गहनं दुर्विवेचनं प्राप्तः अनुप्रविष्टः, तस्मात् वरात् अन्यम् अविवेकिभिः प्रार्थनीयमनित्यविषयं वरं नचिकेताः न वृणीते मनसापि इति श्रुतेर्वचनमिति ॥
(அனுவாதம்) ஹே மிருத்யோ! மரணத்திற்குப் பின் இருக்கின்றது இல்லை என்ற விஷயத்தில் சந்தேஹம் உண்டாகிறதோ எந்த விஷயமானது (எந்த ஆன்மாவைப் பற்றி நிர்ணயிக்கக்கூடிய விஷயமானது) பரலோக விஷயத்தில் பெரும் பயனையடையக் காரணமோ அதைக் கூறுவீராக. அதிகம் கூறுவானேன் எந்த இந்த ஆன்மா விஷயத்தைப் பற்றிய வரமானது விளக்கக் கடினமானதோ மிகவும் ரஹஸ்யமானதோ ஆகையால் அதனின்றும் வேறுபட்ட மற்றொரு வரத்தை நசிகேதன் மனதாலும் கேட்கமாட்டான் என்பது சுருதியின் வாக்கியமாகும்.
इति प्रथमवल्लीभाष्यम् ॥
परीक्ष्य शिष्यं विद्यायोग्यतां चावगम्याह —
(அ-கை) சிஷ்யனை பரீக்ஷித்து அவனுக்கு ஆத்ம வித்தையை அறிவதற்கான தகுதியிருப்பதனை உணர்ந்த தர்மராஜன் மேலும் கூறலானார்.
अन्यच्छ्रेयोऽन्यदुतैव प्रेयस्ते उभे नानार्थे पुरुषं सिनीतः ।
तयोः श्रेय आददानस्य साधु भवति हीयतेऽर्थाद्य उ प्रेयो वृणीते ॥ १ ॥
अन्यत् पृथगेव श्रेयः निःश्रेयसं तथा अन्यत् उतैव अपि च प्रेयः प्रियतरमपि ते श्रेयःप्रेयसी उभे नानार्थे भिन्नप्रयोजने सती पुरुषम् अधिकृतं वर्णाश्रमादिविशिष्टं सिनीतः बध्नीतः । ताभ्यां विद्याविद्याभ्यामात्मकर्तव्यतया प्रयुज्यते सर्वः पुरुषः । प्रेयःश्रेयसोर्हि अभ्युदयामृतत्वार्थी पुरुषः प्रवर्तते । अतः श्रेयःप्रेयःप्रयोजनकर्तव्यतया ताभ्यां बद्ध इत्युच्यते सर्वः पुरुषः ।
(அனுவாதம்) (ச்ரேயஸ் மோக்ஷத்திற்கு ஸாதனமான (ஆன்ம) ஞானம்) நமக்கு விருப்பமான மேன்மைகளை அல்லது இன்பங்களை அளிக்கும் ஜ்யோதிஷ்டோம யாகங்களைப் பற்றிய ஞானங்களைக் காட்டிலும் வேறுபட்டது. அவ்வாறே ப்ரேயஸ் நமக்கு இன்பங்களைத் தரவல்ல கர்ம ஞானமானது மோக்ஷ சாதனமான ஆன்ம ஞானங்களைக் காட்டிலும் வேறுபட்டது. வெவ்வேறு பிரயோஜனங்களை உடைய அந்தச்ஸ்ரேயஸ், ப்ரேயஸ் என்ற இரண்டும் வர்ணம், ஆஸ்ரமம், வயது, அவஸ்தை, இவைகளுடன் கூடிய மனிதனை கட்டுப்படுத்துகிறது. ஆகையால் எல்லா புருஷர்களையும் அவை இரண்டும் தங்களுடைய கர்த்தவ்யங்களாக ஈடுபடுத்துகிறது. அப்யுதயத்திலும் (அதாவது தோன்றுகின்ற பலன்களிலும்) அம்ருதத்திலும் அடைய வேண்டும் என்ற விருப்பமுள்ளவனை ச்ரேயஸிலும் பிரேயஸிலும் பிரவிர்த்திக்கச் செய்கிறது. ஆகையால் எல்லா புருஷர்களும் ச்ரேயஸ் அல்லது ப்ரேயஸ் இவைகளின் பயனை அடைவதற்காக தாம் செய்ய வேண்டியவனாக எண்ணி ஈடுபடுகிறார்கள்.
ते यद्यप्येकैकपुरुषार्थसम्बन्धिनी विद्याविद्यारूपत्वाद्विरुद्धे इत्यन्यतरापरित्यागेनैकेन पुरुषेण सहानुष्ठातुमशक्यत्वात्तयोः हित्वा अविद्यारूपं प्रेयः, श्रेय एव केवलम् आददानस्य उपादानं कुर्वतः साधु शोभनं शिवं भवति । यस्त्वदूरदर्शी विमूढो हीयते वियुज्यते अर्थात् पुरुषार्थात्पारमार्थिकात्प्रयोजनान्नित्यात् प्रच्यवत इत्यर्थः । कोऽसौ ? य उ प्रेयः वृणीते उपादत्ते इत्येतत् ॥
(அனுவாதம்) அவை இரண்டும் தனித்தனியாக புருஷார்த்த சம்பந்தமுடைய வித்யா, அவித்யா ரூபமாய் விருத்தமாய் இருப்பதால் ஒன்றைவிடாமல் ஒரே புருஷனால் அனுஷ்ட்டானம் செய்ய முடியாததால் அவை இரண்டினுள் அவித்யா ரூபமாகிய பிரேயஸ்ஸை விட்டு ச்ரேயஸ் மார்க்கத்தை மட்டுமே கடைபிடிப்பவனே சாது, சோபனமானவன், மங்களமானவன் ஆகிறான். எவன் ஒருவன் குறுகிய பார்வையுடன் மூடனாய் இருக்கிறானோ அவன் இந்த புருஷார்த்தமாகிய பாரமார்ததிகமான நித்யத்திலிருந்து நழுவுகிறான் என்பது பொருள். அவன் யார்? எனில் இந்த ப்ரேயஸ் மார்க்கத்தை கடைபிடிப்பவனாகும் என்பதாகும்.
यद्युभे अपि कर्तुं स्वायत्ते पुरुषेण, किमर्थं प्रेय एवादत्ते बाहुल्येन लोक इति, उच्यते ।
(அஃகை) ச்ரேயஸ், ப்ரேயஸ், என்ற இவ்விரண்டில் அவரவர் இஷ்டம் போல் ஒன்றைவிடுத்து, மற்றொன்றை ஏற்பதில் சுதந்திரம் இருந்தும், ஏன் உலகோர் அதிகமாக ச்ரேயஸை விடுத்துப் ப்ரேயஸை ஏற்கின்றனர் என்பதற்கான காரணத்தை விளக்கப் போவது இம்மந்திரம்.
श्रेयश्च प्रेयश्च मनुष्यमेतस्तौ सम्परीत्य विविनक्ति धीरः ।
श्रेयो हि धीरोऽभि प्रेयसो वृणीते प्रेयो मन्दो योगक्षेमाद्वृणीते ॥ २ ॥
सत्यं स्वायत्ते ; तथापि साधनतः फलतश्च मन्दबुद्धीनां दुर्विवेकरूपे सती व्यामिश्रीभूते इव मनुष्यं पुरुषम् आ इतः एतः प्राप्नुतः श्रेयश्च प्रेयश्च । अतो हंस इवाम्भसः पयः, तौ श्रेयःप्रेयःपदार्थौ सम्परीत्य सम्यक्परिगम्य मनसा आलोच्य गुरुलाघवं विविनक्ति पृथक्करोति धीरः धीमान् । विविच्य च श्रेयो हि श्रेय एव अभिवृणीते प्रेयसोऽभ्यर्हितत्वाच्छ्रेयसः । कोऽसौ ? धीरः ।
(அனுவாதம்) தனக்கு ஸ்வதந்திரம் இருப்பது உண்மையே. அப்படி இருந்த போதிலும் சிரேயஸூம், ப்ரேயஸூம், சாதனத்தாலும் பலத்தாலும் மந்த புத்தி உள்ளவர்கள், நல்ல விவேகம் இல்லாமல் இருக்கும் பொழுது மயக்கமடைந்தவன் போல் மனிதன் இந்த ப்ரேயஸ்ஸை மேற்கொள்கிறன். ஆகையால் ஹம்சம் தண்ணீரையும், பாலையும் பிரிப்பது போல் அவ்விரு ச்ரேயஸ், ப்ரேயஸ் ஆகிய பதார்த்தங்களை நன்றாக மனதில் ஆலோசித்து பரீக்ஷித்து எது மேலானது, கீழானது என்று தீரன் தனியாகப் பிரித்து அறிகிறான். அவ்வாறு ஆலோசித்து ப்ரேயஸ்ஸைக் காட்டிலும் சிரேயஸ் மேலானது என்று அறிந்து அதை மேற்கொள்கிறான். அந்த தீரன் யார் எனில்? அவனே புத்திமான் எனப்படுகிறான்.
यस्तु मन्दः अल्पबुद्धिः सः सदसद्विवेकासामर्थ्यात् योगक्षेमात् योगक्षेमनिमित्तं शरीराद्युपचयरक्षणनिमित्तमित्येतत् । प्रेयः पशुपुत्रादिलक्षणं वृणीते ॥
(அனுவாதம்) இதைக் காட்டிலும் விபரீத மந்த அல்ப புத்தியுடையவன் விவேக புத்தி அற்றதால் யோக க்ஷமேத்தின் பொருட்டு சரீர முதலியவைகளின் விருத்தியின் பொருட்டும், ரக்ஷிப்பதின் பொருட்டும் அந்த பசு புத்திரரூபமான ப்ரேயஸ்ஸை மேற்கொள்கிறான்.
स त्वं प्रियान्प्रियरूपांश्च कामानभिध्यायन्नचिकेतोऽत्यस्राक्षीः ।
नैतां सृङ्कां वित्तमयीमवाप्तो यस्यां मज्जन्ति बहवो मनुष्याः ॥ ३ ॥
स त्वं पुनः पुनः मया प्रलोभ्यमानोऽपि प्रियान् पुत्रादीन् प्रियरूपांश्च अप्सरःप्रभृतिलक्षणान् कामान् अभिध्यायन् चिन्तयन् तेषामनित्यत्वासारत्वादिदोषान् हे नचिकेतः, अत्यस्राक्षीः अतिसृष्टवान् परित्यक्तवानसि ; अहो बुद्धिमत्ता तव । न एताम् अवाप्तवानसि सृङ्कां सृतिं कुत्सितां मूढजनप्रवृत्तां वित्तमयीं धनप्रायाम् ; यस्यां सृतौ मज्जन्ति सीदन्ति बहवः अनेके मूढा मनुष्याः ॥
(அனுவாதம்) ஹே! நசிகேத! அந்த நீ மறுபடியும் மறுபடியும் உன்னை ஆசைக் காட்டிக் கொண்டிருந்தாலும் அன்பான புத்திரர்களையும் (அழகான) பிரியமான அப்சரஸ் முதற்கொண்டு உள்ள லக்ஷணங்களை உடைய காமனைகளை பரீக்ஷித்து அவைகளுடைய அநித்யத்துவம் அசாரத்துவம் முதலிய தோஷங்களை களைந்தவனாகிறாய் (விட்டவனாகிறாய்) உன்னுடைய புத்தி போற்றுதலுக்கு உரியது. இந்த அல்பமான மூடர்களாகிய மனிதர்களுடைய விருப்பமாகிய செல்வங்களை நீ அடைய மாட்டாய். ஆனால் அநேக மூட ஜனங்கள் அதில் மூழ்கி கிடக்கிறார்கள்.
‘तयोः श्रेय आददानस्य साधु भवति हीयतेऽर्थाद्य उ प्रेयो वृणीते’ इति ह्युक्तम् ; तत्कस्मात् ? यतः
(அ-கை) (அனுவாதம்) அவை இரண்டினுள் ச்ரேயஸ்ஸை ரஷித்துக் கொள்பவனுக்கு நன்மை ஏற்படுகிறது. ப்ரேயஸ்ஸை எடுத்துக் கொண்டால் அவனை நாசம் செய்து விடும் அப்படி இருக்கினும் எதற்காக ப்ரேயஸ்ஸை கிரஹித்துக் கொள்ளும் படி கூறியதற்குக் காரணம் என்ன எனில்.
दूरमेते विपरीते विषूची अविद्या या च विद्येति ज्ञाता ।
विद्याभीप्सिनं नचिकेतसं मन्ये न त्वा कामा बहवोऽलोलुपन्त ॥ ४ ॥
दूरं दूरेण महतान्तरेण एते विपरीते अन्योन्यव्यावृत्तरूपे विवेकाविवेकात्मकत्वात् तमःप्रकाशाविव विषूची विषूच्यौ नानागती भिन्नफले संसारमोक्षहेतुत्वेनेत्येतत् ।
(அனுவாதம்) நாநா கதியும் வெவ்வேறு பலன்களுடன் கூடிய சம்சார நிவர்த்திக்கு இவை இரண்டும் இருளும் பிரகாசமும் போல் விவேகம், அவிவேகம் உடையவகளாய் இருப்பதால் தூரம் எனப்பட்டது நாநா விதமான கதிகளையும் வெவ்வேறு பலன்களையும் உடைய சம்சாரத்திலிருந்து விடுபட காரணமாய் இருப்பதால் எனப்பட்டது.
के ते इति, उच्यते । या च अविद्या प्रेयोविषया विद्येति च श्रेयोविषया ज्ञाता निर्ज्ञाता अवगता पण्डितैः । तत्र विद्याभीप्सिनं विद्यार्थिनं नचिकेतसं त्वामहं मन्ये । कस्मात् ? यस्मादविद्वद्बुद्धिप्रलोभिनः कामाः अप्सरःप्रभृतयः बहवोऽपि त्वा त्वां न अलोलुपन्त न विच्छेदं कृतवन्तः श्रेयोमार्गादात्मोपभोगाभिवाञ्छासम्पादनेन । अतो विद्यार्थिनं श्रेयोभाजनं मन्ये इत्यभिप्रायः ॥
(அனுவாதம்) அவை இரண்டும் எவை என்று கூறுகிறார். பண்டிதர்களால் அவித்யா ப்ரேயஸ் விஷயம் என்றும், வித்யா என்பது ஸ்ரேயஸ் விஷயம் என்றும் அறியப்பட்டதாகும். அந்த விஷயத்தில் நசிகேதனாகிய நீ வித்தையை அறிவதில் தீவிர இச்சை உடையவனாய் இருக்கிறாய் என்று கருதுகிறேன். ஏன் எனில் நீ ஸ்ரேயோ மார்க்கத்தால் ஆத்ம அனுபவத்தில் இச்சையை சம்பாதித்ததால் அவித்வான்களின் புத்தியை சஞ்சலிக்கும் அப்சரஸ் முதலிய காமனைகள் அநேகம் இருந்தாலும் அவைகள் உன்னை அசைக்க முடியாது. ஆகையால் உன்னைச் ச்ரேயஸிற்கு பாத்திரமான வித்யார்த்தியாக கருதுகிறேன் என்பது அபிப்ராயம்
अविद्यायामन्तरे वर्तमानाः स्वयं धीराः पण्डितंमन्यमानाः ।
दन्द्रम्यमाणाः परियन्ति मूढा अन्धेनैव नीयमाना यथान्धाः ॥ ५ ॥
ये तु संसारभाजो जनाः-
(அஃகை) எவர்கள் சம்சாரத்திற்கு பாத்திரமானவர்கள்
अविद्यायाम् अन्तरे मध्ये घनीभूत इव तमसि वर्तमानाः वेष्ट्यमानाः पुत्रपश्वादितृष्णापाशशतैः, स्वयं धीराः प्रज्ञावन्तः पण्डिताः शास्त्रकुशलाश्चेति मन्यमानाः ते दन्द्रम्यमाणाः अत्यर्थं कुटिलामनेकरूपां गतिं गच्छन्तः जरामरणरोगादिदुःखैः परियन्ति परिगच्छन्ति मूढाः अविवेकिनः अन्धेनैव दृष्टिविकलेनैव नीयमानाः विषमे पथि यथा बहवः अन्धाः महान्तमनर्थमृच्छन्ति, तद्वत् ॥
(அனுவாதம்) எவர்கள் சம்சாரத்திற்கு பாத்திரமானவர்கள் திடமான அந்தகாரத்தைப் போல் அவித்தையில் இருந்துக்கொண்டு புத்திரன், பசு முதலியவைகளில் உள்ள த்ருஷ்ணா (ஆசை) என்ற நூ ற்றுக்கணக்கான பாச வலைகளால் சூழப்பட்டவர்கள் தாங்களே தங்களை நாங்கள் தீரர்கள், பிரக்ஞை உடையவர்கள் பண்டிதர்கள் சாஸ்திரத்தில் மிகுந்த சாமர்த்தியம் உள்ளவர்கள் என்று கருதிக்கொண்டு கீழான அநேக ரூபங்களைஉடைய கதிகளை இச்சித்தவர்களாகிய மூடர்களான அவிவேகிகள் பார்வையற்ற குருடனால் கடின பாதையில் அழைத்துச் செல்லப்பட்டவர்களாய் அநேக குருடர்கள் மிகப் பெரிய அநர்த்தத்தை விரும்புவது போல் (அடைவது போல்) மூப்பு, மரணம், ரோகம் முதலிய துக்கங்களை அடைகிறார்கள்.
अत एव मूढत्वात्
(அ-கை) அதனாலேயே மூடத் தன்மையின் காரணமாக
न साम्परायः प्रतिभाति बालं प्रमाद्यन्तं वित्तमोहेन मूढम् ।
अयं लोको नास्ति पर इति मानी पुनः पुनर्वशमापद्यते मे ॥ ६ ॥
न साम्परायः प्रतिभाति । सम्परेयत इति सम्परायः परलोकः, तत्प्राप्तिप्रयोजनः साधनविशेषः शास्त्रीयः साम्परायः । स च बालम् अविवेकिनं प्रति न प्रतिभाति न प्रकाशते नोपतिष्ठत इत्येतत् ।
(அனுவாதம்) சாம்பராயம் விளங்குவது இல்லை. பரலோகப் பிராப்தியை அளிப்பது சாம்ப்ராயம். பரலோகப்ராப்த்தி எதனுடைய பிரயோஜனம் எனில் சாஸ்த்ரீயமான சாதன விசேஷமாகிய சாம்பராயமாகும். அதாவது அவிவேகிகளுக்கு விளங்காது, அடைய முடியாதது ஆகும்.
प्रमाद्यन्तं प्रमादं कुर्वन्तं पुत्रपश्वादिप्रयोजनेष्वासक्तमनसं तथा वित्तमोहेन वित्तनिमित्तेनाविवेकेन मूढं तमसाच्छन्नम् । स तु अयमेव लोकः योऽयं दृश्यमानः स्त्र्यन्नपानादिविशिष्टः नास्ति परः अदृष्टो लोकः इत्येवं मननशीलः मानी पुनः पुनः जनित्वा वशम् अधीनताम् आपद्यते मे मृत्योर्मम । जननमरणादिलक्षणदुःखप्रबन्धारूढ एव भवतीत्यर्थः । प्रायेण ह्येवंविध एव लोकः ॥
(அனுவாதம்) புத்திரன், பசு முதலிய பலன்களின் பற்றுடையவன், அவ்வாறே செல்வத்தில் மோஹத்தின் காரணமாக அவிவேகத்தினால் தமஸால் மறைக்கப்பட்டு பிரமாதத்தை அடைந்த மூடன் எந்தஸ்தீரீ, அன்னம், பானங்கள் முதலியவைகளுடன் கூடிய இந்த த்ருச்யலோகத்தைக் காட்டிலும் வேறு பரலோகம் இல்லை என்று கருதுகிறவன் மீண்டும், மீண்டும் பிறந்து ம்ருத்யுவாகிய என்னுடைய அதீனத்தை அடைகிறான் (என் வசமாகிறான்). ஜனன மரண முதலிய லக்ஷணங்களுடன் கூடிய துக்கங்களில் பந்தப்படுகிறான் என்பது பொருள். இவ்வாறாகவே இந்த லோகம் இருக்கிறது.
यस्तु श्रेयोर्थी स सहस्रेषु कश्चिदेवात्मविद्भवति त्वद्विधः यस्मात्
(அ-கை) உன்னைப் போன்று ஆயிரத்தில் ஒருவன் ச்ரேயஸ் மார்க்கத்தில் விருப்பமுள்ளவன் ஆத்மவித் ஆகின்றான் ஏன்எனில்.
श्रवणायापि बहुभिर्यो न लभ्यः शृण्वन्तोऽपि बहवो यं न विद्युः ।
आश्चर्यो वक्ता कुशलोऽस्य लब्धा आश्चर्यो ज्ञाता कुशलानुशिष्टः ॥ ७ ॥
श्रवणायापि श्रवणार्थं श्रोतुमपि यः न लभ्यः आत्मा बहुभिः अनेकैः, शृण्वन्तोऽपि बहवः अनेके अन्ये यम् आत्मानं न विद्युः न विदन्ति अभागिनः असंस्कृतात्मानो न विजानीयुः । किञ्च, अस्य वक्तापि आश्चर्यः अद्भुतवदेव, अनेकेषु कश्चिदेव भवति । तथा श्रुत्वापि अस्य आत्मनः कुशलः निपुण एवानेकेषु लब्धा कश्चिदेव भवति । यस्मात् आश्चर्यः ज्ञाता कश्चिदेव कुशलानुशिष्टः कुशलेन निपुणेनाचार्येणानुशिष्टः सन् ॥
(அனுவாதம்) ச்ரவணம் செய்தும் எவன் ஆத்மாவை அறியவில்லையோ அவன் அதிகமாக கேட்டிருந்தாலும் அவன் ஆத்மாவை அறியாதவன் பண்படுத்தப்படாதவன், ஆகையால் அவனால் அறிய முடியாது. மேலும் அதைச் சொல்பவனும் (உபதேசம் செய்பவனும்) ஆச்சரியமானவன். அநேகருள் எவனோ ஒருவனே ஆவான். அவ்வாறே அநேகம் பேர் கேட்டிருந்தாலும் அதில் எவனோ ஒரு சாமர்த்தியசாலிக்கே ஆத்மா அடையப்பட்டதாகும். ஏன் எனில் நிபுனனான (சாமர்த்தியசாலியான) ஒரு ஆச்சாரியரால் உபதேசம் பெற்று அதை அறிந்த ஞாதாவும் ஆச்சரியமாகவேயாகிறான்.
कस्मात् ?
(அஃகை) ஏன் அது அத்தகையது என்பதனை விளக்குவது இம்மந்திரம்.
न नरेणावरेण प्रोक्त एष सुविज्ञेयो बहुधा चिन्त्यमानः ।
अनन्यप्रोक्ते गतिरत्र नास्ति अणीयान्ह्यतर्क्यमणुप्रमाणात् ॥ ८ ॥
न हि नरेण मनुष्येण अवरेण प्रोक्तः अवरेण हीनेन प्राकृतबुद्धिनेत्येतत् । उक्तः एषः आत्मा यं त्वं मां पृच्छसि । न हि सुष्ठु सम्यक् विज्ञेयः विज्ञातुं शक्यः यस्मात् बहुधा अस्ति नास्ति कर्ताकर्ता शुद्धोऽशुद्ध इत्याद्यनेकधा चिन्त्यमानः वादिभिः ।
(அனுவாதம்) இவ்வாறு கூறப்பட்ட இந்த ஆத்மாவை குறித்து நீ என்னைக் கேட்கிறாய் சாதாரண மனிதனால் உபதேசிக்கப்பட்டதானால் சாதாரண புத்தி உள்ளவனால் அறிந்து கொள்ள முடியாது. ஏன் எனில் பலவிதமாக இருக்கிறது, இல்லை, கர்த்தா, அகர்த்தா, சுத்தம், அசுத்தம் முதலிய அநேக விதமாக சிந்தனை உடைய வாதிகளால் நன்றாக (தெளிவாக) அறிய முடியாது.
कथं पुनः सुविज्ञेय इति, उच्यते — अनन्यप्रोक्ते अनन्येन अपृथग्दर्शिनाचार्येण प्रतिपाद्यब्रह्मात्मभूतेन प्रोक्ते उक्ते आत्मनि गतिः, अनेकधा अस्तिनास्तीत्यादिलक्षणा चिन्ता गतिः, अत्र अस्मिन्नात्मनि नास्ति न विद्यते सर्वविकल्पगतिप्रत्यस्तमितरूपत्वादात्मनः।
(அனுவாதம்) எல்லா விகல்பகதிகளும் ஆத்மாவிற்கு இல்லாததால் ஆத்மாவைத் தவிரவேறு ஒன்றும் தனியாக இல்லை என்று பிரஹ்மஸ்வரூபமாகவே ஆன ஆச்சாரியரால் பிரதிபாதிக்கப்பட்ட (விளக்கப்பட்ட) ஆத்மாவிடத்தில் இருக்கிறது, இல்லை என்பது முதலிய லக்ஷணங்களுடைய கதிகள் இல்லை.
अथवा स्वात्मभूते अनन्यस्मिन् आत्मनि प्रोक्ते अनन्यप्रोक्ते गतिः अत्र अन्यावगतिर्नास्ति ज्ञेयस्यान्यस्याभावात् । ज्ञानस्य ह्येषा परा निष्ठा यदात्मैकत्वविज्ञानम् । अतः गन्तव्याभावान्न गतिरत्रावशिष्यते संसारगतिर्वात्र नास्त्यनन्य आत्मनि प्रोक्ते नान्तरीयकत्वात्तद्विज्ञानफलस्य मोक्षस्य ।
(அனுவாதம்) அல்லது (அறிபவனைக் காட்டிலும்) அறிபடும் பொருள் வேறாக இல்லாததால் ஸ்வாத்மாவாக இருக்கும், தன்னைக் காட்டிலும் வேறாகாத ஆத்மா கூறப்பட்ட பொழுது வேறு கதி இல்லை, ஆத்ம ஏகத்துவவிக்ஞானமே ஞானத்தின் (பரா) மேலான நிஷ்ட்டையாகும். ஆகையால் இங்கே அடையப்பட வேண்டியது இல்லை. ஆதலால் இங்கு கதி என்பது இல்லை. அனன்ய (வேறு அல்லாத) ஆத்மா உபதேசிக்கப்பட்ட பொழுது சம்சார கதி இல்லை. அவ்வாறே அதைக் காட்டிலும் வேறு இல்லாததால் விக்ஞான பலமாகிய மோக்ஷத்திற்கும் வேறு கதி இல்லை.
अथवा प्रोच्यमानब्रह्मात्मभूतेनाचार्येण अनन्यतया प्रोक्ते आत्मनि अगतिः अनवबोधोऽपरिज्ञानमत्र नास्ति । भवत्येवावगतिस्तद्विषया श्रोतुस्तदनन्योऽहमित्याचार्यस्येवेत्यर्थः ।
(அனுவாதம்) அல்லது பிரஹ்மாத்ம பாவத்தை அடைந்த ஆச்சாரியரால் உபதேசிக்கப்பட்டது. உபதேசிக்கப்பட்டவனால் புரிந்து கொள்ளாமல் இருக்க முடியாது. கேட்டவன் (சிரவணித்தவன்) தான் அதுவாக இருக்கிறேன் என்ற அந்த ஆத்ம விஷயத்தின் ஞானம் ஆச்சாரியரைப் போல் ஏற்படும்என்பது பொருள்.
एवं सुविज्ञेय आत्मा आगमवताचार्येणानन्यतया प्रोक्तः । इतरथा अणीयान् अणुतरः अणुप्रमाणादपि सम्पद्यत आत्मा । अतर्क्यम् अतर्क्यः, अणुप्रमाणो न तर्क्यः स्वबुद्ध्यभ्यूहेन केवलेन तर्केण । तर्क्यमाणेऽणुपरिमाणे केनचित्स्थापिते आत्मनि ततोऽणुतरमन्योऽभ्यूहति ततोऽप्यन्योऽणुतरमिति । न हि तर्कस्य निष्ठा क्वचिद्विद्यते ॥
அனுவாதம்) இவ்வாறு வேதசாஸ்த்திரத்தை நன்கு அறிந்த ஆச்சாரியரால் தன்னைத் தவிர வேறு அல்ல என்று கூறப்பட்ட ஆத்மாவை நன்றாக அறிந்து கொள்ள வேண்டும், மற்றவர்களால் கூறப்படும் ஆத்மாவானது அணுவாகும். ஆகையால் சுய புத்தியினால் கேவலம் ஊகிக்க முடியாது. ஒருவன் தர்க்கம் செய்து ஆத்மா தர்க்கத்தினால் அணு அளவே உள்ளது என்று கூறினால் இரண்டாவான், அதை விட அணுமாத்திரம் என்பான். அவ்வாறே மூன்றாமவனும் இவ்வாறே முற்றிலும் அணுவையே நிலை நாட்டுவான் என்பது தெளிவாகிறது. ஏன் எனில் குதர்க்கத்திற்கு இருப்பு என்பதே கிடையாது.
नैषा तर्केण मतिरापनेया प्रोक्तान्येनैव सुज्ञानाय प्रेष्ठ ।
यां त्वमापः सत्यधृतिर्बतासि त्वादृङ् नो भूयान्नचिकेतः प्रष्टा ॥ ९ ॥
अतोऽनन्यप्रोक्त आत्मन्युत्पन्ना येयमागमप्रभवा मतिः, नैषा तर्केण स्वबुद्ध्यभ्यूहमात्रेण आपनेया नापनीया न प्रापणीयेत्यर्थः ; नापनेतव्या वा ; नोपहन्तव्या । तार्किको ह्यनागमज्ञः स्वबुद्धिपरिकल्पितं यत्किञ्चिदेव कल्पयति । अत एव च येयमागमप्रभूता मतिः अन्येनैव आगमाभिज्ञेनाचार्येणैव तार्किकात् , प्रोक्ता सती सुज्ञानाय भवति हे प्रेष्ठ प्रियतम ।
(அனுவாதம்) ஆகையால் ஆகம தர்சியாகிய ஆச்சாரியார் வாயிலாக உபதேசம் செய்யப்பட்ட ஆத்மாவிடத்தில் உண்டான சாஸ்திரங்களில் கூறப்பட்ட ஆத்ம விஷயமான புத்தி(மதி)யானது இந்த தர்க்கத்தினால் அதாவது சொந்த புத்தியின் ஊகத்தால் மாத்திரம் அடைய முடியாது. அவ்வாறே இந்த சாஸ்திரங்களால் உண்டான ஆத்ம விஷயக புத்தியை தர்க்கத்தினால் அழிக்க முடியாது. ஏன் எனில் தார்க்கிகர்கள் சாஸ்திரத்தை அறியாதவர்கள். பிரியமானவனே! ஆகையால்தான் இந்த குரு சாஸ்திரத்தால் உண்டான ஆத்மபுத்தி(மதி)யானது தார்க்கிகர்களைக் காட்டிலும் வேறான ஆத்ம வித்துகளாகிய ஆச்சாரியர்களால் உபதேசிக்கப்பட்டால் அது திட ஞானத்தின் பொருட்டாகிறது.
का पुनः सा तर्कागम्या मतिः इति, उच्यते —
மேலும் தர்க்கத்தினால் அறிய முடியாத அந்த மதியானது யாதெனில்? சொல்லப்படுகிறது.
यां त्वं मतिं मद्वरप्रदानेन आपः प्राप्तवानसि । सत्या अवितथविषया धृतिर्यस्य तव स त्वं सत्यधृतिः । बतासीत्यनुकम्पयन्नाह मृत्युर्नचिकेतसं वक्ष्यमाणविज्ञानस्तुतये । त्वादृक् त्वत्तुल्यः नः अस्मभ्यं भूयात् भवतात् । भवत्वन्यः पुत्रः शिष्यो वा प्रष्टा । कीदृक् ? यादृक्त्वं हे नचिकेतः प्रष्टा ॥
(அனுவாதம்) நீ என்னுடைய வரப்பிரசாதத்தால் இந்த ஆத்ம புத்தியை (மதியை) அடைந்தவனாய் இருக்கிறாய். சத்யமும், தைரியமும் எவனுக்கிருக்கிறதோ அவன் சத்ய திருதி: அது நீயாய் இருக்கிறாய். மிருத்யுவானவர் இனிக் கூறப்போகும் விக்ஞானத்தைப் ஸ்துதிப்பதன் பொருட்டு கருணை கூர்ந்தவராய் ஹே நசிகேதா! உன்னைப் போன்று நீ எவ்வாறு விக்ஞானத்தைப் பற்றி கேட்டாயோ அவ்வாறு கேட்கும் சிஷ்யனோ, அல்லது புத்திரனோ, உண்டாகட்டும் உன்னைப் போன்று ஒரு சிஷ்யன் வேண்டும் என்பதாகும்.
पुनरपि तुष्ट आह — कर्मफलकी अनित्यत-
(அ-கை) மேலும் நசிகேதன்பால் மகிழ்வுற்ற தர்மராஜன் கூறலானார்
जानाम्यहं शेवधिरित्यनित्यं न ह्यध्रुवैः प्राप्यते हि ध्रुवं तत् ।
ततो मया नाचिकेतश्चितोऽग्निरनित्यैर्द्रव्यैः प्राप्तवानस्मि नित्यम् ॥ १० ॥
जानाम्यहं शेवधिः निधिः कर्मफललक्षणः निधिरिव प्रार्थ्यत इति । असौ अनित्यम् अनित्य इति जानामि । न हि यस्मात् अनित्यैः अध्रुवैः यत् नित्यं ध्रुवम् , तत् प्राप्यते परमात्माख्यः शेवधिः । यस्त्वनित्यसुखात्मकः शेवधिः, स एवानित्यैर्द्रव्यैः प्राप्यते।
(அனுவாதம்) சேவதி என்றால் நிதி. அதாவது எதானது நிதியைப் போல் (செல்வத்தைப் போல்) வேண்டப்படுகிறதோ அது கர்மபல லக்ஷணமான நிதியாகும். அது அநித்யமானது. அது நித்யம் அல்ல. ஆகையால் அநித்யமும், நிச்சயமற்றதுமானதால் நித்யமும் நிச்சயமானதுமான பரமாத்மா எனப்படும் அந்த சேவதி. (நிதியானது)யை அடைய முடியாது. எதானது அநித்யமான சுகமுடையதான சேவதிதான் அநித்யமான திரவ்யங்களால் அடையப்படும்.
हि यतः, ततः तस्मात् मया जानतापि नित्यमनित्यसाधनैः प्राप्यत इति नाचिकेतः चितः अग्निः अनित्यैः द्रव्यैः पश्वादिभिः स्वर्गसुखसाधनभूतोऽग्निः निर्वर्तित इत्यर्थः । तेनाहमधिकारापन्नो नित्यं याम्यं स्थानं स्वर्गाख्यं नित्यमापेक्षिकं प्राप्तवानस्मि ॥
(அனுவாதம்) எதனால் இவ்வாறோ அதனால் நான் நித்யமானதை அநித்தியமான சாதனைகளால் அடைய முடியாது என்று அறிந்திருந்த போதிலும் நாசிகேத அக்னி ஹோமத்தை அநித்யமான திரவ்யங்களான பசு முதலிய சுவர்க்கசுக சாதனங்களால் செய்திருக்கிறேன் என்பது பொருள். அதனால் நான் அதிகாரத்தை அடைந்து ஆபேக்ஷிக நித்யமான நித்யஸ்தானமாகிய ஸ்வர்க்கத்தை அடைந்தவனாய் இருக்கிறேன்.
कामस्याप्तिं जगतः प्रतिष्ठां क्रतोरनन्त्यमभयस्य पारम् ।
स्तोममहदुरुगायं प्रतिष्ठां दृष्ट्वा धृत्या धीरो नचिकेतोऽत्यस्राक्षीः ॥ ११ ॥
त्वं तु कामस्य आप्तिं समाप्तिम् , अत्र हि सर्वे कामाः परिसमाप्ताः, जगतः साध्यात्माधिभूताधिदैवादेः प्रतिष्ठाम् आश्रयं सर्वात्मकत्वात् , क्रतोः उपासनायाः फलं हैरण्यगर्भं पदम् , अनन्त्यम् आनन्त्यम् , अभयस्य च पारं परां निष्ठाम् , स्तोमं स्तुत्यं महत् अणिमाद्यैश्वर्याद्यनेकगुणसंहतम् , स्तोमं च तन्महच्च निरतिशयत्वात् स्तोममहत् , उरुगायं विस्तीर्णां गतिम् , प्रतिष्ठां स्थितिमात्मनोऽनुत्तमामपि दृष्ट्वा धृत्या धैर्येण धीरः नचिकेतः, धीमान् बुद्धिमान्सन् अत्यस्राक्षीः परमेवाकाङ्क्षन्नतिसृष्टवानसि सर्वमेतत्संसारभोगजातम् । अहो बतानुत्तमगुणोऽसि ॥
(அனுவாதம்) ஹே! நசிகேதா! நீ எல்லா காமனைகளையும் இங்கேயே அடையப்பட்டவனாய் இருக்கிறாய். ஜகத்தில் சாதிக்கவேண்டிய அத்யாத்ம, அதிபூத, அதிதெய்வங்களுக்கெல்லாம் ஆஸ்ரயமாய் சர்வாத்மாவாய் இருப்பதால் கர்மாக்களுடைய பலமாகிய ஹிரண்யகர்ப பதம் முடிவில்லாதது அபயம் மேலான நிஷ்ட்டை நிரதிசயமாய் இருப்பதாலும், அணிமாதி அஷ்ட ஐஸ்வர்யங்களாகிய அநேக குணங்களுடையதாயும் இருப்பதால் போற்றுதற்கு உரிய மஹத் ஆகும். மேலும் விஸ்தீரணமான கதி உடைதாயும் ஸ்திரமானதும், ஆத்மாவுக்கு ஒப்பானதாயும் அந்தப்பரம் பொருளையே குறிக்கோளாகக் கொண்டு எல்லா சம்சாரபோகக் கூட்டங்களையும் தீரனாகிய நீ தைரியமாய் பரித்தியாகம் செய்துவிட்டாய் உனது உத்தமான நற்குணங்களைப்பற்றி என்ன சொல்வது?
यं त्वं ज्ञातुमिच्छस्यात्मानं
(அ-கை) நீ எந்த ஆத்மாவை அறிய இச்சிக்கிறாயோ
तं दुर्दर्शं गूढमनुप्रविष्टं गुहाहितं गह्वरेष्ठं पुराणम् ।
अध्यात्मयोगाधिगमेन देवं मत्वा धीरो हर्षशोकौ जहाति ॥ १२ ॥
तं दुर्दर्शं दुःखेन दर्शनमस्येति दुर्दर्शः अतिसूक्ष्मत्वात् तम् , गूढं गहनम् , अनुप्रविष्टं प्राकृतविषयविज्ञानैः प्रच्छन्नमित्येतत् । गुहाहितं गुहायां बुद्धौ हितं निहितं स्थितं तत्रोपलभ्यमानत्वात् । गह्वरेष्ठं गह्वरे विषमे अनेकानर्थसङ्कटे तिष्ठतीति गह्वरेष्ठम् । यत एवं गूढमनुप्रविष्टो गुहाहितश्च, अतोऽसौ गह्वरेष्ठः ; अतो दुर्दर्शः ।
(அனுவாதம்) எந்த ஆத்மாவை நீ அறிய விரும்புகின்றனையோ அதை அறிவது (பார்ப்பது) மிகக் கடினம். ஏன் எனில் மிகவும் சூக்ஷ்மமானது அடர்ந்த விஷய விகாரங்களினால் மறைக்கப்பட்டதாகும். குஹாஹிதம் புத்தியில் இருப்பன (நிலைபெற்றுள்ளது) அதை அங்கு அறியப்படுவதால் குஹாஹிதம் மிகுந்த கடினமான அனர்த்தங்களில் இருப்பதால் கஹ்வரேஷ்ட்டமாகும். எங்கு இவ்வாறு ரகஸ்யமாய் மறைக்கப்பட்டதாய் எல்லாவற்றிலும் ஊடுறுவி புத்தியில் இருப்பதால் அது கஹ்வரேஷ்ட்ட:! ஆகையால் அதை அறிவது மிகக்கடினமாகும்.
तं पुराणं पुरातनम् अध्यात्मयोगाधिगमेन विषयेभ्यः प्रतिसंहृत्य चेतस आत्मनि समाधानमध्यात्मयोगः तस्याधिगमः प्राप्तिः तेन मत्वा देवम् आत्मानं धीरः हर्षशोकौ आत्मन उत्कर्षापकर्षयोरभावात् जहाति ॥
(அனுவாதம்) அந்த பழமையான ஆத்மயோகத்தினால் விஷயங்களில் இருந்து திருப்பி தன்னில் சித்தத்தை வைத்தல் ஆத்மயோகம் எனப்படும். அதனால் தேவனான ஆத்மாவை நன்றாக அறிந்த தீரனானவன் ஆத்மாவிற்கு நிறைவு, குறைவு இரண்டும் இல்லாததால் சுகதுக்கங்களை போக்குகிறான்.
किञ्च,
மேலும்
एतच्छ्रुत्वा सम्परिगृह्य मर्त्यः प्रवृह्य धर्म्यमणुमेतमाप्य ।
स मोदते मोदनीयं हि लब्ध्वा विवृतं सद्म नचिकेतसं मन्ये ॥ १३ ॥
एतदात्मतत्त्वं यदहं वक्ष्यामि, तच्छ्रुत्वा आचार्यसकाशात् सम्यगात्मभावेन परिगृह्य उपादाय मर्त्यः मरणधर्मा धर्मादनपेतं धर्म्यं प्रवृह्य उद्यम्य पृथक्कृत्य शरीरादेः अणुं सूक्ष्मम् एतम् आत्मानम् आप्य प्राप्य सः मर्त्यः विद्वान् मोदते मोदनीयं हि हर्षणीयमात्मानं लब्ध्वा । तदेतदेवंविधं ब्रह्म सद्म भवनं नचिकेतसं त्वां प्रत्यपावृतद्वारं विवृतम् अभिमुखीभूतं मन्ये, मोक्षार्हं त्वां मन्ये इत्यभिप्रायः ॥
(அனுவாதம்) நான் எந்த இந்த ஆத்மதத்துவத்தை கூறப்போகிறேனோ அதைக் கேட்டு ஆச்சாரிய பிரசாதத்தால் திடமான ஆத்ம பாவனையால் அதை கிரஹித்துக் கொண்டு (புரிந்து கொண்டு) மரண தர்மம் உடைய மனிதன் அந்த தர்மங்களுடன் கூடிய ஆத்மாவை தேஹாதிகளிலிருந்து பிரித்து அணுவாய் சூக்ஷ்மமாய் உள்ள இந்த ஆத்மாவை அடைந்து மனிதன் அதாவது வித்வான் ஆனந்தப்பட வேண்டிய ஆத்மாவை அடைந்து ஆனந்தமாய் இருக்கிறான். அந்த இந்த விதமான பிரஹ்ம பவனத்தின் வாயிலை (த்வாரத்தை) நோக்கி இருக்கிறாய். அதாவது நீ மோக்ஷவாயிலின் விளிம்பை நோக்கி இருக்கிறாய் என்பதாகும்.
यद्यहं योग्यः, प्रसन्नश्चासि भगवन् , मां प्रति
(அ-கை) ஹே பகவன்! நான் யோக்கியனாய் இருந்தால் என்னைக் குறித்து பிரஸன்னம் (சந்தோஷம்) அடைந்தவராய் இருக்கிறீர்.
अन्यत्र धर्मादन्यत्राधर्मादन्यत्रास्मात्कृताकृतात् ।
अन्यत्र भूताच्च भव्याच्च यत्तत्पश्यसि तद्वद ॥ १४ ॥
अन्यत्र धर्मात् शास्त्रीयाद्धर्मानुष्ठानात्तत्फलात्तत्कारकेभ्यश्च पृथग्भूतमित्यर्थः । तथा अन्यत्र अधर्मात् विहिताकरणरूपात् पापात् , तथा अन्यत्रास्मात्कृताकृतात् , कृतं कार्यमकृतं कारणमस्मादन्यत्र । किञ्च, अन्यत्र भूताच्च अतिक्रान्तात्कालात् भव्याच्च भविष्यतश्च तथा अन्यत्र वर्तमानात् । कालत्रयेण यन्न परिच्छिद्यत इत्यर्थः । यदीदृशं वस्तु सर्वव्यवहारगोचरातीतं पश्यसि जानासि तद्वद मह्यम् ॥
(அனுவாதம்) अन्यत्र (அன்யத்ர) வேறு இடத்தில் (வேறானது) என்றால் சாஸ்திரத்தைக் காட்டிலும், தர்ம அனுஷ்டானத்தைக் காட்டிலும், அதன் பலனைக்காட்டிலும், செயல்களைக் காட்டிலும் வேறானது என்பது பொருள். அவ்வாறே அன்யத்ர என்றால் அதர்மத்தைக் காட்டிலும் அவ்வாறே காரியத்தைக் காட்டிலும், காரணத்தைக் காட்டிலும் வேறானது. மேலும் அவ்வாறே இறந்தகால, வருங்கால, நிகழ்காலங்களால் பரிச்சின்னம் (வேறு) ஆகாது என்பது பொருள். எந்த இவ்வாறு எல்லா வியாபாரங்களுக்கும் அப்பாற்பட்டதாய் அறிய முடியாததாய் இருக்கிற வஸ்துவை பார்க்கிறீரோ (அறிகிறீரோ) அதை எனக்குக் கூறுங்கள்.
इत्येवं पृष्टवते मृत्युरुवाच, पृष्टं वस्तु विशेषणान्तरं च विवक्षन् -
(அ-கை) இவ்வாறு கேட்கப்பட்டவனுக்கு, அவன் கேட்ட வஸ்துவை வேறுவிசேஷணங்களுடன் விளக்க விரும்பி யமராஜா கூறுகிறார்.
सर्वे वेदा यत्पदमामनन्ति तपांसि सर्वाणि च यद्वदन्ति ।
यदिच्छन्तो ब्रह्मचर्यं चरन्ति तत्ते पदं सङ्ग्रहेण ब्रवीम्योमित्येतत् ॥ १५ ॥
सर्वे वेदा यत्पदं पदनीयं गमनीयम् अविभागेन अविरोधेन आमनन्ति प्रतिपादयन्ति, तपांसि सर्वाणि च यद्वदन्ति यत्प्राप्त्यर्थानीत्यर्थः । यदिच्छन्तो ब्रह्मचर्यं गुरुकुलवासलक्षणमन्यद्वा ब्रह्मप्राप्त्यर्थं चरन्ति, तत् ते तुभ्यं पदं यज्ज्ञातुमिच्छसि सङ्ग्रहेण सङ्क्षेपतः ब्रवीमि ओं इत्येतत् । तदेतत्पदं यद्बुभुत्सितं त्वया तदेतदोमिति ओंशब्दवाच्यमोंशब्दप्रतीकं च ॥
(அனுவாதம்) எல்லா வேதங்களும் எந்த அடைய வேண்டிய பதத்தை ஆத்மாவிடத்தில் விபாகம் இல்லாமல் உறைக்கின்றதோ, எல்லா தபஸ்விகளாலும் எது கூறப்படுகிறதோ, எது அடையவேண்டியதாய் வேண்டப்படுகிறதோ எதை விரும்பி பிரஹ்மசரிய விரதத்தை அனுஷ்ட்டிக்கிறார்களோ அதை உன் பொருட்டு நீ எந்த பதத்தை அறிய விரும்பினாயோ அதை சுருக்கமாக கூறுகிறேன்.
அது ஓம் என்பதாகும். அது உன்னால் அறிய விரும்பப்பட்ட பதமாகும். அந்த இந்த ஓம் சப்தமானது வாச்சியமாகும். மேலும் இந்த ஓம் சப்தம் பிரதீகமாகவும் ஆகும்.
अतः
(அஃகை) ஆகையால்
एतद्ध्येवाक्षरं ब्रह्म एतद्ध्येवाक्षरं परम् ।
एतद्ध्येवाक्षरं ज्ञात्वा यो यदिच्छति तस्य तत् ॥ १६ ॥
एतद्ध्येवाक्षरं ब्रह्म अपरम् एतद्ध्येवाक्षरं परं च । तयोर्हि प्रतीकमेतदक्षरम् । एतद्ध्येवाक्षरं ज्ञात्वा उपास्य ब्रह्मेति यो यदिच्छति परमपरं वा तस्य तत् भवति । परं चेत् ज्ञातव्यम् , अपरं चेत् प्राप्तव्यम् ॥
(அனுவாதம்) இந்த அக்ஷரமே பரபிரஹ்மமாயும், அபரபிரஹ்மமாயும் இருக்கிறது. பரம், அபரம் இரண்டிற்கும் இந்த அக்ஷரமே ப்ரதீகம். இந்த அக்ஷரத்தையே பரப்பிரஹ்மமாக அறிந்தும் அபரப்பிரஹ்மமாக உபாஸித்தும் எவன் இந்த பிரஹ்மத்தை பரமாகவோ அபரமாகவோ எதை இச்சிக்கின்றானோ அதை அடைகிறான். பரம் என்றால் அறியப்பட வேண்டியது. அபரம் என்றால் அடையப்பட வேண்டியது.
यत एवम् ,
எதனால் இவ்வாறோ அதனால்
एतदालम्बनं श्रेष्ठमेतदालम्बनं परम् ।
एतदालम्बनं ज्ञात्वा ब्रह्मलोके महीयते ॥ १७ ॥
अत एव एतत् ब्रह्मप्राप्त्यालम्बनानां श्रेष्ठं प्रशस्यतमम् । एतदालम्बनं परम् अपरं च, परापरब्रह्मविषयत्वात् । एतदालम्बनं ज्ञात्वा ब्रह्मलोके महीयते । परस्मिन्ब्रह्मण्यपरस्मिंश्च ब्रह्मभूतो ब्रह्मवदुपास्यो भवतीत्यर्थः ॥
(அனுவாதம்) இந்த ஓம்கார ஆலம்பனம் (அக்ஷரம்) பிரஹ்மத்தை அடைவதற்கான ஆலம்பனங்களில் மிகவும் ச்ரேஷ்டமானதாகும். பரப்ரஹ்மம் அபரஹ்மம் விஷயமாய் இருப்பதால் இந்த ஆலம்பனம் பரம், அபரம் என்றாகும். இந்த ஆலம்பனத்தை அறிந்து ப்ரஹ்ம லோகம் அதாவது பரப்ரஹமத்தில் நிலைத்து மஹிமையை அடைகிறான். அபரப்ரஹ்மத்தை பிரஹ்மம் போல் உபாசிக்கத்தக்கதாகிறது.
अन्यत्र धर्मादित्यादिना पृष्टस्यात्मनोऽशेषविशेषरहितस्यालम्बनत्वेन प्रतीकत्वेन चोङ्कारो निर्दिष्टः अपरस्य च ब्रह्मणो मन्दमध्यमप्रतिपत्तॄन्प्रति । अथेदानीं तस्योङ्कारालम्बनस्यात्मनः साक्षात्स्वरूपनिर्दिधारयिषयेदमुच्यते ।
(அ-கை) ஸாதனையற்றவனுக்கு உபதேசித்தல் பயன்தராததோடு தீமையையும் உண்டாக்கும் என்பதால், மந்த, மத்யம அதிகாரி பேதமாக, ஸாதனங்களும், உபதேசிக்கப்படுகின்றன. இவ்வாறு ஸாதனங்களை உபதேசிப்பதன் மூலமாக நீ கேட்ட ஆன்மஸ்வரூபத்தையும் விளக்க முற்படுகிறேன் என்று கூறாமல் கூறித் தொடங்குகிறார். எவ்வுபாதி தர்மமற்ற பரமாத்மா, மந்த, மத்யமம், அதிகாரிகள் உணரும் பொருட்டு, பிரணவத்தைப் பற்றுக் கோடாக கொண்டது போலவும், அவ்பிரணவத்தால் குறிப்பிடப்படுவது போலவும் கூறப்பட்டதேயன்றி, அவ்வான்ம ஸ்வரூபத்திற்கு எத்தகைய உபாதியும் கிடையாது என்பது பொருள். இதுவே இந்த மந்திரத்தால் விளக்கப்படுகிறது.
न जायते म्रियते वा विपश्चिन्नायं कुतश्चिन्न बभूव कश्चित् ।
अजो नित्यः शाश्वतोऽयं पुराणो न हन्यते हन्यमाने शरीरे ॥ १८ ॥
न जायते नोत्पद्यते म्रियते वा न म्रियते च उत्पत्तिमतो वस्तुनोऽनित्यस्यानेका विक्रियाः, तासामाद्यन्ते जन्मविनाशलक्षणे विक्रिये इहात्मनि प्रतिषिध्येते प्रथमं सर्वविक्रियाप्रतिषेधार्थं न जायते म्रियते वेति । विपश्चित् मेधावी अपरिलुप्तचैतन्यस्वभावत्वात् ।
(அனுவாதம்) உண்டாவதும் இல்லை, மரிப்பதும் இல்லை. உற்பத்தி உடைய அநித்தியவஸ்துக்களுக்கே அநேக விதமான மாறுபாடுகள் (விகாரங்கள்) உள்ளன. ஆகையால் ஆரம்பமும் முடிவும் உடையவைகளுக்கே பிறப்பு, அழிவு முதலிய விகாரங்கள் இந்த ஆத்மாவிடத்தில் கிடையாது. முதலில் பிறப்பு இறப்பு அற்றது என்று கூறியது எல்லா மாறுபாடுகளும் அற்றது என்பதற்காக, அது அந்த ஆத்மா மாறுபாடு அற்று இருப்பதால் (விபச்சித்) மேதாவி எனப்படும்.
किञ्च, नायमात्मा कुतश्चित् कारणान्तरात् बभूव न प्रभूतः । अस्माच्चात्मनो न बभूव कश्चिदर्थान्तरभूतः । अतोऽयमात्मा अजो नित्यः शाश्वतः अपक्षयविवर्जितः । यो ह्यशाश्वतः, सोऽपक्षीयते ; अयं तु शाश्वतः अत एव पुराणः पुरापि नव एवेति । यो ह्यवयवोपचयद्वारेणाभिनिर्वर्त्यते, स इदानीं नवः, यथा कुड्यादिः ; तद्विपरीतस्त्वात्मा पुराणो वृद्धिविवर्जित इत्यर्थः । यत एवम् , अतः न हन्यते न हिंस्यते हन्यमाने शस्त्रादिभिः शरीरे ; तत्स्थोऽप्याकाशवदेव ॥
(அனுவாதம்) மேலும் இந்த ஆத்ம ஏதோ ஒரு காரணத்திலிருந்து உண்டாகவில்லை. ஆத்மா தன்னிடத்திலுருந்து ஏதோ ஒரு வேறு வஸ்துவாக தோன்றவில்லை. ஆகையால் ஆத்மா பிறப்பற்றது, நித்யமானது, எப்பொழுதும் உள்ளது, வளர்வதும் கிடையாது, எது நிலை அற்றதோ அதுவே விருத்தியுடையதாகும். இந்த ஆத்மா சாஸ்வதமானது. ஆகையால் அது புராண: எனப்படுகிறது. முன்னும் புதிதாகவே இருக்கிறது. குடம் முதலியவைகள் போல் எது அவயமுடையதாய் இருப்பதே விருத்தி (ஆரம்பம்) உடையதாய் புதிது என்கிறோம். ஆனால் இங்கு ஆத்மா அதற்குமாறாய் எப்பொழுதும் புதிதாகவே இருக்கிறது. அதற்கு விருத்தி கிடையாது. சாஸ்திரங்களால் சரீரத்தை வெட்டி ஹிம்சித்தாலும் அது ஹிம்சைக்கு உள்ளாகாது. சரீரத்தில் இருந்தாலும் ஆகாசம் போல் அசங்கமாய் இருக்கிறது.
हन्ता चेन्मन्यते हन्तुं हतश्चेन्मन्यते हतम् ।
उभौ तौ न विजानीतो नायं हन्ति न हन्यते ॥ १९ ॥
(இத்தகைய அசங்க ஸ்வபாவமான, அதாவது எப்பற்றும் அற்ற ஆன்மாவை அறியாது சரீரமே ஆன்மா என்று எண்ணியவன் தன்னை)
एवं भूतमप्यात्मानं शरीरमात्रात्मदृष्टिः हन्ता चेत् यदि मन्यते चिन्तयति इच्छति हन्तुं हनिष्याम्येनमिति योऽप्यन्यो हतः सोऽपि चेन्मन्यते हतमात्मानं हतोऽहमिति उभावपि तौ न विजानीतः स्वमात्मानम् ; यतः नायं हन्ति अविक्रियत्वादात्मनः, तथा न हन्यते आकाशवदविक्रियत्वादेव । अतोऽनात्मज्ञविषय एव धर्माधर्मादिलक्षणः संसारः नात्मज्ञस्य, श्रुतिप्रामाण्यान्न्यायाच्च धर्माधर्माद्यनुपपत्तेः ॥
(அனுவாதம்) இவ்வாறு உள்ள ஆத்மாவை சரீர மாத்திரத்தில் ஆத்ம புத்தி உள்ளவன் கொல்லுவதற்கு (அடிப்பதற்கு) கர்த்தாவாகத் தன்னை எண்ணி இந்த ஆத்மாவை கொல்லும் (அடித்தல்) செயலுக்கு கர்த்தாவாக்கி இவனைக் கொல்லப்போகிறேன் என்று எண்ணுபவனும், இவனைக் காட்டிலும் வேறு ஒருவனை அடிக்கப்பட்டவன் எவனோ அவனும் நான் அடிக்கப்பட்டேன் என ஆத்மாவை ஹனனக்கிரியை உடையவனாய் எண்ணுகிறவனுமாகிய அவ்விருவரும் தங்களது யதார்த்த ஆத்மஸ்வரூபத்தை அறிந்தவர்களாகார். ஏன் எனில் ஆத்மா கிரியை அற்றதால் கொல்லுவதும், கொல்லப்படுவதும் அன்று. இவ்வாறு ஆகாசம் போல் அவிக்கிரியையாய் இருப்பதால் ஆத்மா ஹனனக்கிரியைக்கு கர்த்தா ஆவதில்லை. ஆகையால் அக்ஞானிக்கே தர்மாதர்மங்கள் ஆகிற சம்சாரம் ஆத்ம ஞானிக்கோவெனில் சம்சாரமானது கிடையாது. ச்ருதி பிரமாணத்தாலும், யுத்தியினாலும் தர்மாதர்மங்கள் ஆத்மக் ஞானிக்குப் பொருந்தாது.
कथं पुनरात्मानं जानातीति, उच्यते —
(அ-கை)ஆனால் எவ்வாறு ஆன்மாவை அறிகிறான் என்பது கூறப்படுகிறது.
अणोरणीयान्महतो महीयानात्मास्य जन्तोर्निहितो गुहायाम् ।
तमक्रतुः पश्यति वीतशोको धातुप्रसादान्महिमानमात्मनः ॥ २० ॥
अणोः सूक्ष्मात् अणीयान् श्यामाकादेरणुतरः । महतो महत्परिमाणात् महीयान् महत्तरः पृथिव्यादेः ; अणु महद्वा यदस्ति लोके वस्तु, तत्तेनैवात्मना नित्येनात्मवत्सम्भवति । तदात्मना विनिर्मुक्तमसत्सम्पद्यते । तस्मादसावेवात्मा अणोरणीयान्महतो महीयान् , सर्वनामरूपवस्तूपाधिकत्वात् । स च आत्मा अस्य जन्तोः ब्रह्मादिस्तम्बपर्यन्तस्य प्राणिजातस्य गुहायां हृदये निहितः आत्मभूतः स्थित इत्यर्थः ।
(அனுவாதம்) அணுபரிணாமம் உள்ள ஸ்யாமாக என்ற தானியத்தைக் காட்டிலும் மிகவும் சூக்ஷ்மமானது பிரிதிவி முதலிய பெரியதாய் உள்ளதைக் காட்டிலும் மிகப் பெரியது. உலகில் மிக சூக்ஷ்மமாகவோ, மிகப் பெரிதாக உள்ள வஸ்துக்கள் எவை உள்ளனவோ அவை எல்லாம் அந்த நித்யமான ஆத்மாவினால் ஆத்மாவை போல் தோன்றுகின்றது. அவை ஆத்மாவிடமிருந்து விடுபட்டால் அது அசத்தாகிவிடும். ஆகையால் எல்லா நாம ரூபங்களும் ஆத்மாவிற்கு உபாதியாய் இருப்பதால் அணுவிற்கு அணுவாயும், மஹத்திற்கு மஹத்தாயும் இந்த ஆத்மா உள்ளது. இந்த ஆத்மாவானது இந்த பிரஹ்மா முதல் ஸ்தம்ப பரியந்தம் உள்ள எல்லா ஜீவராசிகளினுடைய குகையாகிய இருதயத்தில் வைக்கப்பட்டு ஆத்மாவாய் விளங்குகிறது, அதாவது எல்லோருள்ளும் அந்தராத்மாவாய் இருக்கிறது என்பது பொருள்.
तम् आत्मानं दर्शनश्रवणमननविज्ञानलिङ्गम् अक्रतुः अकामः, दृष्टादृष्टबाह्यविषयेभ्य उपरतबुद्धिरित्यर्थः । यदा चैवं तदा मनआदीनि करणानि धातवः शरीरस्य धारणात्प्रसीदन्तीत्येषां धातूनां प्रसादादात्मनो महिमानं कर्मनिमित्तवृद्धिक्षयरहितं पश्यति अयमहमस्मीति साक्षाद्विजानाति ; ततो विगतशोको भवति ॥
(அனுவாதம்) அந்த பார்த்தல், கேட்டல், சிந்தித்தல், அறிதல், இவைகளை லிங்கமாக (கிரியா பதமாக) உடைய ஆத்மா அகர்த்தா காமமற்றது, திருஷ்ட்ட அதிருஷ்ட்ட வெளி விஷயங்களில் இருந்து நீங்கிய புத்தி என்பது பொருள். எப்பொழுது இவ்வாறோ அப்பொழுது மன முதலிய கரணங்களாகிய தாதுக்கள் அதாவது சரீரத்தை தரிப்பதால் அந்த தாதுக்களுடைய பிரசாதத்தால் ஆத்மாவினுடைய மஹிமையாகிய கர்மநிமித்தத்தால் உண்டாகும் வளர்ச்சி, குறைதல் அற்றதாய் பார்க்கிறது. அது நானாய் இருக்கிறேன் என்று சாக்ஷாத்தாய் அறிகிறது. ஆகையால் துக்கமற்றதாய் ஆகிறது.
अन्यथा दुर्विज्ञेयोऽयमात्मा कामिभिः प्राकृतपुरुषैर्यस्मात्
(அ-கை) மற்ற காமம் உள்ள சாதாரண மனிதர்களுக்கு இந்த ஆத்மாவை அறிவது மிகக் கடினம் எதனால் எனில்.
आसीनो दूरं व्रजति शयानो याति सर्वतः ।
कस्तं मदामदं देवं मदन्यो ज्ञातुमर्हति ॥ २१ ॥
आसीनः अवस्थितोऽचल एव सन् दूरं व्रजति शयानः याति सर्वतः, एवमसावात्मा देवो मदामदः समदोऽमदश्च सहर्षोऽहर्षश्च विरुद्धधर्मवानतोऽशक्यत्वाज्ज्ञातुं कः तं मदामदं देवं मदन्यो ज्ञातुमर्हति ।
(அனுவாதம்) அசையாமல் இருந்து கொண்டே வெகு தூரம் செல்கிறது. படுத்துக் கொண்டே எல்லா இடத்திற்கும் செல்கிறது. இவ்வாறு இந்த ஆத்மாவாகிய தேவன் சந்தோஷமாயும், சந்தோஷம் அற்றவனாயும் விருத்ததர்மங்களை உடையவனாய் இருப்பவன். ஆகையால் அவனை அறிவது முடியாததால் அந்த மதாமத தேவனை (ஆத்மாவை) என்னைத் தவிர எவன்தான் அறிவதற்கு தகுதி உள்ளவனாவான்.
अस्मदादेरेव सूक्ष्मबुद्धेः पण्डितस्य विज्ञेयोऽयमात्मा स्थितिगतिनित्यानित्यादिविरुद्धानेकधर्मोपाधिकत्वाद्विरुद्धधर्मवान् विश्वरूप इव चिन्तामणिवत्कस्यचिदवभासते । अतो दुर्विज्ञेयत्वं दर्शयति — कस्तं मदन्यो ज्ञातुमर्हतीति ।
(அனுவாதம்) எங்களைப் போன்ற சூக்ஷ்ம புத்தியுள்ள பண்டிதர்களுக்கே ஆத்மா நன்றாக அறியத்தக்கதாகிறது. இருத்தல், செல்லுதல், நித்யம், அநித்யம், போன்ற மாறுபாடுடைய (விருத்த) தர்மங்களான உபாதிகளை உடையதாய் இருப்பதாலும் சிந்தாமணியைப் போன்றும் விச்வரூபத்தைப் போன்றும் தோன்றுகின்றது. ஆகையால் என்னைத் தவிர யாரால்தான் அதை அறிய முடியும் என்று கூறியதால் ஆத்மாவை அறிவது என்பது மிகக் கடினம் என்று உணர்த்தப்படுகிறது.
करणानामुपशमः शयनं करणजनितस्यैकदेशविज्ञानस्योपशमः शयानस्य भवति । यदा चैवं केवलसामान्यविज्ञानत्वात्सर्वतो यातीव यदा विशेषविज्ञानस्थः स्वेन रूपेण स्थित एव सन् मनआदिगतिषु तदुपाधिकत्वाद्दूरं व्रजतीव । स चेहैव वर्तते ॥
(அனுவாதம்) இந்திரியங்களாகிய கரணங்களின் உபசமமே (அடக்குதலே) சயனமாகும். இந்திரியங்களால் உண்டாகும் ஏகதேச விஞ்ஞானத்தின் உபசமம் (அடங்குதல்) சயனிப்பவனுக்கு உண்டாகும். எப்பொழுது இவ்வாறு சாமான்ய விஞ்ஞானம் இருக்கும் பொழுது எங்கும் செல்வது போலவும், எப்பொழுது விசேஷ விஞ்ஞானத்தில் இருந்து கொண்டு தன் ஸ்வரூபத்தில் இருந்து கொண்டு மனம் செல்லும் வழிகளில் அதனுடைய உபாதியாய் இருப்பதால் தூரமாய் செல்லுவது போல் தோன்றுகிறது. ஆனால் அது இங்கேயே இருக்கிறது.
तद्विज्ञानाच्च शोकात्यय इत्यपि दर्शयति —
(அ-கை) அதை அறிவதனால் துக்கத்தையும் கடக்க முடியும் என்பதையும் தெரிவிக்கிறார்.
अशरीरं शरीरेषु अनवस्थेष्ववस्थितम् ।
महान्तं विभुमात्मानं मत्वा धीरो न शोचति ॥ २२ ॥
अशरीरः स्वेन रूपेणाकाशकल्प आत्मा तम् अशरीरं शरीरेषु देवपितृमनुष्यादिशरीरेषु अनवस्थेषु अवस्थितिरहितेष्वनित्येषु अवस्थितं नित्यम् अविकृतमित्येतत् । महान्तम् । महत्त्वस्यापेक्षिकत्वशङ्कायामाह — विभुं व्यापिनम् आत्मानम् ; आत्मग्रहणं स्वतोऽनन्यत्वप्रदर्शनार्थम् । आत्मशब्दः प्रत्यगात्मविषय एव मुख्यः तमीदृशामात्मानं मत्वा अयमहमिति, धीरः धीमान् न शोचति । न ह्येवंविधस्वात्मविदः शोकोपपत्तिः ॥
(அனுவாதம்) அசரீரம் என்பது சுவரூபமாய் ஆகாசத்திற்கு ஒப்பானது ஆத்மா. அந்த சரீரமானது தேவ, பித்ரு, மனுஷ்ய முதலிய சரீரங்களாகிய நிலை பெறாத அதாவது இருப்பு இல்லாத சரீரங்களில் நித்யமாய் விகாரமற்றதாய் இருக்கின்றது. மஹாந்தம் அதாவது மஹத்துவத்தின் ஆபேக்ஷிகசங்கை எழும்பொழுது விபு என்று கூறுகிறார். விபு என்பது வியாபக ஆத்மாவை குறிக்கிறது. ஆத்மா பிரத்யக் ஆத்மாவாக கிரஹித்துக் கொள்வது, இரண்டும் ஒன்றே என்பதைத் தெரிவிப்பதற்காகவே ஆகும். இங்கு ஆத்ம சப்தமானது பிரத்யக் ஆத்ம விஷயமே முக்கியமாகும். இவ்வாறாக ஆத்மாவை அறிந்து அது நான் என்று தீரன் அதாவது புத்திமான் துக்கத்தை அடையமாட்டான். இவ்விதமான ஆத்மாவை அறிந்தவன் சோகத்தை அடையமாட்டான்.
यद्यपि दुर्विज्ञेयोऽयमात्मा तथाप्युपायेन सुविज्ञेय एवेत्याह —
(அ-கை) இந்த ஆத்மாவை அறிவது மிகக் கடினமானதாயினும் உபாயத்தினால் சுலபமாக அறிந்து கொள்ளலாம் என்பதை கூறுகிறார்
नायमात्मा प्रवचनेन लभ्यो न मेधया न बहुना श्रुतेन ।
यमेवैष वृणुते तेन लभ्यस्तस्यैष आत्मा विवृणुते तनूंस्वाम् ॥ २३ ॥
नायमात्मा प्रवचनेन अनेकवेदस्वीकरणेन लभ्यः ज्ञेयः ; नापि मेधया ग्रन्थार्थधारणशक्त्या ; न बहुना श्रुतेन न बाहुश्रुत्येन केवलेन । केन तर्हि लभ्य इति, उच्यते —
(அனுவாதம்) இந்த ஆத்மா அநேக வேதங்களைக் கற்றலாகிற பிரவசனத்தினால் அறிய முடியாது. சாஸ்த்திரார்த் தங்களை நன்றாக தாரணை செய்யும் சக்தியினாலும் அறிய முடியாது. குரு உபதேசமின்றி அநேக விதமான சிரவணத்தினாலும் அறிய முடியாது. அவ்வாறானால் எதனால் அதை அடையமுடியும் என்பதை உபதேசிக்கிறார்.
यमेव स्वमात्मानम् एष साधको वृणुते प्रार्थयते, तेनैवात्मना वरित्रा स्वयमात्मा लभ्यः ज्ञायत इत्येतत् । निष्कामश्चात्मानमेव प्रार्थयते । आत्मनैवात्मा लभ्यत इत्यर्थः । कथं लभ्यत इति, उच्यते — तस्यात्मकामस्य एष आत्मा विवृणुते प्रकाशयति पारमार्थिकीं स्वां तनूं स्वकीयं याथात्म्यमित्यर्थः ॥
(அனுவாதம்) சாதகனானவன் எந்த தன் ஆத்மாவை அடைய பிரார்த்திக்கிறானோ அந்த சாதகனால் தான் விரும்பிய ஆத்மாவை அடையக் கூடியவனாகிறான். தன் ஆத்மாவை அடைவதில் இச்சை உள்ளவனுக்கே இந்த ஆத்மாவானது தன்னுடைய யதார்த்தத்தைப் பிரகாசப்படுத்துகிறது. எவ்வாறு அறியப்படுகிறது என்பது கூறப்படுகிறது. ஆத்மாவை அடைய விருப்பமுள்ளவனுக்கு இந்த ஆத்மா பிரகாசப்படுத்தப்படுகிறது. அதாவது பாரமார்த்திகமான தன்னுடைய ஸ்வரூபத்தை யதார்த்த ஸ்வரூபத்தைப் பிரகாசப்படுத்துகிறது.
किञ्चान्यत् ।
(அ-கை) மேலும் மற்றொன்று உள்ளது.
नाविरतो दुश्चरितान्नाशान्तो नासमाहितः ।
नाशान्तमानसो वापि प्रज्ञानेनैनमाप्नुयात् ॥ २४ ॥
न दुश्चरितात् प्रतिषिद्धाच्छ्रुतिस्मृत्यविहितात्पापकर्मणः अविरतः अनुपरतः । नापि इन्द्रियलौल्यात् अशान्तः अनुपरतः । नापि असमाहितःअनेकाग्रमनाः विक्षिप्तचित्तः । समाहितचित्तोऽपि सन्समाधानफलार्थित्वात् नापि अशान्तमानसः व्यापृतचित्तो वा । प्रज्ञानेन ब्रह्मविज्ञानेन एनं प्रकृतमात्मानम् आप्नुयात् , यस्तु दुश्चरिताद्विरत इन्द्रियलौल्याच्च, समाहितचित्तः समाधानफलादप्युपशान्तमानसश्चाचार्यवान् प्रज्ञानेन एवं यथोक्तमात्मानं प्राप्नोतीत्यर्थः ॥
(அனுவாதம்) சுருதி ஸ்மிருதிகளில் விலக்கப்பட்டதான பாவ கர்மாக்களில் இருந்து விலகாதவனால் இந்த ஆத்மா அடைய முடியாது. இந்திரியங்களின் சஞ்சலத்தால் சாந்தி அடையாதவனால் அடைய முடியாது. மனமானது ஒரு நிலையில் நிறுத்தப்பட்ட பொழுதும் அநேக வெளி விஷயங்களில் நோக்குள்ளவன் கலங்கிய சித்தமுள்ளவன், அவன் மனதை ஒரு நிலைப்படுத்தினாலும் சமாதியில் உள்ள பலத்தில் இச்சை உள்ளவனாய் சாந்தமற்ற கலங்கிய மனமுடையவன் பிரக்ஞானத்தினால் அதாவது பிரஹ்ம்ம ஞானத்தினால் இந்த ஆத்மாவை அடைய முடியாது. எவன் ஒருவன் துர் நடவடிக்கைகளில் இருந்து விலகியும் இந்திரியங்களின் சஞ்சலத்திலிருந்து ஓய்வடைந்தும் உள்ள சமாஹிதசித்தமுள்ளவனாய் சமாதி பலனிலும் உபசாந்தி அடைந்த மனதுடையவன் சிறந்த ஆசார்யனை அடைந்து அவர் உபதேசித்த ஞானத்தினால் ஆத்மாவை அடைவான் என்பது பொருள்.
यस्त्वनेवंभूतः
(அ-கை) எவன் இவ்வாறு இல்லையோ
यस्य ब्रह्म च क्षत्रं च उभे भवत ओदनः ।
मृत्युर्यस्योपसेचनं क इत्था वेद यत्र सः ॥ २५ ॥
यस्त्वनेवंभूतः यस्य आत्मनः ब्रह्म च क्षत्रं च ब्रह्मक्षत्रे सर्वधर्मविधारके अपि सर्वप्राणभूते उभे ओदनः अशनं भवतः स्याताम् , सर्वहरोऽपि मृत्युः यस्य उपसेचनमिवौदनस्य, अशनत्वेऽप्यपर्याप्तः, तं प्राकृतबुद्धिर्यथोक्तसाधनानभियुक्तः सन् कः इत्था इत्थमेवं यथोक्तसाधनवानिवेत्यर्थः, वेद विजानाति यत्र सः आत्मेति ॥
(அனுவாதம்) எல்லா தர்மங்களையும் தாங்கு கின்றவர்களும், எல்லோரையும் காப்பாற்றுகின்றவர்களாகிய பிராஹ்மணர் க்ஷத்திரியர்கள் எந்த ஆத்மாவிற்கு உணவாகும், எல்லோரையும் கொல்லுகின்றவரான ம்ருத்யுவும் எந்த உணவிற்கு ஊறுகாய் போல் இருக்கிறார். சாப்பிட்ட பின்பும் அது அவருக்கு போறாததாகும். அந்த ஆத்மாவை சாதாரண புத்தியுடன் சாதனமற்று இவ்வாறு இருந்துகொண்டு எவ்வாறு முன்பு கூறிய சாதனவான் போல் அந்த ஆத்மாவை எவ்வாறு அறிய முடியும்.
इति द्वितीयवल्लीभाष्यम् ॥
ऋतं पिबन्तौ सुकृतस्य लोके गुहां प्रविष्टौ परमे परार्धे ।
छायातपौ ब्रह्मविदो वदन्ति पञ्चाग्नयो ये च त्रिणाचिकेताः ॥ १ ॥
ऋतं पिबन्तावित्यस्या वल्ल्याः सम्बन्धः —
(அ-கை) ऋतं पिबन्तौ (ருதம் பிபந்தௌ) என்று இவ்வாறு மூன்றாவது வல்லீயின் சம்பந்தமாகும்.
विद्याविद्ये नाना विरुद्धफले इत्युपन्यस्ते, न तु सफले ते यथावन्निर्णीते । तन्निर्णयार्था रथरूपककल्पना, तथा च प्रतिपत्तिसौकर्यम् । एवं च प्राप्तृप्राप्यगन्तृगन्तव्यविवेकार्थं रथरूपकद्वारा द्वावात्मानावुपन्यस्येते —
(அனுவாதம்) வித்யா அவித்யா இரண்டும் வேறு என்றும், அவை ஒன்றுக்கொன்று நேர்மாறான பலன் உள்ளனவென்றும் கூறப்பட்டது. ஆனால் அதன் பலத்துடன் கூடியதை உள்ளபடி நிர்ணயம் செய்யப்படவில்லை. அதை நிர்ணயம் செய்வதின் பொருட்டு (இந்தவல்லீயில்) ரத கல்பனை நன்றாக புரிந்து கொள்வதற்காக செய்யப்பட்டது. அவ்வாறே அடைபவன், அடைய வேண்டிய ஸ்தானம், அவ்வாறே செல்ல வேண்டியது, செல்ல வேண்டிய இடம் எது என்பதை பிரித்து அறிவதற்காக இரண்டு ஆத்மாக்கள் என்று உபன்யாசம் செய்யப்படுகிறது
ऋतं सत्यम् अवश्यंभावित्वात्कर्मफलं पिबन्तौ ; एकस्तत्र कर्मफलं पिबति भुङ्क्ते नेतरः, तथापि पातृसम्बन्धात्पिबन्तावित्युच्येते च्छत्रिन्यायेन । सुकृतस्य स्वयङ्कृतस्य कर्मणः ऋतमिति पूर्वेण सम्बन्धः । लोके अस्मिञ्शरीरे, गुहां गुहायां बुद्धौ प्रविष्टौ, परमे, बाह्यपुरुषाकाशसंस्थानापेक्षया परमम् , परार्धे परस्य ब्रह्मणोऽर्धं स्थानं परार्धं हार्दाकाशम् । तस्मिन्हि परं ब्रह्मोपलभ्यते । ततः तस्मिन्परमे परार्धे हार्दाकाशे प्रविष्टावित्यर्थः ।
(அனுவாதம்) ‘ऋतं’ ருதம் என்பது அவசியம் சம்பவிக்கக்கூடிய சத்யமான கர்மபலத்தை இரண்டும் அனுபவிக்கின்றன. அதில் ஒன்று கர்மபலத்தை அனுபவிக்கின்றது. மற்றொன்று அனுபவிக்கிறதில்லை. அப்படி இருந்த போதிலும் சத்திரி நியாயத்தை அனுசரித்து அனுபவிப்பதுடன் சம்பந்தம் இருப்பதால் இரண்டும் அனுபவிக்கிறது என்று கூறப்பட்டது. தன்னால் செய்யப்பட்ட கர்மம் அவசியம் சம்பவிக்கும் என்பதுடன் சம்பந்திக்கிறது. லோகே- என்றால் இந்த சரீரத்தில் குகையில் அதாவது புத்தியில் இரண்டும் நுழைந்தன. பரமே என்றது வெளியில் புருஷாகாசமானதைக் காட்டிலும் மேலானது. பரம் என்றது பரஹ்மத்தினுடைய ஸ்தானம் அதுவே பரார்த்தம். அதில்தான் பரப்ரஹ்மமானது அடையப்படுகிறது. ஆகையால் அந்த மேலான பிரஹ்மஸ்தானமான ஹ்ருதயாகாசத்தில் இரண்டும் நுழைந்தன என்று அர்த்தம் கொள்ளப்படுகிறது.
तौ च च्छायातपाविव विलक्षणौ संसारित्वासंसारित्वेन ब्रह्मविदो वदन्ति कथयन्ति । न केवलमकर्मिण एव वदन्ति । पञ्चाग्नयो गृहस्थाः । ये च त्रिणाचिकेताः त्रिःकृत्वो नाचिकेतोऽग्निश्चितो यैस्ते त्रिणाचिकेताः ॥
அவ்விரு ஆத்மாக்களும் நிழல், வெயில் போல் சம்சாரி அசம்சாரி தன்மையால் விலக்ஷணமானவர்கள் என்று பிரஹ்மத்தை அறிந்தவர் சொல்லுகிறார்கள். இவ்வாறு அகர்மிகள் மட்டும் கூறவில்லை. எவர்கள் பஞ்சாக்னிைய உபாசிக்கின்ற கிரஹஸ்தர்களாகிய நாசிகேதர்களும் கூறுகின்றார்கள். எவர்கள் மூன்று முறை நாசிகேதாக்னியை (வளர்த்தார்களோ) உபாசித்தார்களோ அவர்கள் பஞ்சாக்னியை உபாசனை செய்யும் கிரஹஸ்தர்கள். அவர்களும் இதையே கூறுகிறார்கள்.
यः सेतुरीजानानामक्षरं ब्रह्म यत्परम् ।
अभयं तितीर्षतां पारं नाचिकेतं शकेमहि ॥ २ ॥
यः सेतुः सेतुरिव सेतुः ईजानानां यजमानानां कर्मिणाम् , दुःखसन्तरणार्थत्वात् । नाचिकेतं नाचिकेतोऽग्निः तम् , वयं ज्ञातुं चेतुं च शकेमहि शक्तवन्तः । किञ्च, यच्च अभयं भयशून्यं संसारस्य पारं तितीर्षतां तरितुमिच्छतां ब्रह्मविदां यत्परम् आश्रयम् अक्षरम् आत्माख्यं ब्रह्म, तच्च ज्ञातुं शकेमहि । परापरे ब्रह्मणी कर्मिब्रह्मविदाश्रये वेदितव्ये इति वाक्यार्थः ; तयोरेव ह्युपन्यासः कृतः ‘ऋतं पिबन्तौ’ इति ॥
எந்த அக்னியானது கரையைப் போல் (சேதுவைப்போல்) கரையாக(அபரப்ரஹ்மம்) யாகம் செய்கின்ற யஜமானர்களாகிய கர்மிகளுக்கு துக்கத்தை நன்றாக தாண்டச் செய்யும் அந்த நாசிகேதாக்னியை நாம் அறிவதற்கும் யாகம் செய்வதற்கும் சமர்த்தர்களாவோம். மேலும் சம்சார கரையை தாண்டுவதற்கு தீவிர இச்சை உள்ளவர்களாகிய பிரஹ்ம வித்துகளுக்கு மேலான ஆஸ்ரயமாய் இருக்கின்ற பயமற்றதும், அக்ஷரமாயும் இருக்கும் ஆத்மா எனப்படும் அந்த பிரஹ்மத்தை அறிவதற்கும் சமர்த்தர்களாவோம். கர்மிகளுக்கும் பிரஹ்ம வித்துக்களுக்கும் ஆஸ்ரியமான பராபர பிரஹ்மங்கள் அறியப்பட வேண்டியவைகள், அதாவது உபாசிக்கவும் (யாகம் செய்யவும்)அறியவும் தக்கது என்பது வாக்கியார்த்தம். இந்த இரண்டையுமே “ருதம் பிபந்தௌ ” “ऋतं पिबन्तौ” என்று உபந்ஸ்யக்கப்பட்டது.
तत्र यः उपाधिकृतः संसारी विद्याविद्ययोरधिकृतो मोक्षगमनाय संसारगमनाय च, तस्य तदुभयगमने साधनो रथः कल्प्यते —
(அ-கை) உபாதியை உடைய சம்சாரி வித்தையினால் மோக்ஷத்தை அடையும் பொருட்டும் அவித்யையை உடைய அதிகாரி சம்சாரத்தை அடையும் பொருட்டும் அவனுக்கு இரண்டும் அடைவதற்கான சாதனையை ரத வடிவமாக கல்பிக்கப்படுகிறது.
आत्मानं रथिनं विद्धि शरीरं रथमेव तु ।
बुद्धिं तु सारथिं विद्धि मनः प्रग्रहमेव च ॥ ३ ॥
तत्रात्मानम् ऋतपं संसारिणं रथिनं रथस्वामिनं विद्धि विजानीहि ; शरीरं रथम् एव तु रथबद्धहयस्थानीयैरिन्द्रियैराकृष्यमाणत्वाच्छरीरस्य । बुद्धिं तु अध्यवसायलक्षणां सारथिं विद्धि ; बुद्धिनेतृप्रधानत्वाच्छरीरस्य, सारथिनेतृप्रधान इव रथः । सर्वं हि देहगतं कार्यं बुद्धिकर्तव्यमेव प्रायेण । मनः सङ्कल्पविकल्पादिलक्षणं प्रग्रहमेव च रशनामेव विद्धि । मनसा हि प्रगृहीतानि श्रोत्रादीनि करणानि प्रवर्तन्ते रशनयेवाश्वाः ॥
அவைகளில் அந்த ஆத்மாவை கர்ம பல போகத்தை உடைய சம்சாரியை ரதத்தை ஓட்டும் சாரதியாக அறி. ரதத்தில் கட்டப்பட்ட குதிரைகளுக்கு சமமாக சரிரத்தினுடைய இந்திரியங்களால் நன்றாக கட்டுப்பட்டுள்ளதால் இந்த சரீரம் ரதம் எனப்படும். சாரதி ரூபமான நேதா (நடத்துபவன்) ரதத்திற்கு எவ்வாறு பிரதானமோ (முக்கியமோ) அவ்வாறு சரீரத்திற்கு புத்தியின் நேத்ருத் தன்மை (நடத்தும் தன்மை) பிரதானமாய் இருப்பதால் அத்யாவசாய லக்ஷணமுடைய புத்தியை சாரதி என்று அறி. அநேகமாக எல்லா தேஹத்தைச் சேர்ந்த காரியங்களும் புத்தியின் கர்த்தவ்யமே (புத்தியின் செயலே.)மனதை சங்கல்ப, விகல்ப முதலிய லக்ஷணங்களுடன் கூடியதை கடிவாளமாக அறி. கடிவாளங்களால் கட்டுப்பட்ட குதிரைகள் போல் மனதால் அல்லவா கட்டுப்பட்டு சுரோத்திரம் முதலிய இந்திரியங்கள் பிரவிர்த்திக்கின்றன.
इन्द्रियाणि हयानाहुर्विषयांस्तेषु गोचरान् ।
आत्मेन्द्रियमनोयुक्तं भोक्तेत्याहुर्मनीषिणः ॥ ४ ॥
इन्द्रियाणि चक्षुरादीनि हयानाहुः रथकल्पनाकुशलाः, शरीररथाकर्षणसामान्यात् । तेषु इन्द्रियेषु हयत्वेन परिकल्पितेषु गोचरान् मार्गान् रूपादीन्विषयान् विद्धि । आत्मेन्द्रियमनोयुक्तं शरीरेन्द्रियमनोभिः सहितं संयुतमात्मानं भोक्तेति संसारीति आहुः मनीषिणः विवेकिनः ।
ரத கல்பனை செய்யும் சாமர்த்தியசாலிகள் சரீரமும் ரதமும் இழுத்தல் என்பதில் சமமாய் இருப்பதால் கண் முதலிய இந்திரியங்களை குதிரைகள் என்கிறார்கள். குதிரைகளாய் கல்பிக்கப்பட்ட அந்த இந்திரியங்கள் விஷயங்களில் ரூபாதி விஷயங்களை மார்க்கங்களாக அறிகின்றன என்பதை அறி. சரீரம் இந்திரியங்கள் மனம் இவைகளுடன் கூடி சேர்ந்திருப்பதை போக்த்தா அல்லது சம்சாரி என்று விவேகிகள் கூறுகின்றனர்.
न हि केवलस्यात्मनो भोक्तृत्वमस्ति ; बुद्ध्याद्युपाधिकृतमेव तस्य भोक्तृत्वम् । तथा च श्रुत्यन्तरं केवलस्याभोक्तृत्वमेव दर्शयति —
‘ध्यायतीव लेलायतीव’ (बृ. उ. ४ । ३ । ७) इत्यादि । एवं च सति वक्ष्यमाणरथकल्पनया वैष्णवस्य पदस्यात्मतया प्रतिपत्तिरुपपद्यते, नान्यथा, स्वभावानतिक्रमात् ॥
கேவலம் ஆத்மாவிற்கு போக்த்ருத்துவம் இல்லை. புத்தி முதலிய உபாதியினால் ஏற்பட்டதே போக்த்ருத்வம். அவ்வாறே வேறு சுருதியிலும் காட்டப்பட்டுள்ளது, த்யானிப்பது போல் லீலை போல் என்பது முதலியவைகளால் . இவ்வாறு ஆத்மாவிற்கு உபாதி மூலம்தான் போக்த்ருத்வம் ஏற்படுகிறது என்பதால் பின்னால் சொல்லப்படும் ரத கல்பனையானது வைஷ்ணவ பதமாகிய ஆத்மத்துவ ரூபமான ஞானத்திற்கும் பொருந்தும். வேறு விதமாக சொன்னால் பொருந்தாது. ஏன் எனில் ஸ்வபாவத்திற்கு மாறுபாடு ஏற்படாததே காரணமாகும்.
यस्त्वविज्ञानवान्भवत्ययुक्तेन मनसा सदा ।
तस्येन्द्रियाण्यवश्यानि दुष्टाश्वा इव सारथेः ॥ ५ ॥
तत्रैवं सति यस्तु बुद्ध्याख्यः सारथिः अविज्ञानवान् अनिपुणोऽविवेकी प्रवृत्तौ च निवृत्तौ च भवति यथेतरो रथचर्यायाम् अयुक्तेन अप्रगृहीतेन असमाहितेन मनसा प्रग्रहस्थानीयेन सदा युक्तो भवति, तस्य अकुशलस्य बुद्धिसारथेः इन्द्रियाणि अश्वस्थानीयानि अवश्यानि अशक्यनिवारणानि दुष्टाश्वाः अदान्ताश्वाः इव इतरसारथेः भवन्ति ॥
அவ்வாறு இருந்தாலும் புத்தி ரூப சாரதி அறியாமையால் நிபுனத்தன்மை இல்லாதவனுமாகிய அவிவேகி பிரவிர்த்தியிலும் நிவிர்த்தியிலும் எவ்வாறு மற்ற ரதத்தை ஓட்டுபவன் கடிவாளம் இல்லாமல் இருந்தால் எவ்வாறோ அவ்வாறு கட்டுப்படாத மனதுடன் கடிவாளத்திற்கு ஒப்பான ஸ்தானத்தில் எப்பொழுதும் கூடியவனாய் இருக்கிறான். அந்த சாமர்த்தியமற்ற புத்தியாகிய சாரதியினுடைய இந்திரியங்கள் குதிரைகள் ஸ்தானத்தில் இருந்து கொண்டு வசப்படாமல் துஷ்ட்ட குதிரைகள் போல் ஆகின்றன.
यस्तु विज्ञानवान्भवति युक्तेन मनसा सदा ।
तस्येन्द्रियाणि वश्यानि सदश्वा इव सारथेः ॥ ६ ॥
यस्तु पुनः पूर्वोक्तविपरीतसारथिर्भवति तस्य फलमाह — यस्तु विज्ञानवान् निपुणः विवेकवान् युक्तेन मनसा प्रगृहीतमनाः समाहितचित्तः सदा, तस्य अश्वस्थानीयानीन्द्रियाणि प्रवर्तयितुं निवर्तयितुं वा शक्यानि वश्यानि दान्ताः सदश्वा इवेतरसारथेः ॥
எவன் ஒருவன் முன்னர் கூறிய அவிவேகி சாரதியைக் காட்டிலும் வேறுபட்டவனான சாரதியாயும் விக்ஞானவனாயும் அடக்கிய மனமுடைய சித்த சமாதனமுடையவன் எப்பொழுது தன்னுடைய குதிரைகள் ஸ்தானத்தில் உள்ள இந்திரியங்களை பிரவிர்த்திக்க செய்யவும், நிவர்த்திக்க செய்யவும் முடிவதால் வசம் அடைந்த அடக்கப்பட்ட நல்ல குதிரைகள் போல் இந்த புத்தி என்ற சாரதி விளங்குகிறது.
तत्र पूर्वोक्तस्याविज्ञानवतो बुद्धिसारथेरिदं फलमाह —
(அ-கை) அந்த முன்னர் கூறிய விக்ஞானமற்ற புத்திரூப சாரதியின் இந்த பலமானது கூறப்படுகிறது.
यस्त्वविज्ञानवान्भवत्यमनस्कः सदाशुचिः ।
न स तत्पदमाप्नोति संसारं चाधिगच्छति ॥ ७ ॥
यस्त्वविज्ञानवान्भवति । अमनस्कः अप्रगृहीतमनस्कः सः तत एव अशुचिः सदैव । न सः रथी तत् पूर्वोक्तमक्षरं यत्परं पदम् आप्नोति तेन सारथिना । न केवलं तन्नाप्नोति, संसारं च जन्ममरणलक्षणम् अधिगच्छति ॥
(அனுவாதம்) எவன் ஒருவன் அவிக்ஞானவானோ அவன் மனதைக் கட்டுப்படுத்தாதவன். அவன் எப்பொழுதும் பவித்திரமற்றவனாகவே இருக்கிறான். அந்த சாரதியினால் அந்த ரதியானவன் முன்னர் கூறப்பட்ட அக்ஷரமாகிய எந்த மேலான பதம் உண்டோ அதை அடைய மாட்டான். அந்த கைவல்யத்தை மட்டும் அடையவில்லை என்பது இல்லை. ஜன்ம மரண தர்மங்களுடைய சம்சாரத்தை அடைகிறான்.
यस्तु विज्ञानवान्भवति समनस्कः सदा शुचिः ।
स तु तत्पदमाप्नोति यस्माद्भूयो न जायते ॥ ८ ॥
यस्तु द्वितीयो विज्ञानवान् भवति विज्ञानवत्सारथ्युपेतो रथी, विद्वानित्येतत् । युक्तमनाः समनस्कः सः तत एव सदा शुचिः । स तु तत्पदमाप्नोति, यस्मादाप्तात्पदादप्रच्युतः सन् भूयः पुनः न जायते संसारे ॥
(அனுவாதம்) எந்த இரண்டாவது அதிகாரி விக்ஞானமுள்ள சாரதியுடன் கூடிய ரதியானவன் (ஞானம் உள்ளவன்) என்பதாகும். அடக்கிய மனதுடையவன்தான் எப்பொழுதும் பவித்திரமானவன், அவனே தத்பதத்தை அடைகிறான். அடையப்பட்டதினின்றும் நழுவதல் இல்லாமல் இருந்து கொண்டு மறுபடியும் சம்சாரத்தில் பிறக்க மாட்டான்.
किं तत्पदमित्याह —
(அ-கை) அந்த பதம் எது? என்பது கூறப்படுகிறது
विज्ञानसारथिर्यस्तु मनःप्रग्रहवान्नरः ।
सोऽध्वनः पारमाप्नोति तद्विष्णोः परमं पदम् ॥ ९ ॥
विज्ञानसारथिः यस्तु यो विवेकबुद्धिसारथिः पूर्वोक्तः मनःप्रग्रहवान् प्रगृहीतमनाः समाहितचित्तः सन् शुचिर्नरो विद्वान् , सः अध्वनः संसारगतेः पारं परमेव, अधिगन्तव्यमित्येतत् , आप्नोति, मुच्यते सर्वसंसारबन्धनैः । तत् विष्णोः व्यापनशीलस्य ब्रह्मणः परमात्मनो वासुदेवाख्यस्य परमं प्रकृष्टं पदं स्थानम् , सतत्त्वमित्येतत् , यत् असावाप्नोति विद्वान् ॥
(அனுவாதம்) விவேக புத்தியுள்ள சாரதி முன்பு கூறியது போல் மனதைக் கட்டுப்படுத்தினவனாகிய சாது வித்வான் சம்சாரத்தின் எல்லையான (முடிவான) பரத்தையே அடைய வேண்டும் என்பதாகும். அதாவது சம்சாரத்திலிருந்து விடுபடுகிறான். அந்த வித்வான் வியாபகமான பரமாத்மாவாகிய வாசுதேவ ஸ்வரூபமாகிய மேலான ஸ்தானத்தை அடைகிறான்.
अधुना यत्पदं गन्तव्यं तस्येन्द्रियाणि स्थूलान्यारभ्य सूक्ष्मतारतम्यक्रमेण प्रत्यगात्मतयाधिगमः कर्तव्य इत्येवमर्थमिदमारभ्यते ।
(அ-கை) (அனுவாதம்) இப்பொழுது எந்த பதத்தை அடைய வேண்டும் என்பவன் ஸ்தூலமாகிய இந்திரியங்கள் ஆரம்பித்து சூக்ஷ்மதாரதம்மியத்தை அனுசரித்து பிரத்யக் ஆத்ம ஸ்வரூபமாக அடையவேண்டும் என்பதற்தாக இது ஆரம்பிக்கப்படுகிறது.
इन्द्रियेभ्यः परा ह्यर्था अर्थेभ्यश्च परं मनः ।
मनसस्तु परा बुद्धिर्बुद्धेरात्मा महान्परः ॥ १० ॥
स्थूलानि तावदिन्द्रियाणि, तानि यैः परैरर्थैरात्मप्रकाशनायारब्धानि तेभ्य इन्द्रियेभ्यः स्वकार्येभ्यः ते परा हि अर्थाः सूक्ष्मा महान्तश्च प्रत्यगात्मभूताश्च ।
(அனுவாதம்) அந்த இந்திரியங்கள் ஸ்தூலங்கள் எந்த சப்த ஸ்பர்சாதி விஷயங்கள் மூலமாக தன்னை தெரியப்படுத்திக் கொள்ள ஆரம்பமானதோ. அந்த விஷயங்கள் தன்னுடைய காரிய பூதமான இந்திரியங்களைக் காட்டிலும் சூக்ஷ்மமானது. மேலும் மஹானாயும் பிரத்யக் ஆத்மாவாயும் இருக்கிறது.
तेभ्योऽपि अर्थेभ्यश्च परं सूक्ष्मतरं महत्प्रत्यगात्मभूतं च मनः । मनःशब्दवाच्यं मनस आरम्भकं भूतसूक्ष्मम् , सङ्कल्पविकल्पाद्यारम्भकत्वात् । मनसोऽपि परा सूक्ष्मतरा महत्तरा प्रत्यगात्मभूता च बुद्धिः, बुद्धिशब्दवाच्यमध्यवसायाद्यारम्भकं भूतसूक्ष्मम् । बुद्धेरात्मा सर्वप्राणिबुद्धीनां प्रत्यगात्मभूतत्वादात्मा महान् सर्वमहत्त्वात् अव्यक्ताद्यत्प्रथमं जातं हैरण्यगर्भं तत्त्वं बोधाबोधात्मकं महानात्मा बुद्धेः पर इत्युच्यते ॥
(அனுவாதம்) அந்த சப்தாதி அர்த்தங்களை (விஷயங்களை)க் காட்டிலும் மேலானது. மிகவும் சூட்க்ஷ்மமானதும் மஹத்தாயும் உள்ள ப்ரத்யக் ஆத்ம பூதமானது மனமாகும். மன சப்தவாச்சியம் மனமானது சங்கல்ப விகல்பங்கள் முதலியவைகளுக்கு ஆரம்பமாய் இருப்பதால் மனதின் ஆரம்பம் பூத சூக்ஷமமாகும். புத்தியின் ஆத்மா எல்லா பிராணிகளின் புத்திகளுக்கு ஆத்மாவாய் இருப்பதால் ஆத்மா எல்லா மஹத்துவத்திற்கெல்லாம் மஹத்தாகும். அவ்யக்தத்திலிருந்து முதலில் உண்டான ஹிரண்யகர்ப தத்துவம் போதாபோதாத்மகமாக உள்ள மஹத் ஆத்மா புத்தியைக் காட்டிலும் மேலானது.
महतः परमव्यक्तमव्यक्तात्पुरुषः परः ।
पुरुषान्न परं किञ्चित्सा काष्ठा सा परा गतिः ॥ ११ ॥
महतोऽपि परं सूक्ष्मतरं प्रत्यगात्मभूतं सर्वमहत्तरं च अव्यक्तं सर्वस्य जगतो बीजभूतमव्याकृतनामरूपं सतत्त्वं सर्वकार्यकारणशक्तिसमाहाररूपम् अव्यक्तम् अव्याकृताकाशादिनामवाच्यं परमात्मन्योतप्रोतभावेन समाश्रितं वटकणिकायामिव वटवृक्षशक्तिः ।
(அனுவாதம்) மஹத்தைக் காட்டிலும் பரமானதும் சூக்ஷ்மமானதும் ஆன பிரத்யக் ஆத்ம பூதம் எல்லாவற்றைக் காட்டிலும் மஹத்தரம் ஆகும். அவ்யாக்ருத நாம ரூபங்களின் சத்தாஸ்வரூபம். எல்லா காரிய காரணங்களின் சமாஹார ரூபமாகும். அவ்யக்தம் அவ்யாகிருதம், ஆகாசம் முதலிய நாமங்களினால் குறிப்பிடப்பட்டதாகும். பரமாத்மாவிடத்தில் ஒதப்ப்ரோத பாவத்தினால் வடவிருக்ஷ(ஆலமரம்) விதையில் இருக்கும் வடவிருக்ஷ சக்தி போல் ஆச்ரியத்திருக்கிறது.
तस्मादव्यक्तात् परः सूक्ष्मतरः सर्वकारणकारणत्वात्प्रत्यगात्मत्वाच्च महांश्च, अत एव पुरुषः सर्वपूरणात् । ततोऽन्यस्य परस्य प्रसङ्गं निवारयन्नाह — पुरुषान्न परं किञ्चिदिति । यस्मान्नास्ति पुरुषाच्चिन्मात्रघनात्परं किञ्चिदपि वस्त्वन्तरम् , तस्मात्सूक्ष्मत्वमहत्त्वप्रत्यगात्मत्वानां सा काष्ठा निष्ठा पर्यवसानम् ।
(அனுவாதம்) அந்த அவ்யக்தத்தைக் காட்டிலும் மேலான சூக்ஷ்மதரமானதாயும் எல்லா காரணங்களுக்கும் காரணமானதாயும், பிரத்யக் ஆத்மாவாயும், மஹானாயும், எல்லாவற்றிலும் பூரணமாயும் இருப்பதால் புருஷன் எனப்படுகிறான். அதைக் காட்டிலும் வேறான மேலான (உத்க்ருஷ்ட்டமான) பிரசக்தியை நிராகரித்து புருஷனைக் காட்டிலும் மேலானது ஒரு சிறிதும் இல்லை எனப்பட்டது. அந்த புருஷனான சின்மாத்தரகனனைக் காட்டிலும் மேலான வேறு வஸ்து சிறிதும் இல்லை என்பதால் சூக்ஷ்மத்துவம், மஹத்துவம், பிரத்யக்ஆத்மத்துவம் இவைகளின் பராகாஷ்ட்டா மேலான நிலை அதாவது முடிவான நிலையாகும்.
(அனுவாதம்) இங்கு இந்திரியங்கள் ஆரம்பித்து சூக்ஷ்மத்துவம் முதலியவைகள் முடிவு பெறுகின்றன. ஆகையால் தான் (கந்த்ருணாம்) அதாவது எல்லா கதிகளை உடைய சம்சாரிகளுக்கு இது மேலான அதாவது உத்க்ருஷ்ட்டமான கதியாகும். அதாவது எதை சென்று அடைந்து மறுபடியும் திரும்புதல் இல்லையோ என்று கீதாஸ்ம்ருதியில் கூறப்பட்டுள்ளது.
(அ-கை) சங்கை செல்லுதல் கதி இருந்தால் திரும்பி வருதல் அவசியம் ஏற்பட வேண்டும். அவ்வாறெனில் எதனால் மறுபடியும் பிறப்பதில்லை? என்று
नैष दोषः । सर्वस्य प्रत्यगात्मत्वादवगतिरेव गतिरित्युपचर्यते । प्रत्यगात्मत्वं च दर्शितम् इन्द्रियमनोबुद्धिपरत्वेन ।
(சமாதானம்)இந்த தோஷம் இல்லை. எல்லாவற்றிற்கும் பிரத்யக் ஆத்மாவாய் இருப்பதால் அறிவதேதான் கதி என்று உபசாரமாகக் கூறப்பட்டது. பிரத்யக் ஆத்ம தத்துவமானது இந்திரிய மனோ புத்தி இவைகளைக் காட்டிலும் மேலானதாக உத்க்ருஷ்ட்டமானதாகக் காட்டப்பட்டது.
यो हि गन्ता सोऽयमप्रत्यग्रूपं पूरुषं गच्छति अनात्मभूतं न विन्दति स्वरूपेण । तथा च श्रुतिः ‘अनध्वगा अध्वसु पारयिष्णवः’ ( ? ) इत्याद्या । तथा च दर्शयति प्रत्यगात्मत्वं सर्वस्य ।
(அனுவாதம்) எவன் ஒருவன் பிரத்யக் ஆத்மாவை அடைந்தானோ அவனே ஆத்மாவை அடைந்தவன். அதற்கு விபரீதமான அநாத்மாவை அடைய மாட்டான். அவ்வாறே சுருதியும் கூறுகிறது. “अनध्वगा अध्वसु पारयिष्णवः” (அநத்வகா அத்வசு பாரயிஷ்ணவ:) என்று அதாவது சம்சாரத்தை கடப்பதற்கு இச்சை உள்ளவன் மார்க்கம் அற்றவனாகிறான். (ஏன் எனில் தானாகவே இருப்பதால் மார்க்கம் தேவை இல்லை என்பதாகும்) அவ்வாறே எல்லா ஜீவராசிகளுக்கும் ப்ரத்யக் ஆத்மத்வமாக இருத்தல் காண்பிக்கப்படுகிறது.
एष सर्वेषु भूतेषु गूढोऽत्मा न प्रकाशते ।
दृश्यते त्वग्न्यया बुद्ध्या सूक्ष्मया सूक्ष्मदर्शिभिः ॥ १२ ॥
एष पुरुषः सर्वेषु ब्रह्मादिस्तम्बपर्यन्तेषु भूतेषु गूढः संवृतः दर्शनश्रवणादिकर्मा अविद्यामायाच्छन्नः अत एव आत्मा न प्रकाशते आत्मत्वेन कस्यचित् । अहो अतिगम्भीरा दुरवगाह्या विचित्रा चेयं माया, यदयं सर्वो जन्तुः परमार्थतः परमार्थसतत्त्वोऽप्येवं बोध्यमानोऽहं परमात्मेति न गृह्णाति, अनात्मानं देहेन्द्रियादिसङ्घातमात्मनो दृश्यमानमपि घटादिवदात्मत्वेनाहममुष्य पुत्र इत्यनुच्यमानोऽपि गृह्णाति । नूनं परस्यैव मायया मोमुह्यमानः सर्वो लोकोऽयं बम्भ्रमीति । तथा च स्मरणम् —
‘नाहं प्रकाशः सर्वस्य योगमायासमावृतः’ (भ. गी. ७ । २५) इत्यादि ।
(அனுவாதம்) இந்த பரமாத்மா பிரஹ்மா முதல் சிறு பூச்சி வரை எல்லா ஜீவராசிகள் உள்ளும் மறைந்து பார்த்தல், கேட்டல் முதலிய கர்மங்கள் உள்ளவனாகவும் மாயையினால் மறைக்கப்பட்டுள்ளவனாகவும் இருக்கிறான். ஆகையால் ஆத்மா ஒருவருக்கும் ஆத்மாவாக (தானாக) விளங்கவில்லை. மிகவும் கம்பீரமானதும் விளங்காததும், விசித்திரமானதுமான இந்த மாயையானது எந்த இந்த எல்லா ஜீவராசிகளும் உண்மையில் பரமார்த்த தத்துவமானாலும் நான் பரமாத்மா என்று சுருதியினால் அறியச் செய்யப்பட்டாலும் ஆத்மாவை நான் பிரஹ்மம் என்று புரிந்து கொள்வதில்லை. குடம் முதலியவைகள் போல் தேஹ இந்திரியங்கள் முதலியவைகளுடன் கூடியது என்று அறிந்து இருந்தாலும் அதை ஆத்மாவாக நினைத்து நான் இவருடைய புத்திரன் என்று கூறாவிட்டாலும் அறிந்து கொள்கிறான். நிச்சயமாக பரமாத்மாவினுடைய மாயையினால் மோஹமடைந்து லோகத்தில் எல்லாம் சுழன்று கொண்டிருக்கின்றன. அவ்வாறே ஸ்மிருதியிலும் (கீதையிலும்) “(நாஹம் ப்ரகாச சர்வஸ்ய யோகமாயயா சமாவிருத்த)” யோக மாயையினால் நன்றாக மறைக்கப்பட்டுள்ளதால் எல்லோருக்கும் நான் விளங்குவதில்லை.
ननु विरुद्धमिदमुच्यते — मत्वा धीरो न शोचति, न प्रकाशत इति च । नैतदेवम् । असंस्कृतबुद्धेरविज्ञेयत्वान्न प्रकाशत इत्युक्तम् । दृश्यते तु संस्कृतया अग्न्यया, अग्रमिवाग्न्या तया, एकाग्रतयोपेतयेत्येतत् ; सूक्ष्मया सूक्ष्मवस्तुनिरूपणपरया । कैः ? सूक्ष्मदर्शिभिः ‘इन्द्रियेभ्यः परा ह्यर्थाः’इत्यादिप्रकारेण सूक्ष्मतापारम्पर्यदर्शनेन परं सूक्ष्मं द्रष्टुं शीलं येषां ते सूक्ष्मदर्शिनः, तैः सूक्ष्मदर्शिभिः, पण्डितैरित्येतत् ॥
(அனுவாதம்) (சங்கை) ஆனால்मत्वा धीरो न शोचति (மத்வா தீரோ ந சோச்சதி) (அந்த கூடாத்மாவை) அறிந்தவன் சோகத்தை அடையமாட்டான், “न प्रकाशते” (ந பிரகாசதே) விளங்கவில்லை என்றும் மாறுபாடாக கூறப்பட்டது எனில் இவ்வாறு அல்ல, நன்றாக பண்படுத்தப்படாத புத்தியினால் அறிய முடியாததால் பிரகாசிப்பதில்லை என்று கூறப்பட்டது. ஆனால் அது (ஆத்மாவானது) யாருக்கு விளங்கும்? நல்ல பண்படுத்தப்பட்ட கூர்மையான சூக்ஷ்மமான ஏகாக்ரமனது உடையவர்களான சூக்ஷ்ம தர்சிகளுக்கு விளங்கும். (இந்திரியேப்ய: பராஹ்யர்த்தா:) இந்திரியங்களைக் காட்டிலும் சூக்ஷம பாரம்பரிய விசாரத்தால் பரமான சூக்ஷ்மத்தை தெரிந்து கொள்ள சாமர்த்தியம் எவர்களுக்கு இருக்கிறதோ அவர்கள் சூக்ஷமதர்சிகள். அவர்களே பண்டிதர்கள்.
तत्प्रतिपत्त्युपायमाह —
(அ-கை)அதை அடைவதற்கான வழி கூறப்படுகிறது,
यच्छेद्वाङ्मनसी प्राज्ञस्तद्यच्छेज्ज्ञान आत्मनि ।
ज्ञानमात्मनि महति नियच्छेत्तद्यच्छेच्छान्त आत्मनि ॥ १३ ॥
यच्छेत् नियच्छेदुपसंहरेत् प्राज्ञः विवेकी । किम् ? वाक् वाचम् ; वागत्रोपलक्षणार्था सर्वेषामिन्द्रियाणाम् । क्व ? मनसी मनसि । छान्दसं दैर्घ्यम् । तच्च मनः यच्छेत् ज्ञाने प्रकाशस्वरूपे बुद्धावात्मनि । बुद्धिर्हि मनआदिकरणान्याप्नोतीत्यात्मा प्रत्यक् च तेषाम् । ज्ञानं बुद्धिम् आत्मनि महति प्रथमजे नियच्छेत् । प्रथमजवत्स्वच्छस्वभावकमात्मनो विज्ञानमापादयेदित्यर्थः । तं च महान्तमात्मानं यच्छेत् शान्ते सर्वविशेषप्रत्यस्तमितरूपे अविक्रिये सर्वान्तरे सर्वबुद्धिप्रत्ययसाक्षिणि मुख्ये आत्मनि ॥
(அனுவாதம்) விவேகியானவன் ஒடுக்க வேண்டும் எதை? வாக்கை. வாக் என்ற பதமானது எல்லா இந்திரியங்களுக்கும் உபலக்ஷணமாகக் கூறப்பட்டது. எதில் ஒடுங்கச் செய்ய வேண்டும்? மனதில். அந்த மனதை ஞானத்தில் அதாவது ப்ரகாச ரூபமான புத்தியில் அதாவது ஆத்மாவில் ,புத்தி அல்லவா மன முதலிய கரணங்களில் (இந்திரியங்களில்) வியாபித்திருப்பதால் அவைகளின் ஆத்மா பிரத்யக் ஸ்வரூபமாகும். அந்த ஞான ரூப ஆத்மாவை முதலில் தோன்றிய மஹத் ஆகிய ஆத்மாவில் ஒடுங்கச் செய்ய வேண்டும். முதலில் தோன்றிய மஹத்தைப் போல் ஆத்மாவை ஸ்வச்சஸ்வபாவமுள்ளதாக அடையச் செய் என்பது பொருள். அந்த மஹத் ஆன ஆத்மாவை சாந்தத்தில் அதாவது எல்லா விசேஷங்களும் அற்றதும், மாறுபாடு அற்றதும், எல்லார் உள்ளும் உள்ளதும், எல்லா புத்தி (பிரத்தியங்களுக்கு) விருத்திகளுக்கும் சாக்ஷியாய் உள்ளதும் முக்கிய ஆத்மாவிடத்தில் ஒடுங்கச் செய்ய வேண்டும்.
एवं पुरुषे आत्मनि सर्वं प्रविलाप्य नामरूपकर्मत्रयं यन्मिथ्याज्ञानविजृम्भितं क्रियाकारकफललक्षणं स्वात्मयाथात्म्यज्ञानेन मरीच्युदकरज्जुसर्पगगनमलानीव मरीचिरज्जुगगनस्वरूपदर्शनेनैव स्वस्थः प्रशान्तः कृतकृत्यो भवति यतः, अतस्तद्दर्शनार्थम
(அனுவாதம்) (அ-கை) கானல், கயிறு, ஆகாசம் இவைகளின் சொரூபத்தை அறிந்ததினாலேயே கானல் நீர், கயிற்றில் பாம்பு, ஆகாயத்தின் மலினம் எல்லாம் நீங்குவது போல் ஸ்வாத்ம யதார்த்த ஞானத்தால் நாமம், ரூபம், கர்ம இவை மூன்றும் மித்தியா ஞானத்தினால் வெளிப்பட்ட கிரியா காரக பலத்தை உடையவைகள் எல்லாம் ஆத்மாவில் இவ்வாறு ஒடுங்கச் செய்து அந்த புருஷன் தன்னில் நிலைத்தவனாயும்,ப்ரசாந்தா ஆத்மாவாயும் கிருதகிருத்யனாகவும் ஆகின்றான். எதனாலோ அதனால் அந்த ஆத்மாவை தரிசிக்க செய்ய வேண்டியதற்காக.
उत्तिष्ठत जाग्रत प्राप्य वरान्निबोधत ।
क्षुरस्य धारा निशिता दुरत्यया दुर्गं पथस्तत्कवयो वदन्ति ॥ १४ ॥
अनाद्यविद्याप्रसुप्ताः उत्तिष्ठत हे जन्तवः, आत्मज्ञानाभिमुखा भवत ; जाग्रत अज्ञाननिद्राया घोररूपायाः सर्वानर्थबीजभूतायाः क्षयं कुरुत ।
(அனுவாதம்) அநாதி அவித்தியினால் துயிலும் ஜீவனே! எழுமின். ஆத்ம ஞானத்தில் மனதைக் உள்முகமாக்குங்கள். கோரமான எல்லா அநர்த்தங்களுக்கும் காரண பூதமான அக்ஞான நித்திரையிலிருந்து விழித்துக் கொண்டு அந்த அக்ஞானத்தை நாசம் செய்.
कथम् ? प्राप्य उपगम्य वरान् प्रकृष्टानाचार्यांस्तत्त्वविदः, तदुपदिष्टं सर्वान्तरमात्मानमहमस्मीति निबोधत अवगच्छत ; न ह्युपेक्षितव्यमिति श्रुतिरनुकम्पया आह मातृवत् , अतिसूक्ष्मबुद्धिविषयत्वाज्ज्ञेयस्य । किमिव सूक्ष्मबुद्धिरिति, उच्यते — क्षुरस्य धारा अग्रं निशिता तीक्ष्णीकृता दुरत्यया दुःखेनात्ययो यस्याः सा दुरत्यया । यथा सा पद्भ्यां दुर्गमनीया तथा दुर्गं दुःसम्पाद्यमित्येतत् ; पथः पन्थानं तत् तं ज्ञानलक्षणं मार्गं कवयः मेधाविनो वदन्ति । ज्ञेयस्यातिसूक्ष्मत्वात्तद्विषयस्य ज्ञानमार्गस्य दुःसम्पाद्यत्वं वदन्तीत्यभिप्रायः ॥
(அனுவாதம்) எவ்வாறு தத்துவத்தை அறிந்த மிகச் சிறந்த ஆச்சாரியரை அடைந்து அவர் உபதேசித்த எங்கும் உள்ள ஆத்மாவை நானாய் இருக்கிறேன் என்று அறி. அதை நிராகரிக்கக் கூடாது என்று ஒரு தாயைப் போல் சுருதியானது கருணையினால் க்ஞேயமானது மிகச் சூக்ஷ்ம புத்தி விஷயமாய் இருப்பதால் இவ்வாறு கூறுகிறது. எதைப் போல் சூக்ஷ்ம புத்தி இருக்கிறது என்று கூறப்படுகிறது. கத்தி முனை போல் மிகுந்த கூர்மையால் கஷ்டப்பட்டு நடக்க கூடியதாய் சூக்ஷ்ம புத்தி இருக்கிறது. அதாவது கால்களால் நடந்து செல்ல முடியாததாய் எவ்வாறு இருக்கிறதோ அவ்வாறு இருக்கிறது. தத்வஞானலக்ஷணமார்க்கம் என்று மேதாவிகள் கூறுகிறார்கள். ஞேயம் மிகவும் சூக்ஷ்மமாய் இருப்பதால் அந்த விஷயத்தினுடைய மார்க்கமும் மிகக் கடினமானது என்று கூறுகிறார்கள் என்பது அபிப்ராயம்.
तत्कथमतिसूक्ष्मत्वं ज्ञेयस्येति, उच्यते । स्थूला तावदियं मेदिनी शब्दस्पर्शरूपरसगन्धोपचिता सर्वेन्द्रियविषयभूता तथा शरीरम् । तत्रैकैकगुणापकर्षेण गन्धादीनां सूक्ष्मत्वमहत्त्वविशुद्धत्वनित्यत्वादितारतम्यं दृष्टमबादिषु यावदाकाशमिति । ते गन्धादयः सर्व एव स्थूलत्वाद्विकाराः शब्दान्ताः यत्र न सन्ति, किमु तस्य सूक्ष्मत्वादिनिरतिशयत्वं वक्तव्यमित्येतद्दर्शयति श्रुतिः
(அனுவாதம்) ஞேய ஆத்மாவிற்கு அதி சூக்ஷ்மத்தன்மை எவ்வாறு என்று கூறப்படுகிறது. சப்தஸ்பர்ச ரூபரசகந்தத்துடன் நிறைவுபெற்ற சர்வ இந்திரிய விஷயங்களுடன் கூடிய ஸ்தூலமான இந்த பிருதிவீ அவ்வாறே இந்த சரீரமும் ஆகும். அவற்றுள் ஆகாயம் முதலானவற்றுள் முற்கூறிய கந்தமுதலிய ஐந்து குணங்களுள் ஒவ்வொரு குணமும் குறைவதின் மூலம் சூக்ஷ்மத்துவம், மஹத்துவம், விசுத்தத்துவம், நித்யத்துவம் முதலியவற்றின் தாரதம்யம் பார்க்கப்படுகிறது. ஆகாசம் முதலிய அதாவது அதன் குணங்கள் முதலியவைகள் எல்லாம் ஸ்தூலமாய் இருப்பதால் சப்தம் வரையிலும் உள்ள விகாரங்கள் எங்கு இல்லையோ அதற்கு அதனுடைய சூக்ஷ்மத்துவ முதலிய நிர திசயத்துவம் கூறவேண்டுமா என்று சுருதியானது எடுத்துரைக்கிறது.
अशब्दमस्पर्शमरूपमव्ययं तथारसं नित्यमगन्धवच्च यत् ।
अनाद्यनन्तं महतः परं ध्रुवं निचाय्य तं मृत्युमुखात्प्रमुच्यते ॥ १५ ॥
अशब्दमस्पर्शमरूपमरसमगन्धवच्च यत् , एतद्व्याख्यातं ब्रह्म । अव्ययम् , यद्धि शब्दादिमत् , तद्व्येति ; इदं त्वशब्दादिमत्त्वादव्ययं न व्येति न क्षीयते ; अत एव च नित्यम् ; यद्धि व्येति, तदनित्यम् ; इदं तु न व्येति ; अतो नित्यम् । इतश्च नित्यम् — अनादि अविद्यमानः आदिः कारणमस्य तदिदमनादि । यच्चादिमत् , तत्कार्यत्वादनित्यं कारणे प्रलीयते यथा पृथिव्यादि ; इदं तु सर्वकारणत्वादकार्यम् , अकार्यत्वान्नित्यम् ; न तस्य कारणमस्ति यस्मिन्प्रलीयेत ।
(அனுவாதம்) சப்தம் அற்றதும், ஸ்பர்சமற்றதும் ரூபமற்றதும், அவ்யயமாயும், அவ்வாறே ரஸமற்றதும் ,வாசனையற்றதுமாய் எது உள்ளதோ அது அவ்யயம் பிரஹ்மம் என்று வியாக்யாதம் செய்யப்பட்டது------- எது சப்தாதிகளை உடையதோ அது நாசமாகும். ஆனால் இதுவோ சப்தம் முதலியவைகள் அற்றதால் நாசமற்றது (அவ்யயம்) ஆகையால்தான் நித்தியம், எது நாசமாகிறதோ அது அநித்தியமாகும். அது நாசமடையாது. ஆகையால் நித்தியம் அநாதி என்றால் ஆதியானது, காரணமானது எதற்கு இல்லையோ அது அநாதி எனப்படும். எதற்கு ஆதி அதாவது எதற்கு காரணம் இருக்கிறதோ அது காரியமாவதால் அநித்தியம். எவ்வாறெனில் பிருதிவியாதி காரணத்தில் லயமாவது போல் ஆகும். ஆனால் இந்த ப்ரஹ்மமோ எல்லாவற்றிற்கும் காரணமாவதால் காரியமாகாது. காரியம் அல்லாததால் நித்தியம், அதற்கு காரணம் இல்லை. ஆகையால் அது எந்த காரணத்தில் லயமாகும்.
तथा अनन्तम् अविद्यमानोऽन्तः कार्यमस्य तदनन्तम् । यथा कदल्यादेः फलादिकार्योत्पादनेनाप्यनित्यत्वं दृष्टम् , न च तथाप्यन्तवत्त्वं ब्रह्मणः ; अतोऽपि नित्यम् ।
(அனுவாதம்) அவ்வாறு அனந்தமும் ஆகும் (அதாவது முடிவு அற்றதாகும்). எதற்கு முடிவு (அந்தம்) அதாவது காரியம் இல்லையோ அது அனந்தம். எவ்வாறு கதலி முதலியவைகள் பழம் முதலிய காரியத்தை உற்பத்தி செய்தாலும் அதில் அநித்யமானது காணப்படுகிறது. அப்படியானாலும் பிரஹ்மத்திற்கு முடிவு இல்லை.(अनन्तत्वम्-அநந்தத்துவம்) அதனாலும் நித்தியமாகும்.
महतः महत्तत्त्वाद्बुद्ध्याख्यात् परं विलक्षणं नित्यविज्ञप्तिस्वरूपत्वात् ; सर्वसाक्षि हि सर्वभूतात्मत्वाद्ब्रह्म । उक्तं हि —
‘एष सर्वेषु भूतेषु’ (क. उ. १ । ३ । १२) इत्यादि । ध्रुवं च कूटस्थं नित्यं न पृथिव्यादिवदापेक्षिकं नित्यत्वम् । तत् एवंभूतं ब्रह्म आत्मानं निचाय्य अवगम्य तम् आत्मानं मृत्युमुखात् मृत्युगोचरादविद्याकामकर्मलक्षणात् प्रमुच्यते वियुज्यते ॥
(அனுவாதம்) மஹத் அதாவது புத்தி எனப்படுவதைக் காட்டிலும் வேறாக நித்ய விக்ஞப்தி ஸ்வரூபமாய் இருப்பதால் எல்லா பூதங்களுக்கும் (ஜீவராசிகளுக்கும்) அந்தராத்மாவாய் இருக்கின்ற ப்ரஹ்மம் சர்வசாக்ஷீ. அதுவே (ஏஷ சர்வேஷீபூதேஷீ) என்பது முதலியவைகளால் கூறப்பட்டுள்ளது. (த்ருவம்) கூடஸ்தநித்தியம், ப்ருதிவியாதிகள் போல் ஆபேக்ஷிக நித்தியத்துவம் அல்ல. இவ்வாறு ப்ரஹ்மாத்மாவை நன்றாக அறிந்த புருஷன் ம்ருத்யு வாயிலிருந்து அதாவது அவித்யா காம கர்மரூபம் என்ற ம்ருத்யுவிடமிருந்து விடுபடுகிறான்.
प्रस्तुतविज्ञानस्तुत्यर्थमाह श्रुतिः —
(அஃகை) ஆரம்பிக்கப்பட்ட விக்ஞானத்தை ஸ்துதிக்க வேண்டி சுருதி கூறுகிறது--
नाचिकेतमुपाख्यानं मृत्युप्रोक्तं सनातनम् ।
उक्त्वा श्रुत्वा च मेधावी ब्रह्मलोके महीयते ॥ १६ ॥
नाचिकेतं नचिकेतसा प्राप्तं नाचिकेतं मृत्युना प्रोक्तं मृत्युप्रोक्तम् इदमाख्यानमुपाख्यानं वल्लीत्रयलक्षणं सनातनं चिरन्तनं वैदिकत्वात् उक्त्वा ब्राह्मणेभ्यः श्रुत्वा च आचार्येभ्यः मेधावी ब्रह्मैव लोको ब्रह्मलोकः तस्मिन् ब्रह्मलोके महीयते आत्मभूत उपास्यो भवतीत्यभिप्रायः ॥
(அனுவாதம்) नाचिकेतंम् (நாசிகேதம்) என்றால் நசிகேதன் மூலமாக அடையப்பட்டதும் மிருத்யுவினால் கூறப்பட்ட இந்த ஆக்கியானம்(கதை) மூன்று வல்லீகளுடைய லக்ஷணம் எப்பொழுதும் உள்ளது என்று வைதீகமாக இருப்பதால்பிராஹ்மணர்களுக்குச் சொல்லியும் ஆச்சார்யர்களிடம் கேட்டும் மேதாவியானவன் ப்ரஹ்மமாகிறலோகத்தில் அதாவது ப்ரஹ்மாத்மகமாக இருந்து அதை உபாசிக்கின்றான். ஆத்ம ஸ்வரூபத்தை அடைந்து உபாஸ்யனாகின்றான்.
य इमं परमं गुह्यं श्रावयेद्ब्रह्मसंसदि । प्रयतः श्राद्धकाले वा तदानन्त्याय कल्पते ॥
तदानन्त्याय कल्पत इति ॥ १७ ॥
यः कश्चिदिमं ग्रन्थं परमं प्रकृष्टं गुह्यं गोप्यं श्रावयेत् ग्रन्थतोऽर्थतश्च ब्राह्मणानां संसदि ब्रह्मसंसदि प्रयतः शुचिर्भूत्वा श्राद्धकाले वा श्रावयेत् भुञ्जानाम् , तत् श्राद्धम् अस्य आनन्त्याय अनन्तफलाय कल्पते समर्थ्यते । द्विर्वचनमध्यायपरिसमाप्त्यर्थम् ॥
(அனுவாதம்) எவன் ஒருவன் அந்த பிரக்ருஷ்ட்டமான (மேலான) ரகசியமான கிரந்தத்தை படித்து அர்த்தத்துடன் பிராமணர்களின் சபையில் பரிசுத்தமாக இருந்துகொண்டு அவர்கள் கேட்கும் படி செய்வானோ அல்லது பிராமணர்கள் சிரார்த்த காலத்தில் சாப்பிடும் பொழுது அவர்கள் கேட்கும் படி செய்வானோ அவனுடைய சிரார்த்தமானது முடிவில்லா பலனைக் கொடுக்கும். இரண்டாவது முறைகூறியது இந்த அத்யாயத்தின் முடிவைக் கூறுகிறது.
इति तृतीयवल्लीभाष्यम् ॥
इति श्रीमत्परमहंसपरिव्राजकाचार्यस्य श्रीगोविन्दभगवत्पूज्यपादशिष्यस्य श्रीमच्छङ्करभगवतः कृतौ काठकोपनिषद्भाष्ये प्रथमोऽध्यायः ॥